ГIатIарин Нажмуттин хуфе садпе январьдиъ 1929 иса. Колхозникарин Байрананра Перин хизандиъ. Гебур ппара гIеджиз хизанар и. Хъара гебурихъ хъай уйи Iу кIиркI сара:
Ибригьимра Тажуттин. Гебур лап бицIи ами дад армиъди файшуна, сара дад гьетидас рукьундава. Нажмуттинакес хулан хIаф хьуне.
Баба Пери колхоздиъ лиханди учин шиникквар ухIас. Хулаъди адигуна, иш — пешебур аркьайи ги: хьеяр рукIайи, ттунар аркьайи, учис те ме гьучикIахIела. Ппара зурба хьир и ге.
Иджи дуламиш давехIел, бабас акьас кканхьуне мис хьир. Ме муядпе классиъ уйи хьир аркьагуна. Мис баба акьуне са уч суман зурба хьир, ФатIмайин (лезги) руш Къизханум агъаф. Дахи хьир акьухIела Нажмуттин ккедикуная мактабиккес. Хьирар акьуттар мактабарикк артафттава пуна.
Ппара гагь хьундава мебурин хизанар хьу Iуьмурдин. Ягъди
гIархъай ахьуная бабна сус. АхиркIил сус айчIуна ушуная. Миштти хьуф Нажмуттин хаб кичушуная мактабиккди. КIиркIухаб мактаб, ме ушуная хурас ерхьи вазалан технический курсариъди. Гисаъ ги хъара сварщикарин
курсара ккиркIуная. Техникум ккиркIухаб адиная хIуриъди кар акьас. Нажмуттина кар дакьу мук хIуриъ нагагьра ахьуна адава.
Ппара гагьди ми кар акьуне райсобесдиъ бухгалтервелди. Ушуна Армавирдиъ курсара хуруне гисаъ кар акьас. Хабди ги акьуне Iудпе хьир, Салият агъа руш. Хьибудара лиханди, аме Iу шиникквдира институтар хурас акьуная мебури: Ибригьима сельхоз институт, Тажуттина пединститут.
Учин хIекьдан кар кидай Нажмуттина джуре курара аркьайи.
Гик кеда пеша адавуйи. КIуранин, гъвандин, рукьан батIар идже устта и. Хъара фишттинттар кканчира ттукун шейэр дуз аркьайи ги. ХIуриъ са халра адавуйи гин гъил кидиркьуф. Сайисра акьасттава агъайдавуйи. Джаллабурис кумак
аркьафи. ЙиркIураастти батIарди дуз аркьайи училди файди шейэр.
Нажмуттинан хьир, Салият, са гIеджиз хулаас и. Салият хунафе Iудпе январьдиъ 1932 иса. Ге Лагьманарин Лагьманан руш э. Учин баб гис кьацIра ягIайдавуйи, лап дахи кIинафи. Мин дада акьуная Iудпе хьир, Къиз агъаф. Даху баба ухIуная гебур. Ппара гашар, мекIер агуная гебурис. Дад луькIегуна, ге хурай ахьуная якьудпе классиъ. Дарсар иджи ягIар вей
ахьуная мис.
Гебурихъ хъахьуная хъара Iу руш сара: Сагибатна Пери.
Гебур хъара милас бицIиттар хьуная. Дад кIихаб, гис ккейчIвас
алчархьуная мактабиккес, учин чияр ухIас. Вей колхоздин хуппуриъди, кIетIар завал аркьай ахьуная ми. Джуяр акьуна, гебурикес аш аркьай Iелди хьуная мебури. Ппара загьматар хьуная гебурис.
Шувас ушухабра шувара Iудари ппара кумак аркьай хьуная чиярис. Учивас агърукьа кумак даху бабара аркьай хьуная. Ппара нуьхIубат ахьуная хьибудара чиярин арайиъ. Фиркьайчира сайи сасрайин пеф аркьайи. Нажмуттинара ппара гъил гьучихьайи гебурис: IуькIер, кIурар, язанар аркьай.
Iудари хурасра акьуне: Сагибата Дербентиъ ая медучилище хуруне, Пери — поварарин курсар.
Нажмуттинара Салията хуна хIа акьуне ерхьи шиниккв: якьу кIиркIна, Iу руш. Гебур кедай Iу шиниккв лап бицIи ами кIине. Садпе руш гимикIер хьуна, са ис дала дахьуна кIине.
Хьибудпе кIиркI рухай ами, хутI цIуппи хъидитIуна, иъ ппара ушуна кIине. Аметтарикес са руш, Насият агъаф, 24 ис хьуна кIиная гриппи гудж йина. Ке хIа кIиркI, Байран агъаф, 55 ис хьуна кIине иттар хьуна.
Нажмуттинан кIиркIарик дадан уста пешабур кея. Ппара Iайи идже инсанар и гебур къуншибурисра. Рекъ — радж гьерттихъай уйи. Джалла къуншибури хIуьлмат аркьайи гебурис. Ппара гIалашувара верефи гебурихъди. Хъуьсу чIир аркьафттавуйи гьинасра. Ппара гъилин джумарт хизанар и мебур. Ахиран гунин кьурц пай аркьас рази и къуншихъай.
«Ппара Iайи идже къуншибур и че, ппара кканди час гебур, кьацIра къуншис зарар кеяттар давуйи», — агъа джалла къуншибури. Уч Нажмуттин Байрамович кIине 21 ноябрьдиъ 1999 иса. Iугелай гъадивуне инсульт. ЛуькIегуна гин и 70 ис. Салият кIине 20 апрельдиъ 2008 иса иин тромб хьуна. ЛуькIегуна гин и 76 ис. Чиппин, джаллабурин, кIидегьенттарин
гунагьарин гIефу акьурай. Джаннаттиъ мукь хьурай.
Нафият Шамсудинова
