Ме нубатиъ ахъакьас ккандея зас хевун кIуранихъас. Гьер са задтихъ инсандихъ суман учин тарих хъая. Михъасра пас хьасе ме кIур ппара яш вере кIур э пуна, якьу вершар дегьен. Гьававелдихъас пучин ме аккертIа къана гIуьфу митIрибур дегьен. Мин ватан хIисаб аркьа Кавказ, Закавказье хъара Средняя Азира.
Ме кIураник вере емишихъ э ке Iайи инсан ахъутIуна авереф. Чаб агубас цIуппе къаркра алди хиял ве фидегьен къукъу задар э гьемебур пуна. Амма аргIухаб гIанаъ ая батIар Iекве рангунин хев. IуьтIанас уч ширин задра дава, ичинра учин са тIем хъаве IуьтIанас акегъаре суманф. Уч Iайи гIане задра э, гьер кардис гьер джурегъилди ишламишра аркьа ме. Авалдин вахттари инсанари хевар гIахъун хьетигI, айчIу рангунигI гIахъуна рихьей ахьуная кьумашар, ранг аркьай чIарарин. Хевун къаркариас Iашугуна айчIва мучIе кIурандуракьин ранг.
Духттурарин чIаларилди, джандис кея иджвелихъас михъас ппара пас хьасе. Иджи хъучадархьу гъази аме хевугI ппара гIая витамин С. Джаллайин хиял ве, ке ппара ме витамин гIая пуна лимонигI, эгера хевна ме гьучикIучин, мигI гIуьфцIургелай дегьен вартт гIая. ХевугI гIая железо, цинк, йод, магний. Мебурин ппара кумак ая иъ чIукь ая инсанарис, джандин кьвачIайис, кIилил алле чIарарис киркарисра, хъара зобдисра. Мин гIаневелдин хайир ая инсандин фагьумдисра.
Миас айчIва ччамукес кумак ая мухур хъаяттарис, астма аяттарис, туберкулез хьуттарисра, хъара кьвачIайил хьу йирхIунарисра: фурункуларис, экземайис, псориаздис. Джурейи инсандил хIевалат хьу чIирхIе итталин хатIайикесра кумак ая.
Гъазе ами хевукес аркьа дармандис алакьу хьед, ппара идже дарман хIисаб аркьа хевун арайиъ аяттикес акьу дарман зобдис.
Фи зад IуьтIучинра иджвел суман Iайвелра кеве. Садихъди ппара IуьтIубра иджвелис дава. Гьеме хев Iелегунара кьайда ягIай кканде, фас пучин мин гIаневел джаллайивас сасуманди гъадивас вейдава. Къарфунра лекI иттаяттарис къикъе задра э ме.
Авала къарк але хев дала фачадархьайчин, агьал кканедегьен ая хIезурди алакьуна мертт акьу хевара. Агьалдин вахттарихъас гъургъучин ме хIа хев дармандис суман, ппара Iеле емагарисра ишламиш аркьа. Мебур гIай аркьа пирогар, тортар, къабахъикес акьу кьутIураригIра гIархъа. Ппара итте ве хевар уьтугIра. Хъара къарк цIуппе дахьуна ами хеварикес аркьа идже варенира.
Ме варени Iелди са вахттра вейдава, ппай акьас ппара джафадалди э. Сагелай мертт акьуна кканве варттал але гъазе къарк, хуппай гьер хевуъ ирхIай Iу-хьибу багухъас аркьа улудар, Iуьччуна алгьатуна ругъу хьедра арта йицIу ягъди. Гьер ягъа якьу-гIуьфугелай духIуба аркьа алгьату ругъу хьедра. Хуппай мертте хьетигI руьхье хьибцIур минути, хабди ккерта хьед. ХьетигI гIахъуна пусукIра аркьа сироп, гисагIди хаб гIархъа чаб хевара хъара руьхье къа минути. Гьегиштти Iу нубатира руьхьей дехъес аркьай арта, хьибудпегелай хаб уц агъихьагуна гIархъа лимонра хъара ванилинра, ве гикес варени.
Ке ппара ме емиш булди авереф цулана э. Гьеме вахттунис ме хъучархьафра. Гьемегуна э мебурик ппара хайира кевереф. Гъулангунара ул ачартай кканде хьудегьен идже агуб аллеттар гъуянгъилди. Варттал але къарк хьуна кканде Iеквеф, сасуман рангунинф.
Фидегьен джафа ичинра къарк аллеттар гъушанас алучIай аркьай кканде, дахьучин мертт акьуттарис ича агъа дарманар, дахи чIир дахьурай пуна. Хабди IуьтIухаб джандис зарар даверегъилди.
Батитай Габибулаева
