Мегелай хьин ахъакьасе джалабурис ягIай, амма ппара ишламиш акьас дагIай инсандис ппара муфеIэтра кея кIуранил вере цIабарихъас лавровый лист агъаттарихъас. Iуьрус чIалалди суман хье чIалалдира ме цIабарис агъа лавровый лист. АгъучIа ибгIа мукьариъ, верефе ме кIур цIегIуьфу митIринди гьаваф, ая якьу джура.
ЦIабар ме кIуранин Iеламатин батIар ниъ хъаяттаре, цIупе шергве куц алеттар ппара эфирный масло гIаяттар, амилгванди исарилди гъази. Бинайин мукь хIисаб аркьа Малая Азия. Мидас файдефе джуре мукьариъдира: Индиъ, Грециъ, Египетдиъ, Крымдиъ.
Крымдиъ ме кIур файдине грекари. Гьертти гьергъилди ишламиш аркьай хьуная ме цIабар. Туркари, Грузиъ хIапай емагаригI. Грекари ппара хIуьлмат аркьай хьуная ме цIабарис. Ппара хIа зурбавелар, гъалибвелар акьуттарис ирцIанди хьуная ме цIабарикес акьуная ккунчч, кейхьай хьуная хуларин гIанаъ батIарвелдис, батIар ниъ архьас, хъара ул алчадархьас, улин дакьас.
Туркари Гурджибури ппара гIешкъунилди ишламиш аркьа хIапай яккун емагаригI, гIархъа чейигI, Iурдис хIезур аркьа консервабуригI. Дармандис ме цIабар ишламиш аркьайи ппара итталарис: мухур хъархьубас, суставар, кьуркьар иттархьубас, гриппис ингаляцибур акьас, — хъара ппара итталарис кумак аркьа. Ишламиш аркьа кремаригI, мазаригI, шампунаригI ме цIабаригI гIая масло.
Ке удигьай ме цIабар джерехIвелдис ишламиш акьуфе Авицена агъа духттурди ке четин итталарис. Авицена хьуне лап зурба духттур авалдин вахттари IуькIерилди инсанарис джерехIвелар аркьайиф. Агьалдин заманайи дарманар, духттурар ппара хьуная, хьес йиная баракатар, нигIматар ппара хIисабик аркьай андава.
Наибет Гасукаева
