МегIелимвел Iари кар дава, ме Iуьмурдин рекъ э. ГIилмин рекъерикес инсандис хабар хьухаб мич джемеIетис ке лазим пеша э мегIелимвел. Ме кардин хIавелдилас, лазимвелдилас аслу э шиниккварин, кегъархьая несиларин Iуьмур. Сара мишттин пешакурар адава. Мебур дала чиппин кIилин ягъ шиниккварин арайиъ фатуна, мебурис батIар тарбия ирцIанди гIилми ягIар аркьаттар адава.
Тарбияна гIилми мегIелимвелдис суман, шиниккварин Iуьмурдисра ке лазим иде шартIар э. Миштти ий мусс хьучира. Амма гьалдин Iуьмурарин ппара духIубавелар хьуная. ДухIуб хьуная Iуьмурдин шартIар, инсанарин фикирар, гереквелдин иде — даваттар. ДехIела хьин джикIина кканде гIилмин цIае джуьрабур, кар акьубан кьайдабур.
ЯгIайин ягъа мегIелимарикес хIа тIалабламабур ая. Мебур гъавурдиъ ай кканве гьер багварин, шиниккварихъайра гьерттихъай фиштти гъургъайчин, нае фиштти хъучадивайчин, мебурин Iешкъ фиштти алтухъ аркьайчин ягIай кканве. Чиппин кара батIарди ягIай кканде. Фикир йина кканде чиппин кан — лек аликIубан кьайдайисра.
Зе фикирдилди ке чIирхIе кар э нагагь ме пиша Iешкъ адавай фи кканчира хьурай пуна гIаттивуф идехаб инсанди. Фас пучин, нагагь Iешкъ адавахаб шиниккваригI кар акьас сайивасра хьасттава. Гьалдин шиникквар алдатмиш акьас хьасттава, мебурис хIаттарилас иджи ягIай аве мебурин йиркIвариъ фи айчин. Удигь кIил акьуна гьер са мегIелимдихъ хъай кканде дузвелна, хIуьлмат. МегIелимдис ягIай кканде нае шиникквдин фикир фи ичин, нае шиникквдихъ фишттин агалкьунар хъайчин, мебурин йиркIвара шад акьас ягIай кканде. Са чIалалди махьтаб ккиркIвагунас мебурис чиппин мукь, чиппис лазим иде кар ягIарверегъилди. Махьтаб, кегъархьая шиниккварин Iуьмурдин рекъуьъ лап кьимат адава зад э мебурис чиппис чаб ягIархьуна чиппин кIилилди хIа Iуьмурдиди айчIуб бадалди.
Миштти идегуна гьате авалдин вахттари суман гьалра мегIелим уч шиниккварихъай махьтабиъ аядегьен вегIдайи мебурин дадра — бабра хьуна кканде. Кканхьунара акьуна кканде, насихIетара йина кканде, тарбияра. Дарсара ягIар акьуна кканде.
НехIекьди дава агъайвереф:
Мегьелим Iудпе дадна — баб э.
Махьтабин мегIелим, хуппуриъ тум хIисаб э.
Миштти пугуна ме агъа чIал э гьер са шиникквдихъ йиркIв фай хъучушуна кканде пуна. Гьелбетта ппара ая мишттин мегIелимара. ДжемеIетин шиникквар бадалди чиппин джан алийина кар аркьаттар.
Гьемишттин пешакар мегIелимарикес э Агъул райондин Миссиарин хIурин махьтабин бицIи классарис дарсар ирцIан мегIелимар. БицIи шиникквар бадалди мебури ппара загьмат дива.
ЯгIайин ягъа ме хIуриъ ая бицIи классарин якьу мегIелим. Мебур э:
Гаджиева Тамам Гаджиевна, Ибрагимова Раисат Нурмагомедовна, Исаева Калимат Гаджиевна, Омарова Альбина Гаджирамазановна.
Мебурикес ке хIа яшттинфра учин пешайин ке хIа таджриба хъаяфра Гаджиева Тамам Гаджиевна э. Са агъзурна ерчIу вершна ерцIурна Iудпе иса махьтаб ккиркIуна Тамам Гаджиевна учIуне Дербент шагьурдин педучилищейиъ. Якьу иса мисаъ хуруна ккиркIухаб ме адине учин хе Миссиарин хIуриди. Са агъзурна ерчIу вершна ерцIурна ерхьидпе иса хъучучIуне гьаме хIурин махьтабиъ кар акьас. Те ягъахъас магьа ягIайисттегьен ме махьтабиъ бицIи шиниккварихъас лиханди ая Тамам Гаджиевна. Кардин стажра э мин гIуьфцIур исахъ хъучархьуна. ЯгъцIурна ери исан арайиъ Ме гIилми, экьуб гъайшиб ягIар акьуна, тарбия йина, дуз иде рекъ агвар акьуна фатуная къад выпускар.
Iудпеф мебурикес э Исаева Калимат Гаджиевна. Махьтаб ккиркIуне ме са агъзурна ерчIу вершна ерчIцIурна муядпе иса. Хуруна ккиркIуне Дербент шагьурдин педучилище Iу агъзурна Iудпе иса. Калимат Гаджиевнайин кардин стаж къа ис э. Фатуная ме гIуьфу класс.
Хьибудпеф Ибрагимова Раисат Нурмагомедовна э. Iу агъзурна муядпе иса Миссиарин хIурин махьтабиъ хуруна ккиркIуна учIуне ме Дербент шагьурдин педучилищейиъ. Iу агъзурна йицIудпе иса ккиркIуна адине мера Миссиарин хIурин махьтабиди кар акьас. Магьа ттиъ цIеякьу ис ве Раисат Нурмагомедовнайи дарсар ирцIанди. Мин учин шиникквара ая ме махьтабиъ хурай. Ке удигьай ме ирцIанди и тарихдин (история) дарсар.
Якьудпеф Омарова Альбина Гаджирамазановна. Ме ккиркIунем махьтаб Iу агъзурна ерчIудпе иса. Махьтаб ккиркIугъилди учIуне мера Дербент шагьурдин педучилищейиъ. Iу агъзурна цIехьибудпе иса хуруб ккиркIуна кар акьас адине Миссиарин махьтабиди. Магьа йицIу ис э Альбина Гаджирамазановнайи мисаъ кар аркьай.
Хъая мебурихъ чиппин кардихъас хье райондин хIатти Закир Каидова йи чугъсагъуларин кIеджарна грамотабура.
Са чIалалди хе усаъ лазимра хьуне агъаф суман мебур якьудара чиппин бицIи ватанис къуллугъра аркьай, хIурис, хулас, хизандис, хъара джалла джемеIетисра вафалу хьуна чиппин ягъ гIуьбехъ аркьай экьу зурба дишагьлибур э мебур.
Хъара кьуват йирай мебурис джанарин сагъвелара йиркIварин ачухъвелара хъай шиниккварихъай кар акьас.
Салихат Малагусейнова