Хьуне агъа, хьундава агъа са Индисттан агъа хIуькуматиъ Хамадан агъа шагьурдиъ са касиб хьирна шуй. Шува завал аркьай ахьуная лепейи кедихьу гамибурин кьурцар, масса ицIанди цIа акьас чиппин дуламиш аркьай ахьуная ми.
Дард кихьуна адава мебурис, чиппин дуламиш хIилла-чарайинф э пуна. Мебурин йиркIураъ сае дард ахьуная: фас хъафттавагьан пуна шиникквар.
Са ягъарикес са ягъа, угаттар завал аркьай, хIуьлин къирагъарихъ хъахьуная ме, гIайчIуначя хIуьлигIас са балугъ. КIил хьуная гин дишагьлинф суманф, джан — балугъинф суманф. Ми пуная ме касиб идемис:
-Чвас кканчин, зун чвахъ са кIиркI верегъилди акьасе. Амма те хIа хьугуна, хьир аркьа вахттуни зун къайгъу акьасе тин. Рази эв?
— Рази э, рази э! — пуна гьарай аттархьуная касиб идемин. Фи пучира рази ахьуная ме, учихъ са валад дуьйил хьухаб.
Ккеттушуная са кьадар вахтт. Хуная мин хьирас са батIар яккари ацIу кIиркI. ХIа хьуная кIиркI,джигьил хьуная. Гьал дадан еринди ме вей ахьуная угаттар завал акьас.
Са ягъа ме хIуьлин къирагъихъ хъаягуна, гIайчIуна хIуьлигIасра балугъи пуная мис:
-Гьал ве багайин ягъахъас фикир акьуна кканде. Зун вас сус джикIиная. Ях гьеме хIуьлин къирагъ ихьуна, вас гьучархьасе са дагьар. Гьете дагьарин кканчIул алхьасе ве сус.
Русалкайи пугъилди акьуная ме кIиркIа. Ушуная ме, гьучархьуная са дагьар, дагьарин кканчIил экьуна агуная мис са батIар джагвар луф.
Луфурас агуна адава ме кIиркI. АлирхIуная луфура уч джилил, хьуная микес са батIар руш. Алдахъуна кунара гIишиная ме хIуьлигI, яIар ахъас.
Руша яIар архъа гагьди ме кIиркIа джинди ушуна рушан кунарис чанг йирхIуная. Ги кунарик кетай агуф, руш къирагъихъди хъучадина минат акьуная кIиркIас:
— Джан кIиркI! Вун фуш ичира зе берхIем тин сара. Фиштти весе зун дадан хулаъди берхIемра алдай? — пуная ми, са Iегвал джилар акьуна.
КIиркIас ме руш агугъилди кьабул хьуная. БерхIем дайирцIанди уйунар аркьай ахьуная ми ме рушакес.
— Вун зас хьирди адесе пуна джуваб йичин, зун ве берхIемра йисе,- пуная кIиркIа.
— Шаб гьеме гIуьбехъми дагьарихъди. Дагьарин кIенаккес джилин кIенаъди авере ракк дахъасе. Адашаб зуьлериас ахтт. Ве рекъуьъ хьибуд тIабар хъихьу раккар гьучархьасе. Садпеттиъди ачамева, Iудпеттис ул мата, хьибудпе ракк дахъ. Те раккан кьабахъ зун вахъ гъузуна ахьасе, — пуная руша. АликIуна учин кунара, гъайшина, хаб луф хьуна, алттушуная руш.
Ме кIиркIа кIилди руша пугъилди акьуная.
Айшуная джилиъди, хъагъихьуная къизил тIабара, дахъуная хьибудпе ракк. Тисахъ гъузуна ахьуная руш. КIиркI ачадигъилди ме руша пуная уч фуш ичин.
— Зун Пери э, хIуьлин паччагьдин руш.Че дад хIуьлинра, джилин кIенакк мукьаринра хIаф э. Че дадахъ ерхьи руш хъая. Ти час джаллайис, гьертти учис ккане кIиркI гIаттив пунафе, шувас вес. Ушуна че дадалди тин уп зун вас хьирди, — пуная ме руша.
Ушуная кIиркI хIуьлин паччагьдилди.
Зе разивел адай дава, — пуная паччагьди,- вакес зе язна хьубан. Амма зас ягIар хьуна кканде вун зурба ичин, давайчин, фиштти кIил аттивайчин, четинвелар алчархьугуна. Садпе кар мишттинф ицIандиая зун вас: са Iуьшан арайиъ даркуна хуппур, узуна кьур, завалра акье.
Пушмалди, кIил кейхьуная кIиркIа.
— Пушмал мева, — пуна, сакин акьуная ме руша. — Чин, джалла чияри, вас кумак акьасе.
Багами кетIуная кIиркI. Ми къирагъарихъ хъая хуппур уцуна марквар акьуная.
Ушуная паччагьдилди:
— Зун вун пугъилди, фера миндавай акьуне.
— Ппара зурба э вун, — пуная паччагьди. -Гьал марквар дадалгъуна, са удра хъусас адатуна гIамбариъ ахъ.
КIиркIас ягIархьуная мис джуваб йис:
— Тин зас хьибу агъзур Iул. Тебури са удра адатуна, е марквара дадалгъуна, мертт акьасе, — пуная кIиркIа.
Паччагь кIиркIан джувабил рази хьуная.
— Ппара иджи э! Мегелай ахиран буйурмиш: са Iуьшан арайиъ зе хуларин гъвадикес хьибцIур агъзур чуьлле тук акье. Гьете тукарин унари кетIурай зун, — пуная ми кIиркIас.
— Хьурай, зун вун пуф акьасе, вун зас кумакис хьибцIур агъзур джакьв йичин, — пуна джуваб йиная кIиркIа.
Ме джувабилра рази хьуная паччагь. Йисе пуна, разивел йиная паччагьди мис хьирди учин руш.
Унахъуна багу-кIиларисра, акьуная мебури батIар цIакIин. Сад сайин сивиъ агъадаркуна, сайи пуф сасрайи аркьай яшамиш хьуная мебур. Амма фидегьен иджи айчира, Перис хабар хьуная учин шувас фи ичин са дард кеяф.
ХъучучIуная ми шувафас хабар гъуланди, фи гIезаб ичин ги кеяф. Шуй мутIегI хьуная: учин дадар-бабарихъ ул хъархьуная, аларуцас вес ккандея, пуная ми.
Фиркьагьан агъай, фикирлу хьуная паччагьдин руш.
— Зе дада учин хIуькуматиас садра Iэкв але дуьйилди гьартафттава. Вас кканчин, хьин Iудара хъай гьишасе, — пуная ми шувас.
Унахъуная ми учигь гьуруца лукIарис.
— Багагь зас сивахIанар акьас шаб агъай, унархъай адигуна, чун захъас джувабар тин, зун мехIелди гъайшина адава пуна. Iудпегелай адегуна, уп: «Гъайшая». «Хуппай хьибудпугелай адегуна, кунар аликIая» – уп пуная руша.
Iуьшуй димари джилин кIенакк ккея рекъди агъучIуная мебур шуйна хьир Iекве дуьйилди.
Багами гьикуная паччагьди рушас сивахIанар акьас унахъас.
— Зун мехIелди гъайшина адава, — пуна джуваб йиная садпе лукIу.
Гъузуная паччагь,гъузуная, рушна язна рукьуна адава. Гьикуная Iудпегелай.
— Гъайшиная, — пуная Iудпе лукIу Перихъас.
Хабра гъузуная, хабра рукьуна адава мебур. Хьбудпегелай гьикуная паччагьди унахъас.
— Кунар аликIая,- пуная Перихъас хьибудпе лукIу.
Са хубджи гагьди гъузуная паччагь. ЯгIархьуная мис язнана руш гьишинаф. Гъушуная ми суьхIуьр кея Iегв, хъуттурфуная тиъас нандиъ айчин гьишиттар.
Унахъуна учин лукIарис, ахъихьас акьуная гьишиттарихъ.
Агуная Перис чиппихъ ахъихьунаф.
— Закес мазгит хьасе, вун малла хьурай, — пуная Пери шувас. Пугъилди, рушакес мазгит хьуная, мазгитан гIанаъ шуй малла суман экьуная.
Ачархьуная мич ахъихьуттар.
— Е малла, вас агунев паччагьдин рушна язна, — пуна хабар гъушуная мивас.
-Агуне! — пуная маллайи. -Тебур агьал суман те дагьарифас тич афушуне.
Ушуная ахъихьуттар пе усаъди, фушра фачадархьуна хаб адиная.
-Фуш гьучархьуне чвас рекъуьъ? — пуна, хабар гъушуная паччагьди.
— Са малла уйи мазгитаъ, гьетивас хабар гъушуне чин, — пуная мебури.
— Агь куметтар, — пуная паччагьди, хъел адиная мис. Аттархьуна уч ушуная гьишиттар фацанас.
Агуная Перис чиппихъ дад ахъихьунаф.
— Вакес урдаг хьурай, зун закес Iуьр акьасе, — пуная Пери шувас. Агъай ами ми пугъилди хьуная мебур.
Алчишас алучIуная паччагь урдаг фацанас, Iуьр вархал вей хьуная, урдаг хъара варха вей хьуная. Учивас вередегьен хъучишиная паччагь, руьхI аттархьасттегьен, шалва хьуная ме. Гъилра гъайхьуна хаб алдаркуная ме.
Рушна язна ушуная ме кIиркIан дадар-бабарихъди.

Батитай Габибулаева