Цул Iурдис хIезурвел аркьа вахтт э. Цулана гьер инсан алучIа узу мехIсул завал акьас, учихъ хъая мал- къарайис хъуттурфуна IуькI ахъийянас, якк рукъас акьас, хъара хулан ибгIавелдис угаттарин къайгъу акьас. Гьертти хIеракат аркьа дуньяйиъ ибгIавел ами лазим иде курар вахттунис арайил акьас. КIилди гьеме курарикес ке ппара чалишмиш вереф угаттарихъас э. Фас пучина, суварин хIурариъ мекIер дахи вереф э, мункин э цулин садпе вазала димари ибхьер угъуб, хъара хье хIуькуматин къайдабурилди октябрьдин вазалан сура хъучучIа ибгIавелар ахъихьас шагьурариъ. БицIи дахи суман хIурари хулан ибгIавелдис хIапай ишламиш аркьайи куппар, хъаттари къазаяр. Чаб куппар аркьаф малдин фурдикес э, къазаяр аркьаф хIуппар ачика мехьериас артIа. Iуьрдис къазай хьас, хьидана димари ачикуна кканве хIуппар мехьериъ. Хабди цулис хIезурве къазай. Мишти къазаярин цlуьппевелра ве, хъара ппара гагьди угафра э, батIар ибгIавелра ве хулаъ. Амма цIа аркьа пич аверефра са хула и, ибгIавел верефра гьеге са хулаъ и, сасра хулариъ мекI авейи раккагь суман. ЯгIайин ягъас ибгIавелдис куппарна къазай ишламиш аркьа инсанар тек-бира андава. Ме кардис хIапай загьмат аркьаттара варха хIурариъ ая малар ухIа инсанар э.
ЯгIайин ягъас ибгIавелдис хIапай инсанари ишламиш аркьаф кIурар э, хъара уголь. Гьертти учивас аттрукьагъилди гъуршанде. КIураринра ая четинвелар, лазим вахттунис багулив ккане суман кIур артIас вере суман дар адава, багьайилди гъушанас алчархьа багулив ая ярккарин хIурариас. ЦIа икIас ишламиш аркьа кIурарикес иджеф хlисаб аркьа мехъуьн кIур, зирд хъара емишин кIурар, са-са инсанари хIисаб аркьа хевун кIура. Гьемиштти угольдина ая иджефна чIирхIе джуре. Ке батIарди угаф джуре хIисаб аркьа антрацит агъаф. Хье мукьарихъди мишттин джуре рукьаф сайрак са-сагелай э.
Кьанди са пай инсанари мункинвел аттари ибгIавелдис акьуная Iекварин отопленибур. Гьемиштти са чIукь рехIет хьуная хулаъ Iекварин ибгIавел аттарис.
Мишттин мисала ая «гьер са четинвелдихъ иджвелра хъая». Миштти идегуна, кьанди хье вилаятини хIаттари идже хабар йина уйи Дагъусттандиъ ая бици районариъ, хIурариъ газар акьсе пуна. Газификацин программайигI гIачархьуная хье Агъул районра. Газар хьучина, гьерттис мункинвел хьасе газулди ибгIавел акьас хуларин гIанаъ. Ачухъвелар мерттвелис идже хьасе инсанарис мишттин кар арайил хьучина.
Наибет Гасукаева