Дунья тамашин зад э. Инсанара мусра сакин дава. Лап авалдихъас мич инсанарилас алайшудегьен дегIвибур хIисаб дивас хьасттава. ДегIвиди ушуттари дженг дивучира, аме хIурар-хулари чиппин ягъ, гIуьбехъ аркьай, багайин ягъ аркьай, чиппин Iуьмурдин рекъ гIедатилди давам аркьафе мус хьучира. Вахтт гIартай дадарин хIа дегIвин джан але тарих кIвал аркьай ве. Фас пучин, ме тарих ягIай хIа акьуна, хье алгъархьа несилар гъадивуб хIаттарин, ягIаттарин лап хIа вазифа э. Хье хIададарин, дадарин загьматин хIекъи ягIай кканде гьер са инсандис. ЯгIай кканде мебури къазанмиш акьу ислехIвелдин кьимат. Ме ягIарвелди шиникквар вардиш аркьа Ватандисна хулас вафалу кьехIелар и. Мебурин йиркIвариъ ватанперасвел ихьа.
Гьер са шиникквдисра, хьесра багьа э ме ислехIвел, хье алттушу несилари чиппин Iуьмурарин Iегвалвелра кехIей дакьуна джанар алийина хьин бадалди къазанмиш акьуф идехIела.
ДегIвин кIилдин тарих кидавай, ая хье ватандин гьер са игитин кIилдин тарих. Игитарин ттурар гъагьалцуне агъай ккиркIвасттава. Е мусра мебур йиркIвариласра весттава. Хье халкьдин йиркIвариъ ме кар къакъ суман дагуланди амичира, мебур шад и ис исалас ме дегIвин тарих хьевас варха верехIела.
Гьелбетта ме агъа чIал дава хье ватанперасин санарин загьматин кьадри адава, е дахьучин ме дегIвин зулумар хум ушуне пуна. Ме агъа чIал э сара дегIвибур дахьурай, дагурай пуна. Амма ме тIурфан алайшуна са асира кехIей алттушуна адава. ЯгIа магьа хаб хъучучIуная дегIви.
Ке удигьай хъучучIуне военная операция. Хабди хабар йине частичный мобилизацихъас. ЯгIайин ягъас сур регионариъ гъурзар акьуная военное положение. Мебур э дегIви ая усарихъди багу идеттар. Амма гъамра эхIттиятра фая кIилди хье хIуькуматин джемеIетив. Гъамна дард дивучира, гьаманки халкьдин Iуьмура давам ве. ХIуькуматин идарабура лиханде, махьтабариъ дарсара ирцIанде.
Амма ягIа ке къикъи ахьасе дегIвиди ушу джигьиларин дадар-бабарис, багу – кIиларис. Iуьшан ахун, ягъуйин кьарар атIуна ахьасе мебурин.
Мобилизация хъучучIуф къана хьибудпе сентябрьдихъас ичира, военный операцигI хье контрактникар гIай къана якьудпе февральдихъас мич э. Мебурис вазалан важиб ирцIанде са вершна ерчIцIурна гIуьфу агъзур манат пул. Гьемиштти вазалан важиб суман, хье хIуькуматин хIаттин икьрарилди ирцIанде мидегьен пул гьер са мобилизованный аскерисра. Хъара, ме важиб кидавай, джуре кумакара ая мебурис. ЯгIайин ягъас мишттин кумак ирцIанде мебурин хизанарис.
Дагъусттандиъра ацIуна хизанар ая ме пулар рукьаттар. Пулар йичира нагагь прожиточный минимумдин кьадар хIисаб дива вегIдайи ме пул хIисабаригI гIачихьасттава. Ме пулар йиб бадалди правительствойин резервный фондуниас ачухъ акьуная хьибу вершна гIуьфцIур миллион манат. Ме пул са усал йис хьасе хьибу агъзурна гIуьфу верш инсандис.
Хъара мобилизоват акьуттарин шиниккварис хура усариъра гьавайин мукьара ачухъ акьуная.
Ме пулун кумакин мегIракабур хIуькуматин гьер регионариъ суман хье республиккайинра гьер усариъ гъасе. Гьаме ягъари ме мегIракабур хьуне Хасавюртиъ, Кизлярдиъ, Магарамкентский райондиъ, хъара джуре усариъра.
Хье Агъул райондиъра акьуне мишттин мегIрака. Ме мегIракайил ери хизандис йине кумакин са–са верш агъзур манат пул. Алттушу совешанин мегIракайил Закир Каидовара ахттилат акьуне мобилизованныбурис ирцIан кумакарихъас.
«Хьин арайил акьуна кканде хье райондиъ пешакурарин группа, ме аскерарис мебурин хизанарис ирцIан гьер джурейин кумакар джалла гьер са инсандихъди вахттуни ахъарукьас акьуб бадала», — пуне райондин хIатти.