Ватандин ХIа дегIвин исари Советский Союздис лап хIа зарар хьуне. КьацIра аминдай мертт акьуф суман джилилас гулуне 1710 шагьурар, 70 агъзур хIаф — бицlиф дагъай хIурар, 98 агъзур колхозар, 32 агьзур промышленностин джигагьар. ХIуькуматиъ барбатI акьуна аккетуна уйи ерхьи миллион дараматар, 70 миллиондихъ хъучархьуна жилой фондунин квадратный метрибур, миллионарилди инсанар илгуне кIил ккичикIа гъвад андавай. ДегIви ккиркIугъилди хIуькуматин хIа проектарин идарабурин пешакурар тегIде хIелди хъучучIуне инсанарис хулар арайил акьас. Хулар аркьа натиджабурин, кар аркьа гъиларин, арайил акьас ая вахттунин кьитвелдин шартIарилас асуллу ий, гъадивуне чIукь мартабарин хулар. КIилди Союздиъ алиланди уйи бицIи суман, са, е дахьучин Iу мартабайин хулар. Алиланфра дахи кеявелди са чIукь гагьунин арайиъ ий. ХIуькуматиъ арайил акьуна уйи промышленностин рекъуьас цIае кара. Ме ий кIураникес сборно — щитовой хулар завал аркьай арайил акьуб. Хъара арайил акьуна уй чIукь мартабарин хулар гъадивас бетоникес блокар аркьа производствобура. Совет хIуькуматин архитектораринпешакурари серийный метод агъай арайил акьуна уй проектар аркьа цIае принципра. Ме серибурин духIубавелар ий квартирабурин хIавеларна бицIивелар, мартабарин хIисабар, хъара бицIиди вартталас хулан агубра. Амма ке ппара хьуне дегIви ккиркIу СССР-диъ «сталинкабур» агъа хулар. Мебур ий ппара квартирабур ая хулар, чабра ппара цIуппе материаларикес акьуттар. Те вахттунихъ хъуттурфугуна мебурин планировкара ппара ухьтанф ий. Ме «сталинкабур» акьас хъучучIуна уй дегIви хьастти, давам аркьай ами 1950-пе исан ахираристтегьен. ДегIви ккиркIу вахттарин хуларин архитектурно — художественный курарин венец хьуне Москва шагьурдиъ алийи ерид гьава мартабарин «сталинка» хулар. ДегIви ккиркIу гIуьфу исан арайиъ хIуькуматин шагьурариъ, поселокариъ алийина уйи 84 миллион квадратный метри джилил инсанар яшамиш вере хулар, хIурарин мукьариъ — 2,7 миллион хулар. БатIар акьуттар, цIайи гъадивуттара кей ерхьи агъзуралас вартт хьуна уйи хIа заводарна фабрикабура.

Салихат Малагусейнова