Накь-удигь ягъари суман ве сайе исарихъ хъуттурфуна тиъ аязар ппара хьеф. ХIа пай хIурарин хьеттара ругъуна, канализацибура мерккура фацуна. Хулариди хьеттар ачададивуттар ачадивас верегъилди аяхаб нагагьра андава. Удигь вахттари кIилди райондиъ аяф са хIемам ичин гьал гьер хулаъ ая. Ме кардихъас агъулар ппара удигь ушуна. Амма са кардин багулихъас иджи айчин, сайе багв иджи адава.
Иджи адаваф хьидин хуппурарин курар кьацIра иджи адава. ХIа пай дахи вахттари уза мукьар чIире акьуна фатуна, бицIи-цIуьре усариъ уза калтуфар сасра къафунра. Магьа агьал лап идже вахтт э уза мукариъ фурдар ахъас, дирхIас. Ушу вахттари ибхIал аркьафи, мехIсул идже хьурай пуна.
ИбхIал пеф кIвал хьеф. Хьидин Iуьш верегунас ерид ибхIалин гIуяр IуьтIуна кканефе агъай ибхIалин гIуярис верефи, гунчIар IуьтIанас верефи. Агьал зас ягIа гьалдин шинуьккварис ибхIал фи агъа чIал ичин, кунчI, ибхIалин гIуй сайисра ягIархьасттава (кунчI — молодой отросток спорыша). Ме задарихъай чIалара гуланде, гьамиштти хьин дехIера хъучудушучин са пай чIалар гуланасе, чIал гулугуна милатра шимаригI хьед суман гIачушуна гуланде.
Расул Гамзатова ме кардихъас пара идже чIалар пуна: «ягIа зе чIал гулучин, багагь зунра кIирай». Ме чIаларилас иджи сайира пасттава. Ме гафарар агъулар суман бицIи милатарихъас пуна гафарар. Зун ликIенас ккандеф са кардихъас и, амма алттар хьуне джуьре усалди. Са чIалалди зас пас ккандехи хьин хье чIал ухIуна кканде, хье дадарин гIедатар-гIедалатар, заманабур найч алдаркьасчин са инсандисра ягIайдава.