Гьер са задттихъ учин тарикь хъая. Инсандихъ суман хе ягъ хъая идарабурихъра. Ме 2021 иса хье райондин «Агъуларин хабарар» агъа газит аркьа идарайин хьуная 70 ис. Ме идарайин вазифа э джалла хабарар савусал завал акьуна газит адихьуб. ЯгIайин ягъара гьеме пеша аркьай аме мисаъ кар аркьай ая инсанари. Гьер хIефтайи тидас мидас завал акьуна хабарар, ликьина макьалабур, адихьа мебури Iу табагъин газит. Ке цIайи идара дахъугуна, ме газитин ттур хьуная «Колхозник», газитра аркьай хьуная са кеджукк. Те вахттарихъас хаб мисаъ ацIуна духьубабур хьуная, кар аркьа инсанара духьуба хьуная. 

Бинайиас димари мисаъ кар аркьай хьефе хье хIурин хIа яш хьуная дишагьли Магомедова Химисай (маляран). Гьеме кардихъасра, хъара учин Iуьмурдихъасра суалар алихьас, ушуна акьуне зун михъай ахттилатар. 

— Химисай хIабаб, фиркьая вун, фиштти ая? 

— Иджи ая, зе руш, фидегьен хьичира. 

— Химисай хIабаб, ме иса хье райондин газитин э 70 ис. Вунра кар аркьай хьуная ме идарайиъ. Те вахттарихъас фи йиркьурал алме ве?

— Те вахттари ле идара уйиф сасра мукьуйиъ и. Агьал редакции а усаъ авала уйи детдом. Тегуна редакции уйи агьал сельсоветI гьаявусан багулив фая идарайиъ. Тисаъ тич Камаловарихъди алдарке багухъ уйи са ракк хулаас хулади ачушу Iу кабинетра ай. Гьетевус и редакция. Iу хал дал адавай ппара исалди и. ЙиркIуракк киме зе че редактор учин усттулра фай раккаригI гIавейи кар аркьай, мукь адавай. Са хал газит аттивавус и, сад кар аркьаттарин эркьва ус и. Зав фуйи Iу кар. Зун разборщицара уборщица и. Иджи алархьуна кара ягIайи зас. Зун кар аркьа вахттуни хумбеф са зун и лисаъ уйиф, амметтар джалла джигьил шиникквар и. ЙиркIурак киме, зе редактор адавагуна, са ун- гьарай алвейи шиниккварил, гъайхьун ругра, дурхIай, зун ачадегъилди ушуна чиппин мукьариъ эркьвайи мегIелим ачадеф суман. АлурхIанди сара зун гебурихъай, чвас ламус ду гьемидегьен руг гъайхьуна дурхIас агъай. Гьин фидегьен мертт аркьайи зунра, е ппулра ккидавай, джилиласра руг гъайшайи усттуларилас алтирхIайи гьер са вахт гIартай. Хьеттин кара читинди и, мугIуйихъас мич кархъайи. 

Те вахттуни садпе редактор и Мирванарин ГIибад. Михъай са якьу иса дегьен кар акьуне зун лисаъ, зун ами лич кар акьас адине Мусабрин Iейшара Муслиман Байранкизра. Хабди ГIибад айчIухаб, лич хIавелди файдине са лезги идеми. ГIибадакес райкумдин работник хьуне.  

— Вахъай кар аркьай уйи джигьил шиникквар фушар ичин кIвалди амев вас?

— Аме, гьин: Ададарин МехIмуд, Усугьарин МехIемеди, МахIадарин МехIемад, ХIеджибурин ШагIбан, бедухъарин Насрулагь, чIаарин Ибригьимхалилна Асвар, гъудгъуларин Иса. Джалла кIиная мебур. 

— Те вахттари фишттин хабарар ликIенди чун газитик?

— Ппара гIезабикк кивейи чин газит аркьагуна. Агьал суман рехIетти давуйи, зе руш. Тегуна газитин тура джуре и, «Колхозник» агъайи. Гьер хIурариас гьикайи макьалабур, идарабуриас дала колхозариас ппара авейи. Гьер хIефтайи адихьайи са кедж газитин, са гъаб аркьайи газитара.

— Редакциас айчIухаб хъара нандиъ курар акьуне вун?

— Фиштти зун редакциъ эркьваф, захъай ая шиберихъас хъаттархьуна уйигуна зун. Са къатдиъ ая шибери чин Iуьшар аркьай КIерахъ хьуне, гьетисаъ ая фермабур аркьагуна. Идемари цIалар аркьайи, чин джаллайи аттивуна гъванар хъархъай хъучагъайи усттабуригьди, рухаас лузар акьас хьеттар гъайи. Джагьан, Зубайдат, МахIадарин ХIуьри хъара ацIуна шибер уйи чин тисаъ. Якьу-гIифугелай галариди ушуфе, хIуппар фай ушу усариъ ятагъар аркьай илгуфе Къаякентиъ, Инчхейиъ, КIварчагъаъ. 12 иса дегьен лихуфе колхозариъ. Ппара азиятар хьефе.    

Хабди, шувас ушухаб, хIуькуматин китабар масса ирцIан дукандиъ кардил хьуне зун. Хъара 25 исаридегьен больницабуриъ курар акьуфе зун, Дербентиъ больницайиъра курар аркьай хьефе. 

— Химисай хIабаб, фи ахъакьас хьасе вавас ве дадар- бабарихъас, чияр-чуппарихъас?

— Ахъакьасе. Зе дадан тур Ибригьим и, бабан – ФатIима. Ахъакьубарилди, зе баба 16 шиниккв хефе. БицIи ами рухай люкIей хьуная гебурин шиникквар. Гашар, мекIер вей эв, итталаривас эв- зас ягIайдава, Джаллабурикес зе фикирди амеф хьибу чина, хьибу чу э. Ппара загьматилди ухьуфе дадар бабари чин. КIилин Iуьмурди сувариъ ай хьетаре колхоздиъ лиханди. Сувариъ ая хумбар КIерахъди Iуькер дивас вейи, Джадаргурил хуппурар уцас верефи. Зунра хъавефи бабахъай найч вейчира. КIвалди аме зас зун, са бицIи руш и хIа хумбаригIай хуппурар уцас верефи. ГIадикасра алучIафи гебури зун, вун час хьед гъай акье пуна, амма зе учин гIешкъ авефи уцIас.  

Идемара ппара лиханди. Зе дад кьуръандин гIан суман идеми и, рукьан усттавелар кеяфи, хIуькуматин кардил почтайиъра фельдегерь хьефе. Хабди, дегIвиди ушувусаъ, кIин файдефе. Бабра зе 12 ис хьегуна кIефе.

— ДегIвин вахттарихъас фи йиркIуракк киме ве Химисай хIабаб?

Ппара залум вахттаре те вахттар. ДегIвиъ зе дадра хьефе, зе чура, хъара зе Залаха агъа чира трудовой фронтиъ хьефе. 

Зе чу Iэбай хурай хьефе профтехучилищайиъ. Гьете хуравусади адина солдатар, гIаттивуна джан кея суманттар, гьава суман са якьу-гIифу шиниккв, файшуная мебур Харьковдиди. Тисаъ акьуная микес ОБХСС милица, фарцанди гъай ахьуная мигьди шулугъар акьу идемар, йирхI мебурис агъай. Мивас вей ахьуна адава йирхIас, Iэгвал вей хьуная мисс. Ахира учивас йирхIасра давехIела, ми уч дегIвиди гьик пуная.ДегIвиъ Берлин гъулан усагIра гIахьуная ме, хье хIуриас михъай ахьуная Ададарин Набира. Берлин гъушухаб, адефе зе чу къизил медалар, похвальный грамотабура фай хIуриди. 

Гьете зе чу дегIвиъ ами, дадра файшуфе тич. Амма яш хьуна ая пуна, уставелра кея пуна дад гьикуная параходар аркьа усади. Гьетисаъ вартталас немцари йирхьуна мебур ая параходис, киркьуна кефе че дад. Дадахъас час мебур ахъакьуфе Дулдугъарин Рамазан агъати. Пароход гъадаркуна, сапай инсанар хIуьлиъ адивуная, че дад кеттархьуная къирагъихъди. Гьете кIаре хIуьлин къирагъихъ учи Рамазана икьунара ая че дад. (Гунарин гIефа акьурай чиппин кIедегьенттарин)

— Химисай хIабаб, бизара хьунаф хьасе вун, ичира самуз ве хизандихъасра ве шиниккварихъасра ахъакь сара зас.

— Зе хизандин тур и Нажмуттин. Учин дадак суман усттавелдин курар кеяф и. Гьеле горянокарин интернатин кIилди гIанабагварин ремонтар акьуф зе хизанди и.  Гин дад лезги идеми и МехIемад агъаф. Вас ягIар хьас кканчи зе руш, иджи ттур ая устта и зе хьиджардад. Ке цIаи гьеме хье хIуриъ гьете ухьтан хIа махьтаб акьуфра, кIегIлайихъ хъая дуканар акьуфра гьети э. Гьете читин, гьуркIун рекъера адава вахттари. 

Шиниккварихъас гъургъучин, зун зе бабахъас Iайи хъаттархьуна адава.Зунра хефе 11 шиниккв, гебурикес удигьай хеттар хьибуд кIефе зе, 8 шиниккв лекул гъадивуне. 

Авал заманайи читинвелар хьичира, ягIайин ягъас зе 86 исас зе шиниккварин, зе хуттуларин, хуттуларис хеттарин пара хIа хIуьлматикк ккея зун.  Гьертти чиппивас агърукьагъилди иджвелин кар акьас алучIа, мезуран батIар чIал пасра. Зун ппара шад э гебур зе удигь гьай.

Застегьен дуяйиъра аруцуная зун. Са нубати хIедждалди ушуная, Къубайидира ушуфе. БицIи амидимари дада ягIар акьас хъучучIуна, хабди зе кIиркIара ягIар акьуна, хьед суман кьуръан хурасра ягIа. Хье диндинра цIуппи э, сара фи э ме дуяйикес кканеф.  

Сагъвелар хьурай, дуяйиъ исляхIвел хьурай, инсанарин арайиас нуьхIуьбат, хIуьлмат кам дахьурай, зе руш.

— Васра чугъсагъул, Хамисай хIабаб, Аллагь рази хьурай вал.

Батитай Габибулаева