Китаб! Ме чIалан мегIна лап хIа э. Инсанра тамашин зад э, тIабиIети дуньяйин варттал яратмиш акьунаф. Фас пучин, ме уч яратмиш хьухаб мич алучIунаф э хьудегьен ппара гIилми гъушанас тIабиIетикес. Чиппин тарихдин рекъ идедегьен вахтт гIартай, фи хьунара кIвал аркьай, арайил аркьа инсанари. Гьемиштти, фиштти хьуф ичира дагIай, арайил акьуне мебури китабра. ГIилми ягIар акьубан кьастт ппара хIа идетагьари инсандин, мидегьен алучIуна фикирар акьас. Ке удигьай лиркIенди гъванарикес хурай хьуне.
Вей-вей, Iемалар ппара ягIар вередегьен, мебурис ягIархьуне къамишарикес папирусар агъай кIеджар акьас. Кьандисттегьен лиркIенди ишламиш аркьай хьуне мишттин кIеджар. Хабди хъара идже Iемал ягIархьуне мебурис. ХъучучIуне кIураникес кIилле кIеджар аркьай. Хъара кьанайихъди, ме ликIи кIеджар завал акьуна, чиппис хIуьчIансуз дахьас арайил акьуне китаб. Иджеф ичира, Iаф ичира садпе китаб адихьуне хье эрайин садпе асирдиъ.
Гьатегунахъас мич э гьер са инсанди гIешкъунис муфиIет кеттивай китабикес учин Iуьмурдис.
ЯгIайин ягъас дуньяйин варттал адава джурейин Iеламатин задар андава, амма Iекьулдин, ягIарвелдин, гIилмин ке хIа кьула, зурба булах нае э пучин, са фикира дакьуна хьефас пас хьасе китаб э пуна.
Фас пучин, китаб хуруттин ягIарвелра ппара э, мезра ирхи э, Iекьулра алтухъ э. Хуру инсанди мусра джуваб ади усал гаф бадалди джибинаъ гъил икIасттава. Мишттин инсандис ягIай ахьасе, нае гафунис фишттин джуваб ирцIанчин.
Нагагь хьин китабар хура инсанарис фи бадалди э вун лебур хураф пуна суал алихьучин, мебурин гьерттин джуваб гьер джуре хьасе. Сайис ме хуруб шадвел э, сайис – гIилмин булах, сайис вахтт фатуб э, сасрайис рекъ джикъе акьуб.
ЯгIа кIеджун китабарин ериндил электронный китабар ппара хьуна айчира, мебурин мегIна духIуба хьуна адава. Инсанарин хурубра чIукь хьуна адава. Китабар хурая пугуна, джаллабури сад суман алихьуна хурай адава. Ая гьемишан суман бицIигунахъас мич китабарил Iешкъ алди, гъилифас фаддихьай хураттара, ая кьацIра китаб хъая багухъди улра кехIей дататтара.
Гьелбетта китабикес зайдайи муфиIет кея кегъархьа джигьиларин хасият арайил акьубас. Гьалдин вахттунис хъара джурейи. Фас пучин, ме дуньяйиъ ппара задар хьуная джигьиларин несил тIулаас адихьас, чIире рекъуьъ ихьас. Китабар хурай гIилмилди гIан ацIу инсандин келлайиъ герек адава тIебегIетарис мукь илгвандава. Мивас рехIети дуз рекъ гIаттивас ве.
Китабари инсанарин арайиъ садвел ихьа. Мебур сад сайихъай гIартIас аркьа. Ме хуруттар батIарди ахъакьас ягIарве. БатIарди ахъакьудегьен ме зигьинлу, Iекьуллу инсандин багухъди инсан ппара завал ве, яр – дусттра алтухъ ве. Китаби инсандин логикара иджвелихъди аркьа, фикира ппара аркьа, келлара идже аркьа. Хуруб идже ве алтухъ гъамна дард фачадартасра.
Нагагь ахун гIачадаверехабра, китаби йиркIв сакин аркьа, алтухъан фикирар келлайиас адихьа. Духттурарира кехIей антидепресантар хIисаб аркьа китабар.
Хуру инсанарихъай гъургъасра ппара рехIет ве. Мишттин инсанарин чаб чиппихъра хъугъуб хъаве, джуре инсанарифасра михъ эхIттибар хъихьас ве. Мебурис ппара суаларис джувабара ягIай аве.
Сур китабари инсандис лап хIа таджриба ирцIанде. Хабди ме таджриба мус хьунара инсандис герек ве учин Iуьмурдин рекъуьъ. Миштти идегуна, китабар хьин ухIуна кканде хье Iуьмурдиас дагуланас. Хье шиниккварихъдира рукьас акьуна кканде мебурин иджвелна Iайвел. Багайин ягъа шиниккварира чиппис муфиIет кеттивуна китабикес, чиппин шиниккварихъдира мебурин иджвел рукьас акьас. БицIигунахъас димари гIешкъ ихьуна кканде валадарин. Хуруна кканде мебурис хIикатар, энциклопедибур. Гьучафайдина кканде мисалабур.
Мисалабура ппара ая китабарихъас.
Китаб инсандин дустт э!
Авалдин вахттарихъас мич э китаби инсан хIа аркьай.
Къизил аттиваф джилиас э, гIилми- китабиас.
Китаб камаллувелдин зуьлер э.
Ппара хуруттис – ппара ягIайра аве.
Гьер яшанис учис хъудуьхьуь китабар аве. Са муз чаб хIа хьуна амурдиъ ачархьасттегьен, дадар бабари кумак акьуна кканде валадарис гьер са яшунис дуьхьуьттар гIаттивас.
Салихат Малагусейнова
