1958 пе иса сад пегелай айчIуне инсанарин удигьди лехъунар аркьа ансамбль «Лезгинка». ЯгIайин ягъас хье Дагъусттандин хIикал суман э «Лезгинка». Ме ансамбль хье Дагъусттандиъ тазкил акьунафе ерхьидпе сентябрьди са агъзурна ерчIу вершна гIуьфцIурна муядпе иса. Ке цIайи ме ансамбль акьас пуна фикир хьуная Дагъусттандин партин обкомдис Абдурахман Данияловас. Хабди ми учин фикирар ахъакьуная СССРдин джемеIетин артистис Танхо Селимович Израиловас. Микес тIалаб акьуная джикIенас хъудуьхьуь суман инсанара, хъара ме ансамбль кIили гъарегъилдира.
Танхо Селимович ме кар бадалди адаркуная кIилди хье Дагъусттандиъ, хъуланди лехъунарин пеша кея суман инсанарихъ, гьер джурейин маджлисарихъ, цIакIинарин гIедатарихъ.
Хабди ми акьуная лехъунарин пешабур кея суман инсанарис конкурс. КонкурсдигI гIачучIас кканеттар хьуная ери верш инсан дегьен. Мебурикес гIаттивуна илгуная якьу къад дегьен джигьил шиберна, шиникквар. Хуппай ерчIу вазди алучIуна кар акьуная мебури хъиртIанди гьер джурейин лехъунар садпе концерт верегунас. Джалла ахъутIуна ахьуная мебурин садпе концертихъ, мисаъди хIезур акьуная мебури цIеери номер.
Гьер номердин кIилил гъузуна ахьуная Танхо Селимович, гьемиштти къа истти ме ансамбльдин хIавелра аркьай. Миштти йиркIв фай алудучIухаб ме ансамбль мидегьен сивилра хьасттавуйи.
Лехъунар аркьаттаринра кIилил гъузу хIаттинра джафайилди ме ансамбльдис са агъзунра ерчIу вершна ерхьцIурна садпе иса йиная садпе чиппи акьу кардин кьимат – ттур йиная «заслуженный» агъаф.
Са агъзурна ярчIу вершна яржцIурна садпе исахъас хаб ме ансамбльдин хIавел фая заслуженный деятель искусств Российинра, Дагъусттандинра хъара Кабардино-балкаринра, кавалер ордена Дружбы Магомедов Джамбулат Мусаевичав. Хубжи вахттара алттушухаб къана еридпе июньди 1994 иса мебурис йиная ттур «Академический» агъафра.
Чаб кар акьас хъучучIугунахъас хаб са гьеме савкьатар дава мебурис йинаф. Iу агъзурна садпе иса мебур къабул акьуна уйи Москвайиъ хье хIуькуматин хIатти. Мисал хIатти мебурис пуне чугъ сагъул чиппи аркьа кардихъас.
Хъара мишттин савкьатар мебурис йиная хье Дагъусттандин паттаасра. Ке ахиран савкьат мебурис йинаяф Iу агъзурна цIегIуьфудпе иса Орден «За заслуги перед Республикой Дагестан» э.
Йинаядегьен савкьатарилди пас хьасе ухьтанвелдихъас «Лезгинкайин». Гьалдис мебурихъ хъая вершалас вартт лехъунин джуребур. Ке Iайи йиркIураъ учIа суман ттур ая мебури алийиная лехъун э «Парту Патима» агъаф. Ме ансамбль кар акьас хъучучIугунахъас хаб мисаъ хьуная ярцIурна гIуьфу (75) заслуженный артистар Дагъусттандин, ерчIуд (9) народный артистар Дагъусттандин, гIуьфуд (5) заслуженный артистар Российин, сад (1) заслуженный артист СССРдин, сад (1) заслуженный деятель искусств Российин, хъара Iуд (2) народный артистар Российин.
Ме ансамбльдин лехъунар хье хIуькуматиъ агвар акьуф кидавай, агуная сасра хIуькуматариъра хъара. Мебур адаркуная гIуьфцIуралас варттдегьен сасра хIуькуматариъра. Сайишттира мебур гIаве хье хIуькуматин ттураниас гьер миллатарин маджлисаригIра, выставкабуригIра. Iу агъзурна цIеякьудпе иса Олимпийский дурахIалар дархъа усаригIра гIуйи.
Iу агъзур ис хьуная пуна авалдин Дербент шагьурдин маджлис дархъагуна ке цIайи ме маджлис дахъуф мебурин лехъунилди э.
Кьандира хье Дагъусттандин хIекимар Москвайиъ завал хьуна уйи Дагъусттандин Ягъарил Совет Федерацин. Гьемисаъра «Лезгинкайи» агвар акьуне чипик кея лехъунин гьунарлувел. Мебурихъ хъуланди мисаъ уйи врио Главы РД Сергей Меликов, Председатель Совета Федерации ФС РФ Валентина Матвиенко, заместитель Председателя Совета Федерации ФС РФ Ильяс Умаханов, хъара член Комитета Совета Федерации по Регламенту и организации парламентской деятельности Сулейман Керимов.
Валентина Матвиенкойин чIаларилди, мебур усттабур э чиппи аркьа кардин. «Гьеме маджлис ухьтан акьуне чун чве лехъунилди. Чугъ сагъул чвас чве аркьа кардихъасра, чве джафайихъасра. Зас сара ягIайдава хье дуьйил мишттин батIарди, дири, сасуманди луьрхъан ансамбль. Зас ягIа чвагI гьер джурейин Дагъусттандин миллатарикес гIаяф. Гьелилди чун агвар аркьая чун фидегьен дуьхьуьна айчин», — пуне ми, хъара фачийине мебурис гьерттис грамотабура.
Сасагелай ярцIур концерт агвар акьу вахттар вейи мебурин са хьибу вазалан арайиъ. Гьер са лехъуниъ мебури агвар акьас алучIа хье Дагъусттандин тарикьна, гIедатар.
Батитай Габибулаева
