Са варха шагьурдиъ ахьуная яшамиш вей са гIурчахъан. Лап Iайи зурба гIурчахъан э агъай ттур ахьуная мин. Гьергелай гIурчаъди ушудегьен, ме фи хьунара фадавай вейдавуйи. Джаллабурис тамаш вейи мил. Ме кардихъас джемеIетин багухъас ппара хIуьлмат уйи мис. Са нубати ушугуна учис ягIадегьен аруцуная гIурчахъан. Ама фера фачархьуна адава мис.
«Нагагь фера фадавай Iари ушухаб хулади, зун джемеIетин улиас адархьасе», — хиял хьуная мин. Фи хьунара фачархьас идеф хьасе пуна, хъара ушуная ме руцас. Са арайиъ агуная мис экIен кIетIул алдея мегIнибур аркьая булбул. Яваштти гьучушуна, алихьуная ми учин гъилив фая туфанг. Джакьвалас агуная гIурчахъан, гучI хьубаас гьишас хьуна адава мивас. КIакIар хьу джиларилди джакьвала пуная:
— Адиф идетаре зе ахир. Е, гIурчахъан, фи вас акьас кканди аяф, фи кар э ве йиркIураъ аяф?
— Зас вун кIес кканди ая.
— Зас ягIа вун лап зурба гIурчахъан идеф. Вагьас гучIай зун гьемич гьишинафи, вас алчадархьас. Зун кIине агъай вас са муфеIетра кидава. Зун са бицIи джакьв э. Зе якк ве е силебикк кичархьасттава, е фуниди рукьасттава, е хулади хизанаригIди гъас хьасттава.
— Зас вун кIес кканди аяф яккухъас дава, зун Iари джемеIетин удигьди давес пуна э. Зе Iейиб дакьас. Гьергелай зун гIурчаас верегунас инсанар ахъутIуна аве, фи фахьасегьан агъай.
— Айчин яваш, яваш. Зун вас йисе хьибуд зурба насихIетар. Хабди хьасе вафас зун кIес.
— Гьа уп ве насихIетар, фи ичугасе зун ве лебур.
— Садпеф, хъумугъа хъугъас давере задарихъ. Iудпеф, акьу кардил пушмал мева. Хьибудпефра, гъил дарукьа усаъди гъил мадаргъа.
Кьабул хьуная гIурчахъандис мин насихIетар. Афатуна учин туфанг, ях пуная ми джакьвалас.
Джакьв хIеракат акьуна алттушуна экьуная кIуранин кIекIваригI.
— Е, инсан, зун вас Iемалар э акьуф. Зас Iеджалигьас гучIайдава. Зе гIанаъ ая багьа гъван, къазалан гъурагъалдегьенф. Ери паччагьдивас гъушанас давередегьен багьа кьиматинф. Зун кIина ге багьа гъван вун суман чIирхIе инсандин гъилиъ ачадархьас путтаре зун вас лебур. Вун кумеф суман хъугъуне.
Мин чIалар унихьуф гиран хьуная гIурчахъандис. Гъадивуна туфанг кканхьуная мис йирхIас джакьвалас. КIуранин цIабаригьас джакьв гьая ус даргвай, фадихьуна туфангра акуьчIуная ме кIураникди. КIилле кутIулил алчархьуна лек керхьуная гIурчахъан, алирхIуна джилил иттар акьуная мис. Иттар акьуф унахъуная ми джакьвалас учис кумак акье агъай.
— ЙиркIв але джакьв, вас ппара минат э зас са чара акье. Зун луькIея, — агъай, Iешай ахьуная ме.
— Агь, зурба гIурчахъан, гьер са итталис ая дарман, ама вас са дарманикесра кумак адава, — пуная джакьвала
— Фикьасе? – пуна муьхIтал хьуная гIурчахъан.
— Фас пичин, зун вас пудегьен насихIетарикес, садра фацуна адава вун. Са ибуриас ачушуна, сасрайиас аттушуная вас пудегьенттар.
Зун са гуджуникестти э кьваран уд алгьартаф са бицIи кьуркьалас. Фиштти э зун къазалан гъурагъалдегьен хIа гъван алгьартаф? Зун вас пуне, акьу кардил пушмал мева пуна. Вун багьа гъвандин ахттилат унихьуф, пушмал хьуне зун фатуф. Нафсуни уларин Iекв аттивуне ве. Хьибудпе насихIетра хум гьатуне вун. Мадаргъа гъил гъил дарукьа усаъди. Зун алди аяф кIилле кIуранин кулул э. Вун ве хIа джанра фай акуьчIуне зун фацанас. Вахъ кьацIра фикир хъадава. Вак кеяф Iари са пеша э. Зун суман гIеджиз нахширар кIес.
Луиза Гусукаева
