Нубат але Оперштабдин мегIрака хьуне Дагъусттандиъ коронавирус итталин гьавайихъас гъургъас. Ме мегIрака кIили файшуне республикайин администрацинра Правительствойин вакила Алексей Гасанова. Мисал гъургъуне хье республикайин санитарно-эпидемиологический гьавайихъас, COVID -19 итталигьас акьун ккане эхIттиятарихъас, хъара вахттуни инсанарис акьуна ккане кумакихъас.
Алексей Гасанован гъургъубарилди, ме итталин кар ппара читин хьуная хье республикайиъра кIилди дуньяйиъра, амма ме кардин хIел акьас хьасе.
Са накьан ягъа иттархьеттарин сан хьуная 726 инсан, Iари алттушу хIефтайи 5 агъзур инсан иттархьуная.
Миштти идехIела, больницабуриъ ае инсанара ппара хьуная. Ме февральдин вазала вакцинация аркьа инсанаринра санра чIукь хьуная. Гьалдис джалла республикайиъ сандилди вакцинация акьун ккане 60 % инсанар аме. Ме кардис ягIайин ягъас ке Iайи акьун ккане кар э – хIезурди экьуб иттатар кьабул акьас, кумакис хъучадивуна кканде хурая студентар-медикара. Хъара Гасанован чIалалди, хIезурди ай кканде гьуркIадегьен сан скорый машинаринра, нагагь иттатари хулариди унархъагъилди хьичира.
Ме мегIракайиъ гъургъуне удигь нубати акьу Оперштабдин маслихIетарихъасра. Мебурихъас ишкатвел акьуне Председатель Правительствойин заместительди Мурад Казиева.
Хъара мисал ахттилат хьуне вакцинация акьубахъас. Гьалдис хье Дагъусттандиъ кар аркьая 154 вакцинайин рубар аркьа усар, гьер са усал алчархьа 15 агъзур инсан са ягъа. Хъуланди ая больницабур хIезурди аявелдихъра, дахъуная Iу агъзур койкабур, 1267 койкайихъди хъучатуная кислородра.
Региональный Роспотребнадзорин хIаттин Николай Павлован чIаларилди, гьалдис коронавирус хьуна иттатарин сан хьуная 78 агъзур, мебурикес внебольничная пневмония аяттарин сан аргвай-аргвай чукь хьуная.
Ке Iайи иттатар вартт хьуна агвар аркьая 21 усаъ, 13 муниципалитетиъ ме итталин гьава самуз иджи ая.
Ме хIефтайин арайиъ ке ппара 30-59 исаринтар 46 % иттай хьуне, 60 исарилас вартт хьеттарин 26,6 % и. ЧIукь хьуная коронавирус хьуна итта шиниккварин санра.
Миштти хьебан багьана э инсанар мутегI дахьеб чиппис акье агъа эхIттиятарис.
ЯгIайин ягъас ппара хьуна иттархьеттар штамм «омикрон» агъаф хьуна, ме иттатарикес 30% инсанар алдаргвай иттархьеттар.
«Удигьай иттатихъай ае хулан хизанара, хъай курар аркьаттара къадагъайигь гъурзар аркьайчин, гьал Iари алдаргвай иттархьеттар э коронавирус хьуна.
Мебур кидавай, гьал ппара шиникквар ае идарабуриъра карантин аркьа, эгера 20% ичира шиникквар адавахаб махьтабариъ, садикариъ», — ахъакьуне ме духIуба хье коронавирусдин къадагъабурихъас Николай Павлова.
Ме коронавирусдин сакинвел адавелди Николай Павлова тIалаб акьуне гьалдихъас хабра ме маскабур гьикьуб инсанар ппара завал вере мукьариъ, сад сайин багулив эдекьуб, гьер ягъа температура алцуб, идарабуриъ ае инсанаригI иттатар гIаяв пуна ахтармиш акьубра. Нагагь са бицIидичира джандин гьава духIуба хьеф аяхаб, вахттуни хъучушуна экспресс- тест аркьагъилди.
Учин багухъасра Дагъусттандин врио министр здравоохраненин Татьяна Беляевайи ахъакьуне, гьеме 4 февральдис мебурин хIисабарилди 21 282 инсан уйи ковид хьеттар, мебурикес 18,5 агъзур инсан сагъ акьуне вей больницайиди, руб-дарман аркьай хаб вей. Мисакесра 2,5 агъзур и шиникквар, 100% хIекьди иттархьеттар.
ЯгIайин ягъас больницабуриъ сагъ аркьай кумак ирцIанди ая 2927 инсандис, хIапай мебурикес э хIа инсанар 60 исалас вартт идеттар, хъара шиниккварна шиникквдик кея дишагьлибур. Гьалдис хъара 242 койкабур хIезур акьуна ая Республиканский клинический больницайиъ.
«Инсанарин тестированихъас гъургъучин, хье республикайис мебур гьуркIая. 100 агъзур тестар адиная хьес, мебур барамбарди э лабораторныбурихъай. Гьер больницабуриди пай акьуная мебур гьуркIа кьадар аркьая. Хъара хьехъди рукьуная 5 агъзур противовирусный дарманара, Махачкала шагьурдиъ мебур гьуркIай адавуйи. Джалла ме дарманар ахъарукьасе иттатарихъди», — пуне Беляевайи.
Хъара Беляеван чIаларилди, федеральный регистрайин хIисабарилди джалла вакцинация акьуттарикес иттархьуная 0,06%, кIиная – 0,03%, мебурикес 78% и 65 исалас вартт хье инсанар бинайиас димари иттай аятар.
Мисал йиркIурал акьуне министирди хье республикайиди адинае шиниккварин вакцинайихъасра. Гьалдис ме руб йихIуная 226 шиникквдис 18 ис дахьеттарис.
Дагъусттандиъ ягIара кар аркьая единый кол-центрди, мисади герек хьеттивас тилифан акьас хьасе 112 номердиди. Хъара ме кардихъ кумакис хъучикуная 1700 инсан волонтерар, гебур кидавай медицинский институтариъ хурая студентара.
Ме Оперштабдин заседанил Алексей Гасанова буюрмиш акьуне муниципалитетарин хIаттарис чиппин халкь гъавурди ихьагъилди ме акьун ккане къадагъабурихъас, хъара вартт гъадивагъилди руб йирхIу инсанарин санра. Садталара ке Iайи ме чIалар кедишина ккандея са-са районарисна шагьурарис, ме алттушу хIефтайи рубар йирхIуне агъа инсанарин сан адава усарис. МисагI гIачархьуне Гунибский районра, Южно-Сухокумск, Избербаш хъара Дербент шагьурар.
«МехIелди хье Дагъусттандин хIаттин буюрмишилди 60 % республикайин халкьди вакцинация акьуна кканде пуначира, са-са муниципалитетар акьун ккане кьайдабурихъдира рукьуна адава. Ме карди агвар аркьа мебурин бала гIадавел.
Гьал хъара вартт гъадивуна ая акьун ккане сан, марттин вазалас 75% верегъилди вакцинация акьуттарин сан.
«Статистикайи агвар аркьая: вакцинация акьуттарин сан вартт хьедегьен, больницайиъ ае иттатарин сан чукь ве», — пуне Оперштабдиъ завал хьеттарис Алексей Гасанова.
Батитай Габибулаева
