Асирар алттушучира Игитарин ттурар йиркIвариъ амилгвасе!

Агь дуьнья вун, залум дуьнья,
ДегIвибури угу дуьнья.
Инсанарин нафсар дарцIай,
Джигьилар тар аркьа дуьнья.

Дагестанские Огни агъа шагьурдиъ джан але гумбат акьуная специальный военный операцин Игит, старший лейтенант Низамутдин Курбановас. Минра спецоперациъ кIидегьен эскерарин фикир ухIас Низамутдинан дадара баба Насурна Халисат Курбановари цIигIуьфу сотых джилил ерхьцIур емишин кIурар узуная.
Гьеме специальный военный операцин ишттаракчи Курбанов Низамутдин Насуровичан ттур бадалди ккийи Сад Памяти шадвелилди дахъуне цIесадпу июньди Дагестанские Огни агъа шагьурдиъ. Ме мегIракайигI ишттарак акьуне шагьурдин мэрдира хIа гьулари, муниципалитетин идарабурин хIаттари, хъара СВО-йиъ кIи джуре эскерарин бабарира.
Гьеме ягъа Низамутдинан хьибцIур ис хьас ий.
Курбанов Низамутдин Насурович 1994-пу исан 11-пу июньди Агъул райондин Курагъарин хIуриъ Насуранна Халисатан хизандиъ хуне. 1995-пу иса Курбановарин хизан куьч хьуна ушуне Дагестанские Огни агъа шагьурдиди. Мебурин хизандиъ хIа вей уйи Iу чу, Мурадна Низамутдин. БицIигунахъас мич дадана баба ягIар аркьай уйи мебурис Ватандин багьавел, хIаттарихъди нуьхIуьбатна хIуьлмат. Низамутдина хуруне ме шагьурдин муядпу махьтабиъ. Учихъ хъая шиниккварилас мин духIубвел ий мин батIарди хуруб, дузвел, хъара хасиятин цIуппевел. Махьтабиъ амий ме агвар аркьай уй учин зурбавел. Гьер джуре спортигI гIавейи ме: вольная борьбайигI, боксунигI, футболигI. Курбановарин хIа кIиркIа Мурада Ростовский железнодорожный университет хуруна ккиркIуне.
Низамутдин 2012-пу иса учIуне Московская областьдин Балашиха агъа шагьурдин военный технический университетиъ. Иджи хурахIела 2013-2015пу исари ишттарак акьуне Москвайиъ Гъалибвелдин парадаригI.
2015-пу иса Низамутдин перевод акьуне Санкт-Петербург шагьурдин инженерно-технический университетиди. 2018-пу иса хуруб ккиркIуна ме гьикуне Амурская областьдин Екатеринославка агъа хIурин войсковой частуниди.
2020-пу иса инженерно-соперный батальондиъ гвардин мотострелковый батальондин Iудпу инженерный взводин командир иде вегIдайи старший лейтенант Низамутдин Курбанова учин пешакарвелна зурбавел, загьматкешвел, гIилми ягIавел агвар акьуне. Гьеме исан 23-пу декабрьди ме кар бадалди мис джавиз йине. 2022-пу иса СВО-йин садпу ягъари димари Курбанов Низамутдин мич командировкайиди гьикуне. Инженерно-саперный батальонин командир, майор Н. Байдиева йи характеристикайик кеягъилди, «Низамутдин Курбанова Донецкийна Луганский Народный Республикабуриъ дженгерин суалар хIел аркьай, йиркIурастти ламус ухIай зурбадалди учин кар аркьай учин эскерар ухIайи взводин командирди. ХатIасузвелилди гьадихьай рекъерикк ккичикIуная минабур. Хубджи джилар азад акьуне душмандин противопехотный, противотанковый минабуригьас. Гьеме кардилди ацIуна хIурарна хулара азад акьуне душмандигьас».СВО-йиъ аядегьен гагьди Низамутдин Курбановас «За боевые отличия» агъа медаль хъара Iуд орден Мужествабура йине (Iудпеф кIихаб).

2023-пе исан 15-пе январьди старший лейтенант Низамутдин Курбанова учин взводихъай кар аркьай уйи противопехотный минабур ккичикIай, ШТОРМ 64 омсбрдин отрядин оборонайин рубежиъ. Гьеме кар аркьая вегIдайи Низамутдинан лек хъукъуна противопехотная осколочная минайихъ, мина чурхъуна мил йирхIунар хьуне. Ме йирхIунариккес уч къутар хьундава. Хулаъ мин аме, хизан ХIуьри, руш Самирара. Хьир Игитин ХIуьри Курбанова ягIайин ягъа хурай ая Дагъусттандин государственный медицинский университетиъ. ГIуьфу ис хьу Самирайис ягIа учин дад Игит идеф, кканве мис дадан гьунарлувеларихъас ахъакьасра. КIиркIахъас ахттилатар акьас гьучархьуне Низамутдин Курбанован бабахъай. Аягъилди пучин мебурин гъургъуб рехIетинф хьундава – Халисат Османовнайис, кIиркI кIина Iу ис алттархьуна айчира ппара читинди ай уйи учин гъамна – дард, Iуьр пай акьуна фи хIелдиъ уч айчин ахъакьас.

— Халисат Османовна, тавакъу э, ахъакь сара, фиштти чве кIилиди адине кIиркIан фикир ухIуб бадалди емишарин багъ ккийиб?

— Зас, кIи эскерин бабас, ме кIурар гьакIан багъ дава, ме зе валадихъас джан але фикир э. Мисаъ, чвас аргваягъилди, бицIи халра, чай уха чардахра ая. Зунна зе хизанди мисаъ акьуная къуллай шартIар, гьер са баб мич адина, учин кIиркI бадалди узу кIуранихъай дехIера гъургъурай пуна. Ме джил чин кьасусттира Низамутдинас гъушуф ий. Ме гьемишан агъайра авейи: «Гъузен баб кIилди ккиркIуна сакин хьурай, зун гъалибвел фай адина мисал хал алиянасра хъучархьасе». Амма инсандинф фикир э, хьин халкь акьуттинф кар. Хал Низамутдинан хьуне фикирдин Багъ. Чун хъугъасттава, ме багъ ккийиф йиркIурас самуз рехIет хьуне, Iуьра бицIиди яваш хьуне. Зун мич вей ве зе йиркIурас чIирхIи ай Iешас ккане вегIдайи. Мисаъ зун алихьа кIиркIас суалар, хабди зун учи джувабара ирцIанде зе суаларис. Гьеме багъи зас кумак аркьа са бицIиди ичира Iуьр яваш акьас, гьемиштти э пуна агъа джуре эскерарин бабарира. Зе Низамутдин загьас варха ичира, мич адигуна, зас мез е багулив фаяф суман ве. Зе кIиркIа ухIай уйи Ватан, учин хал, баб, хизан, руш, чунра ухIай уйи. Ме йине учин эскервелдин бурдж. Зун дамакъ аркьа зекIиркIал, мин зурбавелдил, гьунарлувелдил, рухIдин цIуппевелдил. Низамутдинан эскервелдин дусттари зас ягIара лиркIенди аме, зе кIиркI суманттар сара чIукь э агъа. Ппара зурба командир ий агъа ме. ХIаттари нубатин джавизин кIеджар хIезур аркьай уй зе кIиркIас….

Фиштти ягIархьуне чвас кIиркI кIиф? Фиштти гъадивуне чве йиркIура ме къакъ?

— Низамутдинал хIа йирхIунар хьуная пуна хабар адигъилди, зе хизанра хIа кIиркIра ушуне Донецкдиди. Ме ай уйи госпитальдиъ Iае хIелдиъ ай. Зас ме кардихъас пуна адавуй. Хизан дазуйилас алдатунадавуй, ушуне Iари Мурад. Читин хIелдиъ ай зе Низамутдин луькIея вегIдайи мин кIилихъ учихъ хъая са чу. Зун звонокар акьучира джуваб адавуй. Сус хIуьрийис Духттурарикес ягIар хьуна уйи ме кIиф.
Агъай аве, валадна баб сад сайигьас гьаттархьу дакьикьайи рагъна вазра гъурзанде пуна. Гьемиштти хьасра э. Ме хабар захъди рукьу вегIдайи зе уларигьас кIилин алттушу Iуьмур гьаттушуне. Са дакьикьайи кIилди дуьнья, рагъ, ваз, къирибура гъузуне.
Сифттан вахттари зун дифаригI гIаяф суман ий, мез ас зигьле вере гIезабин эмкI суман хьуне. Вун яшамиш ве амурдиъ адаваф суман, багайми гъайшайчира гIуьбехъми гъархьайчира ме къакъ ваалас кам вейдава. Ме ахттилатин гъавурдиъ бабар дала архьасттава.
Сасрабурис ве гъам агвар акьасра кканвейдава, гьинара ме фачартасра дава. Хьин бабари хье йиркIвар, ме ахттилат, меIешалин банд акьунара бицIиди алатуна сакин аркьа, дадари э чиппин йиркIвариъ икIуна мишттин къакъ хъара къекъи гъадиваф. Ке читин ве дадасна бабас Iуьшан вахт. Iуьши гъамна дард алзиланде. Iекв кетуна хал мучIе хьугъилди йиркIвра кIилра арцIа фикирари. КIиркI кIина ушуная амма зе йиркIураъ ме гьеммишан джан алеф суман ая. Гьеме кардихъас идеф хьасе бабарин йиркIвар дачурхъафра. ЙиркIварифас кIилинди хъугъас вейдава.

— Пешайин рекъ гIаттивуф кIиркIа учи ив?

— Лап бицIи ами мин Iешкъ ай уй эскервелдиъ. Ул алттадивай хъуттурфанфи телевизордиас Ватандин ХIа дегIвихъас, мин Гъалибвелдихъас передачабур аягуна. ХIел хIел аркьай вейи че шагьурдин краеведческий музейдиди, мисаъ гьергелай цIае хабар ягIарвейи мис дегIвин вахттари ватан фиштти ухIунчин. Ппара хурайи китабар хье хIа полководецарихъас: Суворовахъас, Кутузовахъас, Жуковахъас, Рокоссовскийдихъас, хъара тарихдин повестарна рассказар ВОВ-дин игитарихъасна мебурин дженгерихъас. Хабди «Звезда» агъа каналиас гьалдин цIае яракьарихъас передачабурихъра хъуттурфанди. Военныбурин пеша зе кIиркIа хIисаб аркьайи читинф – амма тамашинф. «Гъайша военныбур зав курастти; хьеттин процедурабур, джан ачухъ хьас ругъу хьед гьер ягъа алатуна кканве. Кьуват ппара хьас лазим ве гьер ягъан тренировкабур: гьуккуб, отжиманибур, подтягиванибур. Мебурин формайи инсан ухшар аркьа. Эскерар гьемишанди викIехIди, зигьинлуди, дири ай кканве. Мебурин пеша ягIар хьас батIарди хуруна кканве. ЯгIайин ягъа эскерари цIае яракьар ишламиш аркьагуна, ме яракьарин иде — даваттара кIилди ягIай кканве. Эскерарихъ хъахьуна кканде келла ацIу Iекьул, зурбавел, викIехIвел, ватанперасвел, джувабдарвел – гьеме шартIар зас ппара кьабул э ме пешайин. Баб зас зе хасиятигIра гIачихьас кканде ме шартIар, гьеме пешайис зун лайикь хьас. Зун зе пеша гIаттивуная баб, зас военный хьас кканде, амма зе классинттар михIелдис иджи гъавурдиъ адава чиппис фи кканди айчин. Зас зе пеша алакъа акьас кканде Ватан ухIубахъай. Зе багунттаригIра чIукь гIадава мишттин инсанар. Хье хIуькумат мухIтаджди ая учин дазубур ухIубахъ, миштти идегуна ме пеша гьеммишандира лазимди амилгвасе. Ме пеша гIаттивубас кумак э зе ме кардил йиркIв алхьуб. Захъ хъая: джандинра кIилинра сагъвел, арайил акьубан гьунарар, дисциплина, хъара ме пешайил акьас вере дамакъра зас багьа э. Кар уч читинф ичира иджвелара ппара э мин. Мин лазимвел ватан бадалди идеф фикир акьугуна читинвелара хум ве. Военныйдин пеша Iари хIуьлмат хъаяф дава, игитвелдинфра э», — ме ахттилатар зе кIиркIа муядпу классиъ аягуна ликIи кIеджуас э.
Низамутдин Курбанова бабакес гIешукь акьуне. ЛикIиная баба мис шиирин хатIара.
Сынок, родной, так рано ты ушел,
Мы и подумать не могли, что нас покинешь ты…
За Родину, глядя страху в глаза, ты шел,
Оставив все свои заветные желания и мечты.

Знай, мы тобой гордимся очень любим,
И до сих пор не верим, что тебя уж с нами нет…
Знай, мы всегда тебя, родной мой, помнить будем,
И с мыслью о тебе встречать рассвет.

Нам тебя очень сильно не хватает, мы каждый день скорбим,
Мы так скучаем по тебе и ждём во снах,
Наш добрый и отзывчивый, был всеми ты любим,
Пускай обрадует раем тебя Аллах.

11 июня день рождения твой,
Но этот день совсем другой теперь для нас,
Знай в сердце матери ты всегда будешь живой,
И знаем мы, что смотришь ты с небес на нас сейчас.

Мебурин ахттилат Халисат Курбановайи ккиркIуне тамашин монологилди.
— Зун, Низамутдин Курбанован баб, Халисат Курбанова э. Захъ хъай уйи Iу кIиркI – Мурадна Низамутдин. Чвас аргвагъилди, сад СВО-йиъ кIине. ЯгIа зас, валад гулу гьер са бабас суман, багьа э, хье аме шиниккварин, хуттуларин Iуьмур, хIуькуматин ислехIвелра.
Гьер заманабури, давурари фидегьен Iуьмурар пуч акьуная дегIвибури. Фи акьучира сур инсанарин хъате нафсар сакин дава. Арайилас угаф са фиттикесра хабар кидава бабарин йиркIвар э.
Паччагьарин йиркIварис рехIми йирхIурай, бабарин йиркIварис сабур йирай, дуьнья ислехI хьурай!

Салихат Малагусейнова