Асибурин Кьулбан, ттур ая идеми, хуф э 1934-пе иса Типпигъарин хIуриъ Агъуларин райондиъ. Кьулбанахъ хъайи Iу чуна якьу чи. БицIигунан хаб учин кIилин Iуьмур ушуф э Кьулбанан кар аркьай, сагелай колхоздиъ, хабди совхоздиъ. Са хIила-чарайилди хуруна ккиркIуна Типпигъарин махьтабиъ ери-муядпе классара, ушуне ге колхоздин курарил. АцIуна гашар, мекIер агу идеми и ге. Ме ке хIа шиниккв и хулаъ. ДехIела мил ппара кар алчархьуф. Ппара загьматара дивуне ми учин хулан хизанарин дуламишвелдихъас.
ЦIемуя ис хьухаб, файшуне Кьулбан армиди. Гидас адихаб, цIайи ге ушуне чиланарин хIуппарихъ. Хабди Кьулбанакес хьуне совхоздин хIуппарин бригадир. Ппара дузвел файя идеми и ге. Гьегидегьен гагьди хIуппарихъ, маларихъ хъай, са гъалатIра акьу идеми давуйи ге. Хабди акьуне ми учис са хизанра Байранкъиз агъаф. Ге и Заркиблин руш.
Рамазанова Байранкъиз хуф э 1936-пе иса. Гера Типпигъарин хIурин руш э. БицIи классардала Типпигъарин махьтабиъ дахуруна, ккейчIуна махьтабиккесра, лиханас башламиш акьуне ге. Лап бицIи ами гьикай хьуне ме хIуппарин, маларин нубатариъ. Баба учихъай гъай хьуне ме колхоздин малар узас, йирхIуна ттура дояркавелди. Хъара гъай хьуне учихъай колхоздин хуппурар уцас, гIарар уцас.
Дадан хулаъра, шуван хулаъра ппара кар алчархьу хьир и ге. Байранкъизахъ хъайуйи Iу чура, ерид чияра. Азман хIа хизандин дуламиш хьас ппара лихуб алчархьай хьуне мебурил. Хъахъуна гъай хьуне мебури хIа къакъар IуькIерин ахиран паяриас мич. Колхоздин председательдис алчархьучина, фаттивуна гъай хьуне те IуькIер колхоздин эпелихъди, гьеге загьматилди файдиттар. Гьер ягъа вей хьунае ме хьураккди гуни акьас, хIа хизандис гьудуркIай.
Кьулбанас шувас ушухабра, фитIуна вецIар суман, Iударис совхоздиъ лиханас алчархьу инсанар э гебур. Кьулбан те исари ппара вей хьуне галариди хIуппар фай бригадирвелди. Гихъай вейхьуне Байранкъизра, хIуьппехъенарис гуни акьас. Чиппихъай гъай хьуне мебури чиппин хIа шибера кумак акьас.
Галариас те вахттари ппара хIуьппехъенар кучвеливас иттархьуна гъай хьуне хаб хIуриди. АцIуна гебурикес люкIейра хьуне. Садпе бригадайин ушунаттаригIас галуди, Iу идеми дала илгуна адава. Аметтар джала кIине кучвелин итталифас. Ппара читинди гъадивай хуне мебури ге кучвел.
Кьулбанахъна Байранкъизахъ хъая са кIиркIна муйя руш: Тагиб, Муминат, Лимунат, Нигерханум, Ширинат, Раисат, Асият, Аисат, Рисалат. Учин хIа къалин хизан ппара иджи ухIуфе Кьулбана, са гашра, мекIра агвас адатуна. Джалабур ухIуна, хIа акьуна, дуьхьуьна сакин акьуне мебури. Джалабур акьуне хурасра. Агьал мебурин валадар иджи, чиппис кканегъилди дуламиштти ая.
Нафият Шамсудинова
