Инсандис учин Iуьмурди хIа хизан лап хIа савкьат, хъара, ккидиркIва девлет э. Дадар бабарис са шиниккв кьисмат хьубра лап хIа баракат э. Хьес джаллабурис ягIа, ахиран вахттари шиникквар хуб чIукь хьунаф, хьибу шиниккв хъая хизан хIаф хIисаб аркьа. Авалдин вахттари хIуькуматин къанунарилди хIа хизан хIисаб аркьайи гIуьфу шиникквдилас вартт хъаяхаб, хъара йицlу шиникквдилас вартт хъая бабарис ирцIанде джавиз «Мать-героиня» агъаф.
Ахиран вахттари хIуькуматин багухъас хъара кумак хьуная шиникквар хъая бабарис. Агьалдин заманайи суман ачухъвелар, мункинвелар, хIуькуматин багухъас пулун кумакар адавайчира, чIукь шиникквар хъая хизанар сайракди и аяф. ХIапай ппара шиникквар хъая хизанар аяф хIурариъ и. ХIа хизан ухIуна арайил акьас хьуб лап хIа зурба кар и. Хьес джалабурис ягIа, авалдин вахттари хIурариъ ая инсанарис гьуркIуна курар адавуйи, хIапай дуламишвел аркьайи мал-къара ухIай, чиппис чара аркьай. Фидегьен четинвелар хьучира, дадар-бабари хIа хизан арайил акьуф кидавай, ахиран кепекер завал акьуна, хура мукьариди гьикайи. Фиштти ичира чиппин шиникквар хуруб кеттар хьурай пуна.
Миштти идегуна, мегелай ликIенас кканде Буршагъарин хIурин Рамазанов ХIеджи Iебдулбариевичан (гунагьарин Iефу акьурай учин) хIа хизандихъас.
Рамазанов ХIеджи Iебдулбариевич 1934-пе иса Буршагъарин хIуриъ хуф э, Iебдулбаринра Сагибатан хизандиъ. Баб дахи кIине ХIеджин, гьете вахттуни гин хьуна уйи исна сур. Садпе хизан кIина са ис ккеттушухаб ХIеджин дада, акьуне учис хизан Гехъуьнаас Сарат агъа дишагьли. Сарат йиркIуран ппара идже дишагьли хьуне, ппара нуьхIуьбат, хIуьлмат уйи мин учин хизандис. Учин ху шиникквдис суман йиркIв ирцIанде хьуне Сарата ХIеджис. Амма учихъ Саратас шиникквар хьундава. Са вахттунилас Сарат иттархьуна кIине, авалдин вахттари чIирхIе итталар ппара бадил вейи, дарманар, духттурар агьал суман адавуйи.
Хабди ХIеджин дада акьуне Тамару агъа Буршагъарин хIурин дишагьли. Гьеме вахттунис ХIеджин хьуна уйи къа ис. Хизан мебурин хIа хьуне, Iуд чуппар сара хъара хьуне ХIеджихъ. Махьтабиди ушуне ме якьудпе класс ккиркIвасттегьен. Хабди махьтабин хурубар ХIаджи атуне, дадас хулан курарис гъил гьучихьай экьуне.
Къа исан бегьем хьугуна, ХIеджис акьуне хизан чиппин дада.Те вахттари ая четинвеларис хъуттудурфуна, цIакIинар акьуне хьибу ягъа хъай, бицIи ами етум шиниккв хьу хIела йиркIв гъадивас. Хизан ХIеджис акьуне багулив фая Гъудагъарин хIурин дишагьли Магомедова Нурджагьан агъаф.
Гьемиштти ХIеджи башламиш акьуне учин хизан. Сифтта кIили хIуьппехъен вел аркьай хьуне ми учин дуламишвелар акьас. Хизанди кумак аркьай хьуне кIилди курарис, мал-къара ухIас, хал арайил акьас. Хабди шиникквар хьуне. КIилди мебурихъ хьуне цIеIу шиниккв. Ерхьи рушна ерхьи кIиркI. Са руш мебурин кIине бицIи ами, Iу ис хьугуна. Шиникквар хIа хьуна арайил хьуф, мебурикес хьуне кумакар чиппин дадас- бабас.
Хабди ХIеджи ушуне кар акьас бригадирвелди колхозин, хъара ми кар акьуне МТФдин хIавелди. Ахиран вахттари ХIеджи кар аркьай хьуне дуканчивелди. Миштти чиппин дуламишвелар аркьай арайил акьуне чиппин дамазлугъ ХIеджина Нурджагьана. Махьтабар ккиркIухаб, джалла шиникквари хурас акьуне.
ЯгIайин ягъас кIилдибури кар аркьая хIуькуматин курарил. Ая Iурусаттихъ чиппин дуламишвелар аркьаттар. Амма чиппин дадан ватан, багу-кIилар, хIурин инсанар мебури кIвалас гьикай адава. Чиппин багухъас кумак аркьа багу-кIиларис суман Iеджизарисра, хIурин инсанарис. Сагелай дава хьес унихьай ХIеджин валадихъас Назим Гаджиевичан иджвелин кумаквелдин курарихъас. Гьемишттин иджвелин кураригI джуре шиникквара гIая мебурин. Гьелбетта, даданра бабан тербия шиниккварин Iуьмурдис лап кьадми шавратI э.
2006-пе иса ХIеджи ушуне учин фарз бегьем акьас хIедждал. Гьеме вахттунис ХIеджин хьуна уйи ерцIурна Iу ис.
Наибет Гасукаева
