Дуяйин варттал ешамиш вея ацIуна гьер джурайин милатар. Гьер са миллатихъ хъая чиппин иде гIедатар, тIабиIетар. Ая хъара чиппи-чиппис квал акьуная гIдатара. Миштти алттушу исан хаб Агъул райондиъ ихьуная са цIае гIедат «Агульское подворье» агъаф, хъара мис агъа ярмаркара.
Ме исара, 22 сентябрьди, джумIе ягъа Агъул райондиъ хьуне ппара тамашин мегIрака. Хье райондин администрацин хIаттарин икрар и ме «Агульское подворье» агъа мегIрака акьуб. Джалла джемеIетис ппара тамаш и фиштти хьас ичин ттианн мегIрака, фас пичин мишттин подворьебур хье райондиъ алттушу иса сагелай сара акьуна уйи. Башламиш акьуне ме сеIет сайи, райондин больницайин идарайин удигь гьая майдандил. Ме вахттунихъди хIезурвелар аркьай хьуне гьер хIурариас аде джалгабури. Хъара мисади гъарегъилди буюрмиш акьуна уйи масса ирцIан мал-къара хъаттарин натиджабура. Мич файдина уйи малдинра, чаравайин яккар, Iу джурейин нисар, ччамар, ифалар, хъара уйи каламар, калтуфар, буракар, масса йис адеттар. Ке ппара гъушуне инсанари яккар, мисахъ уьчур хIаф хъуйи, нисара ппараттари гъушуне, сае натиджабура ярмарка ккиркIва багварихъди хъаттушуне.
Са багьана сара ая фас ичин инсанар ме ярмаркайиди дивуф. Хье райондин хIаттин Закир Каидован тIалаб и эесибурикес, масса ирцIан шейэр базарин кьиматилас уджузди йибан буюрмиш акьуб инсанарис.
Мебур кидавай мисаъ дахъуна уйи гьер са хIурин подворьебур. Мебури дуьхьуьна уйи усттулар гьер джурейин Iеле-ухаттар алийина. ХIапай и авал заманайин IуьтIубар: куче-муссу, бакъукъ алгьату кьутIурар, кьвакIибур, арджирар, рекъуьн кьутIурар, гъурагъалдин чIакьаIуферар, гъурагъалдин уркьар, Iесида, сулен гунивар, рагIариъ ай уьттар, рюхьуь яккар, хъара ккабашккалар, емишар.
Мебур кидавай, гьер подворье дуьхьуьна уйи авал заманайин кьвадилкьванарилди, халичабурилди, хIа ккуларилди, алчахъуна ягълукъарна харалчикара, агьийина гъили ругъу гвегIенарна домашникара. Хъара арайил акьуна уйи гьер джуре курарин ишламиш аркьа диликара, Iачинра ифан къабара.
Ме иса са сельсовет хъая хIурар са усттул дуьхьуьна гъузуна уйи. Мебурин дуьхьуь усттуларис акьуная IуьтуIбарис кьимат йис г аттивуне йицIу инсан. мебуригI гIуйи райондин хIафра Закир Гусейнович. Са кIилихъас башламиш акьуне мебури гьерттин усттул ахттармиш аркьай. Акьуная ямагарикесра тIем аркьайи, алийная къабариъра ул ачартайи хабди джалла багвар фикир аркьуна алиланди гьбертти учис фиштти агучин кьимат. Мебурин кьабахъай хабди джалла мич завалхьедегьен инсанарира хIекимарира гьучавей гьер са ямагин тIемар аркьай аларуцуне джаллабурил.
Гьер хIурарин майданар кидавай мисади чиппин шейэр аттивуна арайил акьуна уйи музейдира, библиотекайира. Хъара ме мегIрака ухшар акьуне мегIнибур аркьаттарира лехъунар аркьа шиникквари. Мебур и: Роза Гашумовна, ХIури РахIманова, Тамара Джабраилова, Аминат Алиева, Кевсар Тагирова, Ферузат Гусейнова, хъара Хивский райондиас адиная Адият Гамзаева хъара джуре макьамчибура. БатIарди хъитIуна ахъавере лехъун агвар акьуне ДШИъ хIезур акьу Роза Гашумовнайин гъиликк ккея шиникквари.
«Чугъсагъул чвас джалла подворьебурис чун гьеме кар бадалди акьу джафайис, джикIина вахтт гьемич адедегьен инсанарисра. Гьемишттин ярмака хьин акьуфе алттушу исара, зе фикирарилди хьин ме кар гIедатилди гьер иса акьас йиркIураъ ая. Найчра душуна инсанарис ккане натиджабур гъушанас мугьлат верегъилди миштти маджлисара ппара иджи э. Хъара инсанар са усал хьуна шадвелдин мегIракайил завалхьебра идже кар э. Инсанарин арабриъ нюхIубат хIуьлмат илгванде», — пуне Агъул райондин хIатти Закир Каидова.
Ме ярмаркайин ахирахъди суман Iайи кьабул хье подворьебурис хIаттин ттуранихъас йине чугъсагъулдин кIеджара пулара. Садпе мукь йине IуьтIубариас Типпигъаринра гъудгъуларин хIурин майдандис, Iудпе мукь йине Буршагъарис, хьибудпе мукь йине ФитIарин хIурин IуьтIубарис.
Мич аде инсанарира ппара насихIетин чIалар пуне чиппин багухъасра гьемисал завал хьедегьен халкьдис. «Гьемишан гьемишттин шадвеларил, иджвеларил завал вереттар хьурай. Гьер хулан усттулилас гьемишттин ширин ямагар кам дахьурай, йиркIурас рехIетти джандин сагъвел ай. Хье дуьяйиъ ислехIвел хьурай, иджвелар хьурай джаллабурис!», — пуне Миссиарин махьтабиъ кар аркьай ая мегIелимди Нурджанат Бицифовнайи.
Луиза Гусукаева