ИслехIвелди, учифас верегъилди загьмат дивай, багу–кIиларис иджвел аркьай ахъаджихIай яшамиш хьуб — ме Iуьмурдин лап хIа шартI э гьер са инсандин. Амма алтухъ дуьйин гъавурдиъ адархьа, тIабиIетарин къайдабур чIирхьу вахттари, инсанар, хъара Iайи джигьилар, лап рехIетти хъучадивас ве йиркIвариъ чIирхIе ниятар ая аждагьабурифас. Мишттин инсанари чиппин чIире кьасттар арайил акьас, джигьил шиникквар хардж аркьа шейъэр суман нандиъра адава мукьариъди рекъуьл акьас, даркьа Iемалар адава Исламдин диндихъас.
Ме кардин гъавурдиъ архьуб бадала, ЦIунтIинский райондин Хамаитли агъа хIуриас Арсен Кадирова лап хIа кьимат йине. Iуьмурдин хубджи исар ми, багунттаригьас, хизанаригьас варха хьуна дусттагъиъ фатуне. Ачикуне Арсен Кадиров террористарис кумак аркьай уйи пуна.
Арсена ахъакьуне фиштти уч са гьакIан кардихъас ме ягъанил адинчин.
«Зе хIурин багулив фая дараъ кIурар артIай уйи зун. Са арайиъ зе гIунарис кьут киркьуф суман хьуне. Хаб алдаркуна багварихъ хъуттурфугун, зас загьди багу вере инсан агуне. Ме зе чибхар и. Хубджи гагь и ме «дарариди ушуна». Чибхара закес гуни тIалаб акьуне. Фиштти э багунттис гуни йисттава агъаф?».
Те ягъанин хаб чибхаран тIалабламайилди цIеярчIу исан кIиркI Арсена дараъ аяттарис Iелеф гъай хьуне. Хизандин эесси ичира, ми Iуьмурдиъ ай алтухъ фикир аркьайдава, яраб зас ме кардихъас фи ичира Iайвел хьасегьан пуна.
Мин чIаларилди, ме гъавурдиъ уйи учи аркьаяф законилди ахттигьар адава курар идеф, амма чIевен акьундава.
«Джигьил, наши идевелди зе фикир вей зун аркьаяттар иджвелин курар э, зун игите пуна», — агъа ми.
Са вахтт ккеттушухаб ме курарихъас хабар хьуне милицайин идарайис. Арсен фацуне, хабди судра хьуне. ГIуьфу исна якьу ваз атIуна ачикуне. Гьикуне Татарстандин дусттагъиъди. Ме четин вахттуни михъ хъай уйи кумак: дад, баб, чуппар, учин хизан. Iу вазалалас Арсенахъ кIиркI хьуне. БицIитти идетаре мис кьуват йиф йиркIуран гIеджиз дахьуна, вахтт ккиркIуна дусттагъиас аттес. Колониъ ми учин садпе пеша афтослесарьвел хуруне. Вахтт ккиркIуна хулаъди адеф, мин Iуьмур цIае кIилиластти хъучучIуне. ЯгIайин ягъас Арсенан къанна ерхьи ис э. Учис хьу таджрибайихъ хъуттурфуна Арсена джуьре джигьиларис насихIет ирцIанде: «Фикир дакьуна тегIде курар маркьа, еригелай алцан — сагелай атI. ЙиркIв али чве дадар–бабарил, кумак акье гебурис, сасрабурихъ гьинахъра хъучамева. ЯгIарвел гъушан джуьреттарин гъалатIарикес. Чун гъалатIар маркьа».
Арсен Кадиров суман гъавурдиъ адавай чIире рекъуьъ архьуттар ме райондиъ ппара хьуне. Са вахттуни ме район мишттарихъас садпе мукь и. «2010 исалас 2015 исасттегьен ппара джигьилар ушуне Сириъди, сури террористический актар акьуне. Ме курари ацIуна Iуьмурар пуч акьуне. Сур хизанар мертти айчIуна ушуттара хьуне. Гьемиштти са ччуччу Кизлярдиъ учи уч чурхъас акьуне, Iу чу спецоперацибуриъ кIине. Хизандикес амилгуттара айчIуна ушуне. Азман хизан далгъуне», – ахъаркьа мебурин хIурин са яш хьу идеми.
Ме агъсакьалдин фикирдилди, ме кар аслу и чIирхIе пропагандистарилас. Сурис интернетиас ягIархьуне. Кар гулу джигьилари сайис агуф сасрабурисра ахъаркьай джалла хъучавей хьуне.
Ахиран вахттари ме кар духIуба хьуная. Мишттин курар хьуне пуна унихьай андава. Джигьилара гъавурдиъ архьуф суман сакин хьуная, чIирхIе ниятар аяттарихъ хъучавес алучIай андава.
ЦIунтIинский райондин хIаттин заместительди Омар Магомедова хIисаб аркьа ме кар райондин антитеррористический комиссибурира джигьиларин комитети профилактический ахттилатар аркьай духIуба хьуф э пуна.
«ХIейиф э мишттин профилактикабур удигьай алтухъ дакьун. Мегунас мидегьен пушмалвелар хьасттавуй. ЯгIа чиппин таджрибайил агуна, дусттагъариас аттиттари джигьиларис ахъаркьа мишттин рекъуьъ адархьас», — пуне ми.
Салихат Малагусейнова
