Арсен Юсупов: «Гьер са редакция — са бицIи холдинг э»

Ахиран вахттари ацIуна духIубабур хьуная хье республикайин СМИъ. Ме нубати маслихIет хьуная, гьер миллатарин газитар саусал акьуна, холдинг агъа идара акьас. Ме саусал хьубан рази даваттарин фикирарилди, ме кар аркьаф газитар ккеттархьуб бадала э агъа. Ме джалла саусал акьубан иджвелна Iайвел ягIархьас алихьуне суалар «Этномедиахолдинг «Дагестан» агъа идарайин хIаттис Арсен Юсуповас.

— Арсен Газимагомедович, ке герек суал алихьасе удигьай: фиштти хьасе кар ме гьер миллатин газитарин, ера мебур кедихьас акьуна кар эв ме?

— Зун пасе гъавурдиъ архьагъилди. Хье республика ппара миллатар ае ус э, гьерттихъ учин тарих хъая, учин ху чIал, гIедаттар. Джаллайисра кканде чиппин бина ухIас. Гьал чун фикир акье, фиштти инсан хьуна кканде, эгера миллатарин газитар кедихьас кканеф идехаб? Миштти идегуна, джалла газитара, теле-радио передачабура гьер миллатин ху чIаланттар илгванасе, ме газитар авадан хьасе бицIиди гьалдингъилди духIуба хьучира. Сайинра фикир хьуна ккандава Iайвел акьас аркьа кар э пуна.

— Фиттилас асуллу э мебур гъавурди адархьувел?

— Дузди пучин, зун уч рази давуйи ме СМИбурикес холдинг акьубал. Ме кардихъас че хубджи гъургъубар хьуне Агенствойиъра. Хабди ме хабар джаллабурис арайил акьуне, гъургъубара ппара хьуне. Ме кардин тахсир э, иде-даваф ягIар акьас кканхьубан.

Кар миштти э. 13 хIуькуматин бюджетный идарабур – газитар Дагъусттандин гьер миллатарин, джуре формайиди духIуба акьасе пуна икьрар акьуная. Фи кьастт ме кардин? Дузди ишламиш акьуб бадала редакцин пешакурар. КIилди акьуна ккане хозяйственный курар савусал верегъилди. Джуре курарихъди алттадархьай, чиппин герек газитин кар аркьай эркьвагъилди. Сасадарин фикирарилди, миштти аркьаф кьаниIет акьуб бадала дава. Джалла манатар гьикасе СМИбурин аваданвел акьас.

Ахтармиш акьуна кканде, хьиму инсан кар аркьай айчин – аедегьенттар герекди айчин, гебурин хуруб фи ичин. Гъавурдиъ архьуна кканде, ме кардис ул ачадатуна вереф дава. Гьал хьудегьен гьалдингъилди кар акьуна кканди ая, инсанарис хурас гIешкъ верегъилди газитар.

— Вун йиркIурал акьуне Агенствойиъ хьу гъургъубарихъас…

— Э, акьуне. Ахиран 15-16 исар дегьен гагь э медиахолдинг акьасе агъа ахттилатар аркьай гьергелай журналистарин Союзин председательди Али Камалова, ме учин чIалул гъузуна джалла саусал акьуна кканде агъай. Михъай хъай кар аркьаттар рази давуйи ме кардил. Зас ягIархьугуна холдинг акьас кканди аеф, зун ушуне Дагинформдин хIаттилди, зун рази даваф агвар акьуне. Абдуразак Абдулвагабовича зас пуне: «Арсен, вун тегIде мева, сагелай санар акье, ягIар акье фи-фидавайчи, пай хабди хьин гъургъасе».

Экьуна ме кардин ахтармиш акьуф, зун гъавурди архьуне, ме кар хIекьди четинди аяф, хъара дахи холдинг акьубанф и пуна. Авала адавуйи иджи ягIаттар, хуруб кеттар, идехIела Iайи хъудуьдуьхьуьвел уйи. ЯгIара кар аркьай аме авалан 1990 исарингъилди. Фикир акьучин, те джуре асирдин вахтт э.

Зе фикирдалди: ме холдинг акьухаб гъайшасе ваджибин стимулирующий пайра, хье кьастт э агъал – кар акьас ккане инсанарин мукьар ухIуб, ме вея оптимизацихъра хъуттудурфуна.

— Реорганизация верехаб оптимизацира хьасе. Амма миштти хьухаб хубджи инсанар кураривасра хьасе. Ме кардихъас фи фикирар ая чве?

— Джалла хIуькуматин къанунилди э. Ме кардин маслихIет акьуб бадала завал акьасе комиссия, гебури ахтармиш акьасе, нае учи аркьа кардис дуьхьуьна айчин, хурубан кедж фаяв, фадав. Фудаваттарин кар четин хьасе.

— Ме кардихъас мишттин суал. Хье республикайиъ журналистар чукь ая, батIарди лиркIенттар миллатарин чIалалди зун агъаф. КьацIра ягIайдава гьалдин джигьиларис ху чIал. Мисаъ гIилмин рекъуьъ суалара ая. Миштти хьухаб аваданвел акьубас гьер миллатин газитар ппара четин хьасе.

— Зун вахъай рази э. Амма гебурин пешакурарис кьимат ирцIангуна комиссия хъуланди адава гебурин яшарихъ.

Са-са редакцибур ая исарилди кьацIра джигьилар кьабул даркьай кар аркьаттар. Вун агъагъилди дузе, агьал миллатарин газитариъ кар аркьай ая нагагь нандиъра адава суман пешабур кеяттар, хье вазифа э — гебур ухIуб.

Че йиркIураъ ая гебурис чиппи акьу кардихъас премибур, гонорарар ес, чиппис гьуркIадегьен ваджиб верегъилди.

— Журналистарин чIалан гуджлувелдихъ хъуттурфуна, гебурис кидава гъалатIар акьас, дуздава хабар адихьас. Джаллайисра алихьас кканди ахьасе суал, фиштти есе кьимат хъай кар аркьаттарис, гебури ликIи макьалабурис, дагIай гьерттарин ху чIалра.

— СМИн макъалара, хъара редакцин хIавел сайира духIуба аркьай адава. Ме гьер редакцин акьу пешакурарихъас джуваб есе редакцин хIатти. Зе кар э – мебурис кар аркьа мукьар дуьхьуьб, вахттуни ваджиб йиб, чиппин пешакурарин йиркIураъ ая кардис мугьлат йибра.

— Ич чун ме холдингдин хIаф э пуна, редакцин хIаттин кураригI гIачучIастту сара?

— Редакцин сиясатигIра, сае кураригIра гIачучIасра йиркIураъра адава.

— Ве хияларикес, фиштти хьасе миллатарин газитарин кар?

— Газитар илгванасе. Удигьай суман давайчира, илгванасе. Амма хьин гьал ппара ишламиш акьуна кканди ая интернет, сайтар, хьин ухIуб бадала. Хьин кар акьуна кканди ая дуньяйин нае кIилиъ айчира, гьер джурейин миллатарин инсанарис аргвагъилди, хье сайтуниди ачадигуна гьерттис учин чIалан хабарар унихьагъилди, хурас верегъилди. Мебур джала са усал верегъилди. Гьер са редакция са бицIи холдинг хьуна кканде.

— Ахирахъди йиркIурал акьасе хье Дагъусттандин назумчин Расул Гамзатован чIалар, эгера багайин ягъа зе ху чIал гулучи…

…Зун ягIа димари кIес хIезурди ая. Хье акьас кея иджвелин курар хъучатурай. Хьин яшемиш хьасе хье кар аваданвел акьуб бадала.

 

Батитай Габибулаева