Са алджирский хан Бауакас учис ккан хьунаа, хIекьди ишин инсанари агъаф, ге уч ае шагьурди ария пунаа хIекьунин судья. Са инсандивасра фяра хьейкьес вагIайдава, хьанавасра кепекра гъуршаф дава пунаа. Бауакас алахьуна касиб инсанди суман канар аликьуна учин хIейвандил ушунаа, ге судья дуламиш вгIаре шагьурди. Шагьурди уригь гъачагIастти  ме Бауакасагь гьачайина са инвалид эреми раккари. Инаа бауакаса ме инвалидис пулра, вагIас хъачучIугуни, зура фаях пунаа ме эреми, уч девайикк ккечархьуна лек Iатте хьунай.Шагьурдигъ рукьуф ханди пунаа  эремис алавчI хьин рукьунай.

— Фие икьуна? АлавчI, хьин рукьунай.

Ме инвалиди пуна:

— Фасе алавчIаф,- хIейван зефе:ккандува эс зе хIейван, агьал хасе зун вун судттин бугу.

Халкь махлукьат завал хьунаа ме гемел алчахъуна мурил хим алахъуна, мехIтал хьуна мури хIуьджатар аркьахил агуна. Са яшлу эреми пунаа мурис баI, чве хьуьджат ккиркьвас акье, ях судттин бугу, ги чваспасен фиш хIекь ишин!

Бауакас ушунаа судттин бугу инвалид ра хъари. Нубат рукьуттис вав акьари хьунаа судти гурис.

Бауакас хъеленди икьуна судтти ачагIа инсанарихъ. Ачушуна са шаир  на эреми. Мурин фитна хьунаа хьирахъас. Шаира агъари хьунаа ме хамбеф учин хьир э пуна. Эреми агъари хьунаа учинф э пуна. Хьим алахъуна мурил судья, пунаа багагь шав. Хамбеф ате пунаа зе бугу. Мур ушугуни, ачушунаа ччагIам ицIанфра, яккв ицIанф. Яккв ицIанф иъинф чвад хьунаа, ччам ицIанф- ччаму. Яккв ицIанттин хилив фахьунаа пул, ччагIам ицIантти фацунаа гин хил. Яккв ицIантти пуна судттис учи ччагIам гъушугуни, ми фацунаа зе хил, пунай зун хъачагъ э пуна. Ме пул зеф э, гьеме уч э хъачагъ. ЧчагIам ицIантти пуна, хъачагъ э яккв ицIанф. Хьимра алахъуна мурил Iадарил, баIуна хъани пуна судтти.

— Ате пулра зе бугу багагь шавай. Рукьунаа мурихъ нубат. Бауакаса хъакьуна фиштти хьунайшин.

Милра хьим алахъуна, судтти хавар гъушунаа инвалидивас.

Инвалиди пунаа:

Джалла Iэмалар э.

Зун ири хIейвандил алди вгIари аеф шагьурдигIас, ле ири джилил икьуф, зун ле алихьуна файинай зе хIейвандил.

— Аттуна хIейванра ахай, багагь шавай.

Хьал аринаа халкь, махлукьатхим алахъунаа судттин фиш хIекь ишин.

Сад пуна гьачайина шаир на эреми.

Гъуше ве хьир пунаа шаирас,

— Ме эремис ифIцIар кIаш ярхIунаа.

— Пул веф э пунаа — яккв ицIанттис. ЧчагIам ицIанттис ифцIар кIаш киркьунаа.

Хъани вав акьунаа Бауакас на инвалидис.

— ХIар хьасева вас ве хIейван къа сасравуригъас?- хавар гъушунаа судтти Бауакаса.

— Хьасе.

— Вавас?

— Завас ра хьасе.

— Шав захъари, — пуна судтти Бауакасу.

Ачушунаа мур Iадар хIанаъ хIеванар ае. ХIар хьунаа  Бауакас учин хIейван ге къайигIас. Инвалидис ра  хIар хьунаа ге хIейван.

— ХIейван веф э: гъуше пунаа Бауакас. Ме инвалидис ярхIунаа ифцIар кьаш.

Суд кIиркIуванхав судья ушунаа халаъ, Бауакас хавахъри мин.

— Вун рази дува зун акьухилди?

— Ваъ, рази э,- пуна Бауакаса.

-Зис хьар хьас кканди а фиштти вас хьар хьунайшин, хьир шаиранф иреф, ге эреминф даваф, пул иреф яккв ицIанттиф, ччагIам ицIантинф даваф, хIейван зеф иреф?

— Вав акьунаа хамбеттис: агьат пунаа чернила зе чернильницIайиъ, ги гъушуна чернильница, уччугIуна алдавзари агьатунаа чернила. Гьелегуни ге хьир шаиранф э. Касиб инсандин хьир иришин гис чернила агьатас хьар хьаставуй. Пулухъас хIар хьунай зис: гъикIунай хьер ае къабуъ пул ягIа багагьмири хъадурфунай ччагIам алдайшин, алдававуй. Гьелегуни ири пул яккв ицIантинф. Хейвандихъас, хIар  хьас ке четин хьунай зис. Вас суман ге инвалидисра хIар хьунай ге хIейван. Зун чун Iадар фавшуф нае чвакес хIейвандис хьар вгIарайшин. Вун гьачушуф хIейван вагь гьачушунай. Инвалид гьачушуф ивурар кIуьтI акьуна лек джилил алатайри. Хъани Бауакас пунаа:

— Зун хан э. Гьемич ариф э вун агвас, инсанари агIаф хьекI ишингвас. Гьал агунай зис вун Iэкьуллу судья иреф.

— Уп фи ккандайшин, зун вас эсе.

— Фира ккандава зис; са пулара, къизилара, зун шад э, гьеме дюйил вас хандис зун алеф хIархьиф.