Ппара джурайин итталар хьуная агьалдин вахттари, кьанди гIаттине чIирхIе коронавирус агъа иттал, гIеджиз акьуная дари-дуяйин инсанар. Гишттин итталар алгъазийигуна духттурар, гIелимар алучIай хьуная итталис дарман джикIес, джерехIвел акьас инсанарис са бицIиди дехIера къулайвел хьурай пуна.
Гьалдин вахттари инсанар ппара алучIа IуькIерикес, тукарикес, кIурарин цIабарикес джерехIвел акьас. Иттал инсандис халкь дакьучинра, амма гьер итталис яратмиш акьуная гьер джурайин IуькIер, ягIархьухаба найе итталис фиштти ишламиш аркьайчин.
Авалдин вахттари дарманар, духттурар ппара адавуйи, хIапай ишламиш аркьайи IуькIер. Кьанди инсанарис ягIархьуне ишламиш акьас са IуькIуьн мерI, Кыст-аль-Хинди (Кыст аль-Бахри). Ме IуькI хIисаб аркьа ппара исаринф, агъучIа хIапай Индиъ, Китайдиъ, хъара сасра мукьариъ. Ппара гIешкъунихъди ишламиш аркьа Кыст Дальний, Ближний Востокдиъ ая инсанари. Фас пучина, хье исламдин медицинайиъ ягIай хьуная ме IуькI пайгъамбардин (с.гI.в.с.) вахттарилас мич.
Хъара ме IуькIуьхъас ликIина уйи 20-24 исаъ, сад пе асирдиъ Римдиъ хьуная Плиний агъа философди, гIелимди. Хъара ми ликIине хIекьдан ме IуькI уч дала мерI инсандис дарман кеяф. «Кыст аль-Хинди», «Кыст аль-Бахри» пегуна фикир ве Iу джура эгьан пуна, амма хIекьданди ме са IуькI э, амма ранг джуреф: Бахри — джагварф, Хинди — буреф гIай, гуджлу ниъ хъаф.
ТIем ме IуькIуьн э бицIи кьулкьумф. Агьалдин вахттари джала хIуькуматариъ, шагьурариъди масса йис гъая хIапай Ирандиас. Инсанарис ая мункинвел гъуянас Исламский дуькванариас, аптекабуриас. ХIапай масса ирцIанде порошок суман, хъара кьанди аттархьуне капсулабур.
Ме IуькIуьн хайирдихъас, муфеIэтихъас гъургъучина хайир ппара кея, ппара итталарис кумак аркьа. Ишламиш аркьа хIапай хьидана, цIулана, Iурдана, иммунитет чIукь хьуная, итталар алгъазийиная вахттуни ппара кумак аркьа.
Ишламиш акьас Кыст хIаттарис суман кея бицIиттарисра ерхьи ис хьухаба. ХIапай ишламиш аркьа хьеттигI ахъуна уьттахъай даккан дакьас. Капсулабур кея хьеттихъай. Амма ягIай кканде фиштти найи итталис ишламиш аркьайчин хабар дагъушуна ккандава, мункин дадуьхьес. Сагъвелар хьурай джаллабурис, вархал хьурай чIирхIе итталар.
Наибет Гасукаева
