Дагь заманайихъас хаб мич агьалра нис аркьаф хIа пай сагъилди э. Нис акьухаба ихьа кIуранин тIабакIиъ хьибу ягъди акедес, хуппай хьибу ягъди кьелра кехъуна ами арта цlуппе хьас. Нис акьастти гlатас сагав аркьай аве, гIихьуна найин кканчинара са малдин уриъ, гихъай меджарин мерIер, гъазе хутар батIарди фацанас, цlурт агъаттигI. Хуппай гlихьафи нис чир дахьас кьебзуригI. Кьебзур аркьафе чlвехIелагI гIахъуна кьел гъурагъал вартт алгъархьасттегьен. Хуппай хьибу ягl ккеттушухаб, гIархъафи нисар. Гебур фай верефи масса фачиянас КасумхIуриъди, Хевдиъ хъара багулив фая хlурариъди. Ке итте, ухьтан нис хlисаб аркьафи цегьелан кьудакь ккейхьуна гикес аркьафи чанакъ, хъитIуна тIуьрIерна гардан чIелетIумарилди.
Верш грамм нисигI гIая къанна гIуьфу грамм белок, ми аркьай аве мышцабур цlуппе, иммунитет вартт аркьа, ирхе хьас кумак аркьа. Идегуна мышцабур хIа аркьа инсанари ппара белок ишламиш аркьай авереф. Ирккар цlуппе аркьай аве. 99% кальций ая инсандин джандиъ: ирккариъ хъара силебариъ. Аме 1% — иигl гIая хъара тканаригI. Нагагь иигI кальций гьудуркlахаб, ги джандиъ ая ирккариас гlуршанде учис. Ппара гагьди гиштти амилгухаб, ирккар буш ве, мункине остеопороз агъа иттал хьуб. Идегуна вазифа э, Iеле ямагаригI ишламиш акьуб кальций, ке ппара кальций гIаяф э нис. Верш грамм нисигI гIая кIилин ягlдис гьуркIа къайда кальцийдин. Ке ппара кальций гIаяф э гаудайигI, пармезандигI хъара чеддера агъа ттур алдея нисаригI. Хъара мигI гIая витамин D. Микес идже кумак ве джандиъ кальций хIел акьас. Ппара IуьтIуна кканве Iурдана. Iайи кканве Iурдана ишламиш акьуна, джандиъ кьуват хьас. Инсандин джандиъ гудж чIукь хьугуна, кIвалас алттархьая, хъара эл гьудуркlая вахттуни, ге э В12 агъа витамин гьудуркlаф инсандис. Идегуна, са чIала агъа суман, вас эл гьатас кканди аяхаб, нис IуьтIен. Амма иджвел суман Iейвелра кея гик, давление аяттарис. ДехIела са муз эхIттият фай ишламиш акьуна кканде нис.

Жавгарат Хамазаева