Правительствойин Председательди уч адина ахттармиш акьуне хIа угъалар угъуна чIирхьу рекъер, мугIар батIар акьубан курарин фиштти арайил вейчугас. Рекъерин читинвелар кидавай Iеквара хъаттархьуная ппара мукьариъ. 23 хIуриди рекъер гулуне, Iеквар адай 20 хIур аме. Рутуларин хIуриъ са километр нецIун гIуьчIаларихъ хъая рекъ файшуная. Ме кардихъас хьеттикес хатIа хьеб мумкин э багулив фая 15 хуларас, са...
Херадж — агъуларин хIурарикес сад э. Ме хIур арайил хье кейкин вахтт сайисра ягIайдава. Тарихдин ликIибарихъ хъуттурфугуна ме хIурилас алайшудегьен дегIвибур, четинвелар агуна гъавурди архьа — ме лап авалдин мукь э. Ме хIурин халкь агъуларинф ичинра, удигьайин рекъерин четинвеларихъас хIур гIачархьуне лезгибурин Къуругь райондигI. ХIурилас алайшу хIа агьуларин ахттилатарилди гьергелай душман гъамаз хьуна алайшудегьен, цIае...
Мегелай зас ахъакьас кканди ая девейихъас. Авалдин машин, зад адава вахттуни ке хIа улакь и девера, хIейван. ХIа пай мусульман хIуькуматариъ хьалра кегьей ппара аве девебур. Деве уч хIа джанарин, гIунарил къускъун але хIайван э. ХIа хьуная девейиас гIифу верш — муя верш килавар аттархьа, гьававел Iу митIрина йицIу сантиметр дегьен алве. ЯгъцIур исакк аккетIуна...
Агъул район пуна, хье район Дагъусттандин картайик бадил хьеф 1934-пе исан 1-пе сентябрьди э. Ме ягъасттегьен агъуларин хIурар гьер районарин гъиликк ккей уйи:19 хIур Къуругь райондикк, Буршагъарин хIур-Къайтагъ райондикк, Церхьеарин хIур-Дахадаевский райондин гъиликк Агъул район пуна арайил хьехаб, мисаъ хIавел аркьай (Райкумдин садпе секретарвел аркьай) ке удигьай лезги шаир Мемей Тагирович хьуне, тин кьабакьай сасрбур....
Дишагьли хIурин мукьуйиъ загьматкешра э, кайванира э, шиниккварин бабра э, вакил идеми ичира хизандин кIилра э. Хизандин кIил пугуна мумкин кар э цIакуна гъавурдиъ архьубра. ХIа инсанари агъафе, идеми хизандин кIил ичин, дишагьли мин лекар э пуна. ХIурин дишагьли е хIа курарихъ, е хIа джавизарихъ ахъихьайдава. Учин абур асулра ухIай, валадарис тарбия ирцIанди дуз рекъ...
«ХIуни хулан баракат э!» — фикир вереф и авалдин хIа инсанарин. НехIекьди дава агъаф: «Мал ухIуттин гъил якку ацIасе». Маларин тарих мишттинфе. Хулан хIуниварин предок и вехIши вец. Мебур хулахъди вардиш акьуне лап дагь заманайи, хIуппар, цIегьер, ваккара хъай. Инсанарин хулар-мукьариъ бадил хьухаб малари лап хIа мукь фацуне джемеIетин Iуьмурдиъ. Удигьттин давурариъ инсанарин хIел ппара...
Хьуне агъа, хьундава агъа са Индисттан агъа хIуькуматиъ Хамадан агъа шагьурдиъ са касиб хьирна шуй. Шува завал аркьай ахьуная лепейи кедихьу гамибурин кьурцар, масса ицIанди цIа акьас чиппин дуламиш аркьай ахьуная ми. Дард кихьуна адава мебурис, чиппин дуламиш хIилла-чарайинф э пуна. Мебурин йиркIураъ сае дард ахьуная: фас хъафттавагьан пуна шиникквар. Са ягъарикес са ягъа, угаттар...
Инсандис ке ппара лихуб алчархьа вахтт э — гIул. Ме вахттуни ягIайин ягъахъас лихуф суман багайин ягъасра чара акьуна ккан ве. Багайин ягъ пугуна, фикирди аяф Iурдис ахъиян компотарна вареньебур э. Мебур акьас ке идже вахтт э гIулна, цул. Гьер са вахтт фарцанди хъучархьа емишарна, некьибур. Агьал ме гIулин яIаниъ хъучархьун ая некьибурикес сад э...
Ме хIикат э са ккулин Шамсулла агъа идемихъас, суваъ яшамиш веяттихъас. Са кара даркьай, гъархьасна чIигъан йирхIасдала дагIатихъас. Фиркьайчира дагIай хьира гьикуная ме са камаллу идемилди, ме Шамсуллайис Iекьул йис. Хьунегъа-хьундава агъа са хIуьриъ Шамсулла агъа идеми. Нандиъра адавадегьен ккулин идеми хьуная ме. Са фиттинра бала гIадаф, фиттинра гъам кидаваф. ХIуппалан къудакъикк гъархьас хьухаб лиIура...
Райондин центрайиъ, Типпигъарин хIуриъ, ая авал заманайин мазгит, Абу Муслиман — (Маслама бин Абдульмалик бин Марван, шиникквди халифан Абдулмаликан ибн Марванан) проекттилди акьунаф. Агъа чIаларилди, ги э цIайи шавратI ккийинаф минаретдин. ЧIаарин мазгитра акьунаф ги э агъа кIенаас кIилиди рукьуна, Типпигъарин мазгитан шавратIра, ккийина хъара михрабра имамас акьуне агъа ги. Сара ге ушуне ФитIди, хъара...
