ХIучан тавбаллувел

Хьуне агъа хьундава агъа са хIа Iуссе хIуч. Джаллабурис гучIай хьуная мигьас: гьемишан инсанарин малар хъадиркIенди, Iэлди хьуная ми, кичархье вехIши нахширара артай хьуна адава. Вейвей нахширар вархал вейхьуная мигьас. Ахир кIил хIуч сатти амилгванди ахьуная.
«Ваъ-ваъ, миштти хьуне агъай хьасттава. Ппара Iайвелар акьуная зун, ппараттарис даккан акьуная-сайисра зун агунара кегьей кканди андава. Зе йиркIвураъ гьал ичира ассар ирхIуна кканде,»-пуна, фикирар аркьай хьуная ми.
Тавбаллу хьас кканхьуная хIучас-сара учи сайикра кирхIас андава пуна. УчIуная ме рекъуьъ джалла гьучархьедегьен нахширарис идже хабар акьас- уч духIуба хьуная пас. Ке удигьай гьучархьуная мис даги.
— Асалам гIелейкум, даги! Гьамиша загьас. Зун авал суманди андава- духIуба хьуная, нахширарик кетай андава.
— Идже аркьа, сара, хIуч. Зун ппара шад э ле кардил. Гьал зафас вагьас дагучIай, сакинди Iэлди IуькIера экьвас хьасе,-пуная даги, меркIвара Iэлди, кIилра кегьей гъадидивуна.
ХIучра ушуная учин рекъ акьуна. Гьучархьуная мис вец.
— Е вец, гьамиша загьас. Вас унихьуна адав, зун нахширарис даккан аркьай андава пуна?
— Фи иджи э! Зун ппара шад э ле кардил, — пуная вецуна. ХIуч ушуная. Мегелай гьучархьуная мис хIейван.
— ХIейван! ХIейван! ГучI мева загьас! Вас ягIайду зун тавбаллу хьунаяф? Зун сара сайисра даккан аркьай андава, бицIи ккеласра кегьей миндавай.
— Фи идже хабарар аркьая вун, чу,- агъа хIейванди. КIилин ягъди аруцудегьен гаш хьуна, фуникъур-къурар аркьай хъчучIуная хIучан фуни. Фие гьал аркьаф? Багулив сакиди Iэлди хIейванра, вецна дагира ая.
— Агь зун тавбаллу хье ягъ ккеттархьурай! — пуна, гьучушуная хIуч хIейвандигьди. -Ассалам гIелейкум, хIуч! Фиштти ая вун? Зун ппара шад вун агвас, — пуная мин фикирарихъас хабарди адава хIейванди.
— Саламатилди дуьйил илгванас лидегьен ппара гагь андава вас,-пуная хIуча мис,-хIезур ухь, зун вун IуьтIанасе!, — агъай кьатI-кьатIар аркьай.
-Ппай вун тавбаллу хьунаяф давуйив? Вун сара гьинакра кирхIас андава пунафтту? -ЧIевене! ЧIукь гъургъ! Зун вун агьал IуьтIанасе!
— Хьурай, вун агъаф хIекь хьурай. Гъузен, зас вавди, зун кIегуна, вас кIилин хIейванарин рушур хьурай пуна, вассиятин кIедж ликIиная. Ге зе хIуьрджал кьвацукк ккея. Гьучадина, гъушен,-пуная хIучас ми. -Дахи фаша ле мич!-агъа, шад хьуна, хIуча. КIилла агьукIуна, гьучушуная те гъушанас. ЙирхIуна джуфттар, ахъарта ми хIуч. Киркьуне агъай, фун ацIун дава хи мин. Сара гигьди учифас гьучавес девеф ягIай, ве ме вецуналди.
— Агьал зун вун IуьтIанасе,- пуна, вецунак акишас кканхьуне хIучас. -Вун тавбаллу хьунаяф ду?- пуная вецуна, муьхIталхьуна.
-Вахъай уюнар аркьай, гъургъай гъузанас вей адава зафас!- пуна, гьараяр акьуная мис хIуча.
— Зун рази э. Вун агъагъилди хIекь хьурай. Амма зас вун ппара Iэгвалде. Вун бегьем бахттсузе, зун вас ликIиная вассиятин кIедж дагъушуна, зун IуьтIучин. Зе хIуьрджал кIарчиъ икIуна атуная зун вас атуная кIаратI хIуппарин хьурай пуна, ликиная кIедж.
— Нахьи ле? Дахи тин мич!, — агъай, гьучушуная хIуч мин кIарчаригьди. КичирхIуна учин хIуьтте кIарчар, ахъарта вецуна гьучаде хIуч.
«Дагифас, са гафра адай, зас хьилечIанар акьас хьасттава!»- пуна фикирар аркьай, гьукай гьучушуная ме дагигьди.
-Дахи хIезур ухь, зун вун агьал Iуьтанасе!
— Са чIукь сабур акье! Вафас зун мусхьучира IуьтIанас хьасе. Ппай зун вас ликIиная вассиятин кIеджус фикьасе? Зе йиркIвуралас ушуна, хула аме те. Зун агьал дахи-дахи ушуна, фай адесе те, вун атучин.
«Фиттигьасе зас гучIаф? Дагин кьваццар лидегьен къикъеттар дава, хIейвандинттар дегьен, е вецунал суман хIуьтте ирхе кIарчар алдава,»- пуна, фикир акьуна, фарта ми даги хулади.
Агьал адесе даги, хуппай адесе, агъай са хубджи гъузуная хIуч. Рукьуна адаъ даги. Са гагьдилас адиная ирхе кIашар фая инсанар. Акьуная мис ресаланф — са хIилла-чарайис ккеттархьуна, гьишиная ме даради.

Тамам Рамазанова