Сурар лап дагь заманайилас мич ягIаттар э, ме авалдинхаб ке Iайи инсандис кьуват ирцIан набатат хIисаб аркьа. Ме хье дарариъ уч-учис кегъучIа IуькI э.
Хье ругъу мукьариъ тIабиIет гъазе вереф канайихъди ичинра сурари ибхьер уьцIугъилди кIилар агъикIа. Суван мукьариъ нае багухъди ушучин гьетисаъ сур аве. ДегIвин вахттари алтухъ Iелеф адавай гашилара ппара кIине инсанар. Дагълу халкьарис хьид хъучадигуна зейдайи кумак вейи сурарикесра.
Ая мебурин джуревелара, чIичIакIин тIем хъаттар, сергун тIем хъаттар. ЧIичIакIин тIем хъаттар гIедат идегъилди кегъучIа арандин дарариъ, сергун тIем хъаттар хье дагъдин дарариъ. МуфеIэтикес гъургъучин, ппара кея сувариъ кегъучIая сергун тIем хъаттарик.
СураригI гIая белок, жирар, углеводар, витаминар А, С, РР, В, бета-каротин, марганец, железо, калий, магний, кальций, фосфор, ппара эфирный ччамар.
Iелди ве мебур иъ мертт акьас, шарар кетас, бактерибур кIес, гуни кичагъас, IуьтIуф хIел акьас, йирхIунар сагъ акьас, нервная система идже хьас, инсульт, инфаркт дахьас, сахарный диабетис кумак хьас хъара джуре мехIрумвеларисра.
Ишламиш аркьа мебур: сагъламвел ухIас, итта мукь сагъ акьас, суратихъ ахъаджихIас, забун хьас, гьакIанди кьутIур, чIакьаIуьфер акьуна IуьтIанас. Завал аркьа сур апрель – майдин вегIдайи. Фас пучин гIулин садпе вазалахъди мебур тукра ахъуна Iуьсе ве.
Iурдисра ухIас ве мебур. Удигьтти инсанари са ацIуна завал акьуна архуна рукъас акьуна артайи, кьелаъ икIайи. Гьалдинттарис Iемалара ппара ягIархьуная, мункинвел, эхIттималвелра алтухъ хьуная. Миштти идехIела, рехIетти архуна, чIилIанариъ ахъуна, холодильникдиъ икIуна арта. Ккан хьугуна аттивуна са чIилIан гереквелдис ишламиш аркьа.
Салихат Малагусейнова