Дагъусттан мусхьучира машгьурвелдин мукь э, салхуш зурба тегIриф хъая инсанарин. Миштти идегуна, дамакъ фай хIа гаф акьас хьасе Дагъусттанлубурин хье ватандиъ суман кIилди дуньяйиъра. Гьер са вегIдайи, гьер са вахттуни аяфе Дагъусттандиъ ттур ая зурба игитар, спортсменар, хIа гIелимар, назумчибур, гьер са пешайин зурба гьунарар кея инсанар.
Расул Гамзатован ттур, тегIрифдихъас, зигьинлувелдихъас ягIайа джаллабурис хье ватандиъ, хье хIуькуматиъ суман джуре хIуькуматариъра.
Гьеме 2023-пе исан 8-пе сентябирди Дагъусттандин хIа ттур ая назумчи Расул Гамзатован Iуьмурдин хьасе 100 ис. Ме ис бахш акьуная Расул Гамзатован юбилейдис, Дагъусттанди суман, кIилди хье хIуькуматиъра. Хье хIуькуматин хIатти Владимир Путина 2021- пе исан 1-пе июльди указдин кIеджарилас разивелдин къул дивуф э. КIилин истти гьер са хIуриъ, гьер са шагьурдиъ ачмиш аркьагъилди хIа мегIракабур.
Кьанди вилаятин «Агъуларин хабарар» агъа газитин редакцин пешакурари файшуне бехIсунин мегIрака гьер хIурарин махьтабариъ хурая шиниккварин арайиъ, Расул Гамзатован юбилейдис багъш акьунаф. Гьемишттин мегIракабур ме иса ппара хьасе хье хIуькуматиъ. Шиникквари, хIаттари хурасе Расул Гамзатован шаирар гьер милатарин чIаларилди. Кьанди Санкт-Петербургдиъ ачмиш акьуне Расул Гамзатован ттур але сквер. Гьемиштти ттур ая мукьар, памятникар ачмиш акьуная хъара хье хIуькуматин хIа шагьурариъна районариъ.
Расул Гамзатов Дагъусттандин лап хIа ттур ая аварарин миллатин назумчи э. Хуне Р. Гамзатов 8-пе сентябирди 1923-пе иса Хунзахский райондин ЦIада агъа хIуриъ. Гамзатовар те вахттари ттур ая абурлу адабиятин хизан и, гьер са чIалусра хIа хIуьлмат, кьимат аркьаттар
Мин дад Гамзат Цадасара хIа фикир фая, хIа арабист назумчи и, хабди гикес хьуне аварский советский драматургна назумчи. Ми адабиятин рекъуьъ диву загьматарихъас мис йина уйи ттур Дагъусттандин Халкьдин назумчи агъаф. Хабди мин рекъ давамлу акьуне мин валад Расула. Назумчивел акьас Расул Гамзатов хъучучIуне ерчIу ис хьугуна. Сифтта 1943-пе иса адихьуне мин садпе шаирарин китаб авар чIалалди. Хабди 1947-пе иса адихьуне Iурус чIалалди тарджрума акьу китаб. КIилди дуньяйис машгьурвел ая Р.Гамзатован китабарна шаирар «Наши горы», «В горах мое сердце», «Горянка», «Родина горца», хъара «Белые журавли».
Ке айи ттур ая китаб э «Мой Дагестан» агъаф. Ме китабиъ Расула завал акьуна ая учин фикирар, гьер миллатарин назумчибурин фикирар, мисалабур, хIикатар, цаларикна таргъунарик ликина тарихар. Гьемин шаирарикес ацIуна мегIнибур акьуне СССРдин композиторари. Ге мегIнибур сегьнайил акьуне Иосиф Кобзона, Муслим Магомаева, Вахтанг Кикабидзейи, хъара сасрабурира. Ке ттур ая мегIни хьуне «Журавли» агъаф, композитор Ян Френкель хъитIуф.
22-пе октябрьди 2009-пе иса Расул Гамзатован фондунин икьрарилди арайил акьуне хIаягъан ягъ «День белых журавлей».
«День белых журавлей» акьунаф хьин, агьал яратмиш вея инсанари, зурбадалди джан алийиная хье ватан ухIу аскерар йиркIурал акьуб бадала э.
Учин Iуьмурди Р. Гамзатова ликIине 73 китаб. Гьемис хIуькумати йине ацIуна джавизарна премибур — Герой Социалистического Труда, Народный поэт Дагестанской АССР, заслуженный деятель искусства РД агъа ттурар, Сталинской III степени, Ленинской, Государственной и РСФСР имени М. Горького премибурин лауреат, Кавалер ордена Святого апостола Андрея Первозванного и якьуд Ленинан орденар.
Наибет Гасукаева
