Сагъди адирай солдатар, тупанчи чуьллар рухай
Сагъди адирай солдатар, чакмайи куьча рухай.
Чуппар адирай чиярин, сусарил улар але
КIиркIар адирай бабарин, рушарил хилар але.
КIиркIар дадар–бабарин, хуларин, хизанарин архаяр э! Гьер са тухумдин давамлубур э! Хизандиъ кIиркI хугуна, ппара хIа шадвелар аркьа. Гьелбетта гьер са инсанди учис ликIина аягъилди э Iуьмур гъареф. Амма миштти ичира, дадар – бабарис ппара гъам киве фиштти хьасегьан пуна чиппин валадарин Iуьмурдин рекъ.
Хъара Iайи гъам ве, нагагь ислехIвел гулуна, дуньяйиъ сакинвел адавахаб. Аме дегIвибурис фикир дайина, Iари хье Ватандин хIа дегIви хъучучIухаб ккиркIвасттегьен, мисаъ гулуне ацIуна Iуьмурар. Ппара пуч хьуне джигьил джанар.
Къана Iудпе июнь хье хIуькуматин мусра йиркIураас аттадархьа, фикирдинра дардунин ягъ э. Фас пучин, са агъзурна ерчIу вершна ягъцIурна садпе исан ме ягъа, багамин зав куран вегIдайи, са фиттикесра кехIей хабар кидавай сакинди ая хье Советский хIуькуматилди яхIсуз Гитлеран кьушуми гьужум акьуне. Ме кардихъас хье джемеIетис хабар акьуне В.М. Молотов агъатти. Хье хIуькуматин дазубурил душман гъамаз хьуне пуна мин ахттилат унихьухаб, хье хIуькуматин гьер са хизандин Iуьмур кIен багв варттал акьуф суман духIуба хьуне, хаб аладурцагъилди. Мебурин Iуьмурдиди дегIви адине. Сакинвел гулуне. Ппара хIа кар э, са дакьикьайин арайиъ кIилди дуньяйин Iуьмур гъадаркуб.
Къана Iудпе июньдин ягъ гьелбетта кIилди дуньяйис ппара къикъе ягъ э. Амма ме ягъа хьин пушмалди дегIвин къакъарна азиятар кIвал аркьаф суман, дамакъилди хье хIуькуматин гьававелна игитарин зурбавелра кIвал аркьа. Мебури гьертти, учин загьматна джан алийина, афухIуне ватандин ламусна азадвел.
Хабарсузди хъучучIу дегIви накьан бицIи кIиркIарикес хIа аскерар акьуне. Махьтабарин усттуларихъас хъайчIвай, ушуне хIа паяр дегIвиди. Гьемиштти кIилин хье хIуькумат лекул хьуна, гъайшине ватан ухIас. Мебурин мурад, матлаб, кьастт и чиппин дузвел юз акьуна, душмандигьас хье джил мертт акьуб. Мебури чиппин кьулкьун таджрибайилди гъуршанди и дженг дивубан ягIарвел. Сифтта вахттари гъавурдиъ адавай, ппара тарг хьуне хье таза джигьилар, кьит и гьер фронтариъ хьеттарин гъалибвелара. Фас пучин, душмандин кьушумар, чIирхIе ниятар йиркIвариъ ай, батIар хIезурвел фай адина аяттар и хьехъди. Хье аскерари, чиппин джигьил джанар гIегвал давай, дегIви файшуне ме душмандихъай. Душмандин танкарин кIенарикк кичишай, мебур чурхъас аркьай, чин кIичира че ватан азад хьурай, багу – кIиларилас дегIвин азиятар алттархьурай агъай.
Гьеме загьматна кьимат кIвалас гьадартас пуна э гьер иса ме ягъа миттингар аркьай вереф обелискарихъ. Хьес ислехI зав, сакин джил багъиш акьу игитар фикирдиъ ухIас, мебурис хье багулихъас ая хIуьлмат агвар акьас, мебурис ме кардихъас ппара хIа чугъсагъул пас.
ДегIвиъ дженг дивуттарихъай барамбарди игитар хIисаб э ме дегIви алайшухаб, душманди барбатI акьу шагьурар, хIурар – хулар, джигагьар ккегъдиву загьматкар пешакурара. Мебура йиркIуралас гьатуна ккандава. Ме инсанарира зайдайи загьмат дивуне гашна – мекI йирхIу дуньяйиъ, гьуркIу Iелефра дажиркIенди, хIеракат аркьай, са муз дехIера ватандил куц файдина, дегIвин хьилар гуланас акьас.
Гьелбетта Iари са гьеме ягъа дава хьин хье аскерар кIвал аркьаф. Ичира ме ягъа хъара Iайи, кIилдин икрам аркьа хье халкьари алттушу несилдис, хьехъди чиппин зурба ирс рукьас акьуттарис.
Ме дегIвин зулумар кIвал хьугуна, ягIара кехIей джанариас уз агъаве дуньяйил алме, ме вахттар агу инсанарин.
ЯгIайин ягъас мишттин иштаракчибур тек – туьк дала андава. Аметтарисра алтухъ са задра кканеф адава. Мебурин мурад э, чиппи диву джафайин кьимат ягIархьуб, ме джафа гIачадатуб, хIададарин – хIабабарин игитвел хум гьадатуб. Чаб саймиш акьуна, са бицIиди агъламиш сара акьучин, ппара шадве мебур.
Са инсандира мусра йиркIуралас гьатуна ккандава хьин гъалибвелдин несилар идеф. Нагагь гьемиштти чиппин джанар йина гъалибвел гъуршан инсанар дахьуна уйихаб, ягIа хье Iуьмурара ахьасттавуйи дуньяйил.
Чин бахил э ме зурба ватанин игит инсанарил. Мебур хье фикирариас са вегIдайира аттархьасттава. Хьин алучIасе ме гьунарар хье йиркIвариъ афухIуф суман, хье валадарин, валадарин валадарин йиркIварихъдира рукьас акьуна, мебурин чугъсагъулара къазамиш акьас.
Салихат Малагусейнова
