Дагъусттандин хIатти кIвал акьуне гьемишанди федеральный оперативный штабиъ хIел акьуна ккане ке лазим суал кIилди субъектариъ гьуркIадегьен чIирхIарин контейнерар арайил акьуб э пуна. «Ме чIирхIар фадахъубан кар кьацIра мехIкамвелилди арайил акьас хьасттава хьефас республикайин гьер — са идарайин даражайил ме суал гъадивуна михъ йиркIв фай хъучудушудегьен гагьди. Чин алучIа чефас вередегьен гъил гьучихьуна кумак акьас...

ЖДВ-йин хIаягъ э. Ме хIаягъахъ учин тариххъая. СССР-ди ме ягъар кьафи 5-пе октябрьди -, акье пуна аяфи КIилди Советарин Республикайин военныбирин хIатти. Хабди, СССР андавагуна, 1996-пе исан19-пе июльди№1040 РФ-йин Президентин приказдилди, 2006-пе иса ме ягъ духIубаакьуне РФ-йинПрезидентин 31-пе майдин №596 приказилди. Ме прказдилди джалла Российский Федерацин военныбирин профессиональный хIаягъарна памятный датабур агваракьуна. Ме хIаягъ аркьаяфе гьеме...

Сергей Меликов Эскерарин хизанарихъай гьучархьуне. Региондин хIатти Ватан ухIубан рекъуьъ чиппин Iуьмурар йи эскерарин портретарихъ тукара ахъийине мебурин багунттарис такалифара акьуне. «Че джаллабурин багулихъас чвас ппара баркаллагь тарбия йина ухIуна гьемишттин зурба кIиркIар хIа акьубан, Мебури ватандин удигь чиппин бурдж ирцIан вегIдайи чун агвар акъу сабурлувелдихъас, руьхIдин цIуппевелдихъас. ЯгIайин ягъа, са фиттихъра хъуттудурфуна чве хIа...

ТIабиIетиъ хьес йиная савкьатарикес ке хIа савкьатар э инсандин Iуьмур, хьед, гуни. Гунин гереквел барамбар э хьеттихъай. Гьер са инсандин Iуьмур багьа э. Амма ме Iу савкьатра ппара багьа э. Фас пучин, гунира хьед хъадавахаб, инсандин яшамишра ахьасттава. Ке удигьастти инсан яратмиш хьу вахттарихъас мич фикир акьучин, хиял ве, фиштти кIил ухIай уйигьан мебури пуна....

15-пе августти Ингушетиъ дагъусттанагьли летчик Валентин Эмировас гумбат дахъуне. МегIракайигI къунши республикайин хIаф Махмуд-Али Калиматован теклифилди ишттарак акьуне Сергей Меликовара. Монумент алийине Т, Х. Цурован ттуранихъ хъая топливно-энергетический колледжин джилил, Нижние Ачалуки агъа хIуриъ. Махмуд-Али Калиматова майдин вазала димари унахъуна уйи Сергей Меликовас, учин ахиран дженг, Ингушетин джилил 1942-пе исан сентябрьдин вазала диву зурба летчикдис...

22-пе августи Российин кIил шагьур Москвайиъра, гьер са региондиъра ме ягъас бахш аркьай гьер джуьре мегIракабур аркьа. Фиштти хьуна ая ягъ эгьан ме? Мусалась мич ая ягъ эгьан? Пайдагъин тарих ахтармиш акьас хъучучIучин, мин тарих ппара ирхефе. Садпегелай Российин пайдагъихъас Владимир Мономахди ликIиная » Повесть временных лет» агъа гьер иса уч дуьйил алди аягуна хаб...

«Офицеры России» агъа джемеIетин организацийи гьучихьуне гьер джуре ведомствобурин командабурис хIаягъан са ягъ гIаттивуб. Ме ягъ гIаттивуне 21-пе августти къаршиламиш аркьагъилди — РФ-дин хIуькуматин пайдагъин ягъ багу иде вегIдайи. ХIуькуматин ме ишанди джалла офицерар нае рекъуьас лирханттар ичира са усал аркьа. Мебурис гIаттиву ягъахъ ме пешакурарис тарихдин мегIнара хъая. «Офицеры России» агъа организацин сайтуниъ агвар...

Хьуне агъа, хьундава агъа са сахтте, Iэкьуллу паччагь. Михъ хъахьуная 3 кIиркI. Ппара кканди хьуная мебирис чиппин дад. Хубджи хIа яш хьуна, Iуссевелдихъди начагъ хьуна, уларин Iэкв гьаттивуная мин. -Фи кумак аркьа чин? Вун сагъ хьас Iэле, аркьа дарман адавафев дуьйиъ?-агъай, алучIуная шиникквар дадал. -Ая дадан, амма те дарман фачархьас Iайи четин э. Аяфра те лап варха, джигьилвелдин паччагь дишагьлин суьхIуьр кея багъдиъ э,-агъа дада. КIиркIари икьрар аркьа джикIина, дадас те багъдин емишар гъас. Ке удигьай рекъуьъ учIа хIа кIиркI. БатIарди диндж хьасттегьен кецIас акьуна са идже хIейванра, фай батIар яракьра ве ме. Алттве ме чиппин сувалас, хъуруцуна сасрабирин сувахъас, гьадихьа ибхьин чул, рукъа меркквуран чулдигьди. Багамис гьучархьа мис джагвар муджур ккея IуькIерилди кучвелин гуджлувелди чурхъу джил гьучадивай, кикъвас аркьаяф. Тамаш хьуна: -Диркьванде агъай, ккидиркIваф хьурай -агъа ми гис, ккихас дахьуна, элхъенди. -Вунра вя агъай,...

27- пе июльди Агъул райондиъ хьуне Дуруштуларин хIурин джемеIетин маджлис. ЯгIайин ягъас ме хIурин инсанар дуламиш вея Дербентский райондин Хазар агъа хIуриъ. 1963-пе иса Совет хIуькумат ая вахттуни ме хIурин инсанар кIилди айчIуна ушуне Дербентский райондиъ ая К. Марксан ттуранихъа совхозиди агьалдингъилди (Хазар) агъа мукьуйиъ. Фас пучин те вахттари сувариъ хIуькуматин курар чукь идехIела мебурис...

Калтуфар — бусттанариъ ке ппара узай, ишламиш аркьа емиш э. Ме инсанарин Iудпе гуни э. Калтуфи инсан гашила кIебаккес ухIуфе гашин, сара Iлеф адава исари. Амма михъ лап хатIа душман хъая-фитофтора агъа иттал. Фитофторайин грибокди са-Iу ягъан арайи 2-3 вазалан кар, кьацIра дакьуф суман ккедихьа. Калтуфарин чIичIарик буре тIаматIамар вя, чIичIар рукъас хъучучIа, гьемишан бусттанариъ...