Инсан дуньяйил яратмиш хьуна хъас хаб загьматилди кар аркьай вардиш э. Сифтта учин Iуьмурди инсан хъучучIуне гъазаватдалди джил арайил акьас дуламишвел хьас, хабди аркьа кардихъди хъучучIуне ишламиш акьас гъван. Гъвандикес герек иде диликар акьас, лазим вере мукьуйиъ ишламиш акьас. ДехIела те заманайис агъай хьуне гъвандин асир. Са вахтт ккеттушухаб инсади гъвандихъай барамбарди хъучучIуне ишламиш акьас кIур, ягIархьуне ишламиш акьас рукь, шуша, хъара сасра лазим вере шейъер.
Сифтта кIуранинра шушайин шейъэр ишламиш аркьай хьуне хулаъ. Хулас лазим къабар, турар, хъара сасра иде-даваттар. Вахттар алттушуна, инсанрис ягIархьуне накьишар акьас сифтта гъвандик. Гъвандик накьиш акьуб хIисаб аркьа ке четин загьматин кар, амма ппара гагьди ухIас вереф. Хабди кIураник, шушайик.
Гьемиштти инсан учин Iуьмурди вардиш хьуне гьер са кардихъди, кеспихъди ишламиш аркьай гъиликк ккея шейъ. Кар инсандис мегIелим хIисаб э. Таджриба хъай гIешкъунилди кар аркьа инсан гьер са кеспин эеси э. Кеспи кея гьунарлу инсандин кьимат мус хьучира хIа э.
Гьер милатарихъ хъая чиппин гIедатар, уставелар, иш-пешабур. КIвал акьасе, хьес джаллабурис ягIа Iуьрусарин гжель, хохлома, Елецкий кьирар, ая хъара ппара мишттин ухьтан кеспи кея инсанар. Гьеме курарис Дагъусттанра мус хьучира девлет тарих хъая, зурба зигьинлу халкь э. Загьматилди кар акьубас, уставеларис, иш-пешабурис.
Фидегьен миллатар Дагъусттандиъ айчин, гьегиштти гьер са миллатихъ хъая чиппин гьер джурейин кеспибур, чиппин зурба ттур ая зигьинлу инсанар. Лезгибур, табасаранар, агъулар хьисаб аркьа кьвадилкьванар, гвегIенар, къирар руха усттабур. Хъара мебури арайил аркьа кьудакь. Гьелбетта кьвадилкьван акьуб лапп хIа кьимат ая, амма загьматин кар э. ХIапай ме иш-пешайин эесибур э хумбар. Гьер хизандихъ хъаве чиппи ишламиш аркьа накьиш. Кьандисттегьен ме иш-пеша лап зурбадалди аркьайи. Загьмат, кьимат ая кар ичира, ахиран вахттари ппара аркьай андава кьвадилкьванар.
Хабди лап зурба ттур ая зигьинлу миллатар хIисаб аркьа даргибур. Дахадаевский райондиъ ая Кубачибур, Харбукар. Мебур рукьан усттавел кея хIурар э. Кубачибури арсуракес аркьа лапп батIар накьиш але тIубулар, кванишар, ибурихъанар, аркьа батIар накьиш кея къабар, хъара ппара гьер джурейин шейъер.
Хъарбукарин ая чиппин ирсдин пеша, рукьакес мебури аркьа гьер джурейин шейъер. ХIапай мебури ишламиш аркьа арс, иф, хIуьлдан.
Некьвдин усттабур э Балхъарар. Некьвдикес мебури хIапай аркьа къабар. Миштин къабар хIисаб аркьа ке мерттеттар, инсандин джандис хъудуьхьуьттар. Хъара ме къабариъ ппара гагьди ухIас ве неккдин сурсатар.
Гьелбетта мебур са пай э гIедатарин, иш- пешабур гьер миллатарихъ хъая зигьинлу кеспибур. Гьерттихъ хъая чиппин батIарвел, багьайин кьимат.
Хье хIуькуматиъ кьанди 17-пе июньди 2022-пе иса тастикь акьуне цIае хIаягъ «День народных художественных промыслов» агъаф. Ме хIаягъ багъш акьунаф гъилин гьер джурейин кеспи кея зигьинлу усттабурис. Гьер милатарихъ хъая чиппин гIедатин зигьинлу, зурба кьиматин иш-пеша кея инсанар.
Миштти идегуна, гьер миллатари ухIуна кканде чиппихъ хъая хIададаринра хIабабарин зурба кьиматин усттавелар, гьалдихъас хаб вере несиларисра ягIархьас.
Наибет Гасукаева
