Кьанди мусульман уммайин инсанари рекъуьл акьуне гирами хIуьлматлу Рамазандин ваз. Ме вазалан арайи гьер инсанди ухIа сивар, бегьем аркьа учил але фарз. Сив ухIуб хьибудпе фарз гьер мусульман инсандин. КIилди ая гIуьфу фарз: шагьадат, къулгун, сив ухIуб, закят йиб, хIедждал ушуб. ХIедждал вере вахтт хъучаве Рамазандин ваз ккиркIуна, Iу вазна йицу ягъ алттархьухаб, мусульман зуль-хиджрайин вазала. ХIедждалди вереф Меккана Мадина агъа шагьурариди. Фас пучин, гьеме шагьурариъ ая ке гирами мукьар, садпеф Кааба, Мекка агъа шагьурдиъ аяф. ХIедждал ушуб гIуьфудпе фарз гьер мусульман инсандин учин Iуьмурди, сагелай дехIера бегьем акьуна кканеф аттрукьахаб хIуьлалин къазамишилди. Нагагь инсандивас хIедждал вес аттдарукьахаб, сагъвелин хъара сайишттин багьана ай, ахттигьар ая гьеге инсанис учихъас сасра инсан гьикас диндин шартIар- фарзарин гъавурдиъ аяф.
ХIедждал вес хиял, кьаст гьер инсандин ахьасе, амма гьерттифас аттрукьайдава. ХIедждал ушубанра ппара шартIар ая, садпеф гьер инсандин къазанджи хьуна кканде ая хIуьлалин. Аттдарукьая гIеджиз инсанарис мункинвел хьуная Сулейман Керимован пулун кумакилди хIедждал вес. Хьес сагелай дава унихьай Керимова аркьая кумакихъас Дагъусттан халкьдин инсанарис. Алттушу исари, чирхIе коронавирус итталин къадагъабур багьана хьуна, инсанарис мункинвел хьундава хIедждал вес. Мишттин четинвелар хьуне, амма Керимова учин багухъас кумак акьуне дарманарилди, Iеле сурсатарилди,пулун кумакар гьикуне Благотворительный фонд «Инсан» агъа мукьуйиди, хъара мин кумакилди арайил аркьая ке хIа мазгит Махачкала шагьурдиъ.
Ме иса Сулейман Керимова учин багухъас пулун кумак акьуная 1000 инсандис хIедждал вес. Дагъусттандин Муфтиятин разивелди пай акьуне путевкабур гьер районариъ. Гьеме путевкабурин конкурсдигI гIачархьуне Агъул райондин Iу хIур- Типпигъаринра Курагъаринф.
Курагъарин хIуриас аттархьуне Ибрагимов Магомед Базалаевич агъаттис. Типпигъарин хIуриас аттархьуне Iу дишагьлис- Рамазанова Фатимат Джамалутдиновнайисна Алиева Тамам Рамазановнайис.
Тамам Рамазановна Типпигъарин хIуриъ махьтабиъ кар аркьая шиниккварин мегIелимвелди. Гьеме кардихъас са Iу суал йине чин Тамам Рамазановнайис.
—Тамам Рамазановна, Ассалам Алейкум! Уп са Iу чIал час сагелай ве Iуьмурдихъас, хабди фиштти вун гIачархьуф ичин ме конкурсдигI?
-Ваалейкум Ассалам чвас джаллабурис, редакцин идарайиъ кар аркьая илдешарис. Зе Iуьмурдихъас фи агъа зун? Зун хуна хIа хьуфе Типпигъарин хIуриъ. Кар аркьая махьтабиъ 1995-пе исалас мич ягIайин ягъасттегьен. Хъара мегIелимвелди махьтабиъ кар аркьая зе хизандира. Зас зе кар, кардин илдешар, махьтаби ая шиникквар зе хална, хизан суман кьабулди ая. Захъ хъая хьибу шиниккв. Хье шериIеттин шартIар, гIедатарихъас бицIи ами ягIар акьуфе зас зе хIабаба. Хъара зас кIвалди аме хIабаба кьуран хура вахтт, гьетегуна зун ягIар акьуф зас къулгунихъ хура сурабур, хъара пас кканде зе бабара джигьилди ами хъучучIуфе къулгунар акьас, сивар ухIас. Зун учи ке удигьай хъучучIуне сивар ухIас махьтабиъ хурай ами. Захъай махьтабиъ хура шиберихъай бехIс аркьай, гьанафас ке ппара ухIас вейчин сивар. Хъара зас кIвалди аме, сивар ухIа бицIи шиберис хIаттари гьертти учин багухъас аркьайи хIуьлмат, ирцIанди ширинар сив гьарта вахттунис. Миштти идегуна, гIешкъунилди ухIайи чин сивар. Хабди, зе Iуьмурдин 28 исар хьухаб, хъучучIуне зун къулгунар акьас. Къулгунин шартIар зас дахи ягIафи, ичира кьанайи хъучучIуф. Ппара хIейифди э зас зун гIатудегьен къулгунар. ХIедждал ушубахъас фикир, мурад зеф суман, гьер инсандин аяф хьасе. Амма ме конкурсдигI зун гIачархьасе пуна, фикирди адавуйи.
—Тамам Рамазановна, ахъакь вун час конкурсдихъас, фи шартIар, тIалабар, суалар уйи конкурсдин?
Iайи читин суалар, тIалабар адавуйи, анкета агъа кIеджук кея суаларис джувабар йина кканди уйи. Хъара зас ме кардис кумак акьуне хье хIурин имам АхIмад Гарунова. Гьемисра зас ппара хIа чугъсагъул пас кканде учин багухъас кумак акьубан бадала. Хъара пас кканде, джаллабурис амур акьурай, хиялар, мурадар бегьем хьуна, хIедждал вес.
Наибет Гасукаева
