Гьер са инсандин Iуьмурдин тарих джурейи э. Са бабас хуная шиникквар, са махьтаб ккиркIу валадар, са мехIелайиъ хIу инсанар ичира, гьерттин Iуьмурдин рекь гьергъилди э вереф. Са ппараттарин Iуьмурар иджвелар, рехIетар ай алттве. Са ппараттаринттар китабариъ ликIиттар суман четинвелар алчархьуна аве. Вахттар ккеттушуна ахъаркьа вахттуни, хIикатар суман ве ме ахттилатар. Яраб фиштти гъадивунегьан пуна йиркIураъ ирхIа мидегьен четинвелар, азиятар. Амма фикир акьучин, гьер са вегIдайис аве учин четинвелара, иджвелара. Авала инсанарис лихубар ппара алчархьучира, сасра багухъас мебурин фикирар авейдавуйи гьанас ичин иджи ая пуна, девлетар хъая агъай. Фас пучин, те вахттари джаллабур са колхозариъ и курар аркьайиф, гьерттис вазалан арайи фи кар акьучин, фидегьен ваджиб аттархьай ичин ягIайи. ДехIела алтухъ инсанарин девлетар къазамиш акьас тегIдивел адавуйи. Девлетар пугуна, хIуппар, малар, Iеле къафун са бицIи суман сасрайилас къалинди ичин, мебур хIисаб аркьайи буллугъчи пуна. Амма мишттин инсанарил те вахттари хIуькумат ппара алгъузуна авейи. Нагагь са алтухъ ачавере дава суман хулаъ гъушучин са машин, хъара фичира джуре хIа шейъ, хъударкай ахтармиш аркьафи, мебурин вазалан къазалмишар хIисаб аркьай, нагагь хIуькуматин фичира къадикIина зарар акьунаф ичугай, фиттилди гъушунаф ичугай. ДехIела инсанари чиппивас аттрукьугъилди, элдигI гIай кар аркьай, къазалмишар аркьай ухIафи чиппин хизанар.
Мишттин са хизанарикес э Катиб Ашурбековичанра Курбанкиз Зулкаидовнайинф. Iудара мебур хуна хIа хьунаф Агъуларин райиондиъ Миссиарин хIуриъ э. Катиб Ашурбековичан дадан хизанар гьалдин заманайилди хIаф хIисаб аркьа, амма те вахттари хIа пай хизанар миштти и. Мебурин хизандиъ уйи якьу чуна Iу чи. Хулаъ ая шиниккварикес ке хIаф Катиб Ашурбекович и. Мин дад, Исаев Ашурбек хье вилаятин ке хIа дегIвин ветеран и. Ми ватандихъас хъагъишай удигьай хьуне Ростов-на Дону шагьурдиъ, 46 дивизиъ, хабди Моздокдиъ. Ке хIа шиниккв идегуна, мил алчархьайи хуланра, байирдинра кардис гъил йирхIас. ХIапай умуд кихьаф мик и дадара баба. Махьтабариъ хурай амедегьен гагьди, мин ягъди йиркIураъ авейи мегIелимарин курсариди хурас вес кканди. Шиникквдин йиркIурак кидирхIуна, фидегьен читин вахттар ичира, мин дада хурас акьуне Катиба. Хуруна ккиркIуфна сад адине ватандилди. Хьуне микес махьтабиъ дарсар килан мегIелим.
Мишттин хизандиас э Курбанкиз Зулкаидовнара. Мебуринра хизандиъ уйи ерхьи шиниккв, Iу чуна якьу чи. Те вахттари джаллабурин суман дуламишвел аркьай уйи мебуринра хизанари. 18 ис хьухаб башламиш акьуне Курбанкиз кар акьас хIуриъ Жданован ттур але колхоздиъ. Идже кар акьубан мис йине гьер джурейин джевизар.
1971-пе иса хьуне мебурикес са хизанар. Мебурин хизандиъ хьуне якьу шиниккв, хьибу кIиркIна са руш. Дадра бабра Iудара хIуькуматин кардил алди айчира, хулан кар, шиникквдин кьайгъу аккетуф дава мебури. Багами дахи башламиш аркьайи Курбанкизан ягъ. Сагелай аркьайи хулан курар, хабди гьуккайи колхоздин кардилди. Те вахттари кьана акьуттарис, кар кIили дафайшуттарис ппара хIа чIал кеттархьайи. Ягъан манат арттайи, дехIела кIилилас алдихьагъилди кар акьас йиркIура кьабул аркьай давуйи. Михъай барамбарди хуланра, байирдинра, хIуькуматинра кар аркьай лек афишай уйи Катиб Ашурбековичра. 53 истти кар акьуне ми махьтабиъ шиниккварис дарсар ирцIанди. Мидегьен исари мин гъиликкес ушуне ацIуна хIурин валадар. Чиппинра шиникквар хIа акьуна, джаллабур хурас акьуне хIа курсариъ. ХIа шиникквари гIаттивуне дадан пеша.
Фидегьен четинвелар, азиятар хьучира, мебури арайил акьуне зурба хизанар. ЯгIа Iудара — Катиб Ашурбековична Курбанкиз Зулкаидовна рехIети экьуная, хIуькуматин курариласра айчIуна хулаъ. Кумак аркьай чиппин шиникварисна хуттуларис.
Сагъвелар хьурай мебурис. ХIа инсанар хуларинра хIурарин баракатар э.
Луиза Гусукаева
