Хьуне агъа – хьундава агъа са вилаятин хIурин мукьуйиъ са касиб хизан. Фидегьен ягIаттарилди, джерехIерилди вей, руб–дарман акьучинра шиникквар вейдавуйи агъа мебурихъ. Са ягъа адина аттархьа ме хIуриъди са дервиш. Гьинахъ фи дарди–бала хъайчин ягIар аркьай, кумак аркьай хьуная ме. Адиная михъди гьеме касиб хизанра чиппин дард ачухъ акьас.
— Зун акьасе чвас джерехIвелдин дарманар. Нагагь чвахъ Iу кIиркI хьухаб, гебурикес сад зас ирцIангъилди хьучин.
— Йисе чин, — пуная мебури.
— Айчин хьурай! Ме гаф зеф э, ле гаф чвеф. Хуппай хабди икьрар джуре хьучин, иджвелра хьасттава.
Са вахтт алттушухаб хьуная мебурихъ гIудафанар. Джалална Джамал. Исар ккеттвередегьен, шиникквар хIа вередегьен даданра бабан йиркIвар ппара гъамлуди ахьуная, ягIа адесе дервиш кIиркI гъас, багагь адесе агъай. Гьемиштти аргвай-даргвай адина алттархьуная цIегIуьфу исра. КIиркIара хьуная сад сайилас ухьтанттар, сад сайилас зурбабур. Са багамин вахттуни пуне идеми:
— Агь хьир, гьал цIегIуьфу исра хьухаб адес андава хье кIиркI гъас.
Гьеме ахттилатра мезурал алми, хъирхIуне раккахъ.
Ракк дахъуна хъуттурфучин, ме дервиш э адина аттархьунаяф.
— Зун зе кIиркI гъас адифе.
— Хье икьрар фишттинф и? Вун пуни бицIи ами гъасе пуна. Гьал хьасттава чавас азман хIа кIиркI ма пуна йис, — пуне дада.
— Завас гьал э адес хьуф, зас ягIайдава. Нагагь чун икьрар идегъилди дакьучин, шиникквар Iудара кIесе, – пуне дервишди.
Iешай илгуне баб, фикирди фацуне дад, нае эгьан агъай гIаттивуна ирцIанф.
— Зун весе, дад, зун весе, баб, — пуне Джамала.
Гьал фи аркьаф? Чара айра, адавайра рекъуьл акьуне джалла хIурин джемеIети Джамал. – Лагьа, зе чу, — пуне ми Джалалас, — эгена заал са дуьшуьш алчархьуна четин хIелдиъ архьучин, вун шаб зас кумак акьас.
— Я, зе чу, фиштти ягIархьасе зас ле вахтт? – хабар гъушуне Джалала.
— ЯгIархьасе зе чу, джуре кумак зас андава вахттуни ле ве тIубухъ хъая тIубулин легIликес иин тIинкI хьуна ве гъилил алатIасе. Гьете вахттуни вун са фиттихъра хъуттудурфуна хIеракат акье.
Гъил-гъилисра йирхIуна учIуне мебур рекъуьъ.
Вея мебур дере артIай, тепе артIай, дагин руджура хандаг артIай. Алчархьуне Джамалас са Iуьссе хIадад. Кумак акьуне ме мис нецIукес кеттвес.
— Найич веяфе вун гьелихъай? – хабар гъушуне хIадада.
Джамала ахъакьуне ме фуш ичин, дадан икьрар фи ичин.
— Джан кIиркI, зас ягIагъилди пучин те дервиш лап дахи кIифе. Вун веяф аждагьайихъай э. Ле вун учис IуьтIанас гъаяфе. Вас Iу аслан алчархьасе. Гьучушугъилди Iударинра хъай гарданар фацан. Гьатебури фи пучин, гьете вун акье, — насихIет йине Джамалас хIадада.
Са ягъ, Iу ягъ, хьибу ягъ… Багу хьуне мебур аждагьайин хулахъди. Агуне мис Iу аслан. Гьучушуна алчихьуна фацуне ми асланарин гарданар. Чиппин кьакьариъ укъуф, асланар чIалал адине.
— Лагьа, Джамал, вас аждагьайи тIануриъ гуни удж дадан хьегI гуни гIадава пучин, вун уп, джан зе дад, зас ягIафттава, ягIа вун удж. Зун хъуттурфанди ягIар акьасе. Хабди ге ахиран гуни аттивас тIануриъ кIил икIу арайиъ вун гин Iурдеккендиккес ханджал ккеттивуна аждагьайин гарданис йирхI. Нагагь вафас ге кIес дахьучин джурегелай гуни аркьа вахттуни аждагьайи вун кIесе. Ве йиркIуран ниятикес хабар дахьас эхIттият акье.
— Хьурай, — пуне Джамала.
Рукьуне мебур хулаъди. Асланарин ахттилат хIекь хьуне. БицIиди экьуна рекъуьн бизарвел алайшухаб Джамал пуна унахъуне аждагьайи.
— Гьай, дад, — джуваб йине Джамала.
— Джан дадан, хьегI гуни гIандава, тIишан гва са кIватт гIурин, ихь тIануриъ цIа, акье хьес са таш гунин, — пуне ми.
— Джан зе дад, вун сагъ акьурай, амма зас гьеле курарикес садра ягIай адава. Фас пучин зас лишттин курар акьас алчархьуфттава. Зе баба хIезур акьафи Iелеттар. Вун са нубати аркьай агваракь зас, хабди зун аркьай акьасе.
Хьурай пуна хъучучIуне аждагьа кардихъ. Ахиран бахтта аттивая арайиъ ккеттивуна ханджал йирхIуна алайхьуне Джамала аждагьайин кIил.
Учис са хизанра акьуна, аждагьайин мал-девлетра ишламиш аркьай, гIурчас вей, хаб вей учин дуламиш аркьай хьуне ме.
Ягъарикес са ягъа дараъди ушуф агуне мис са джейран. Джейран мич-тич гьишай ахъихьуна аттархьуне Джамал са дагьарин IачIуниъ ая хулаъди. Джейрандикес хьуне аждагьа.
— Агь, — пуне ми, — вун зе чу кIи гIезрайил э. Ппара гагь эхи зун хъударкай вун кIес.
Ме вахттуни Джалалан гъилил иин тIинкI алгьушуне.
— Агь, пуне ми, — зе ччуччул са кар алчархьуне.
Са-Iу дакьикьайин арайиъ фиштти адинчинра дагIай адина аттархьуне гьемич. КIина аждагьара къутар акьуна чура, завал акьуна мал–девлетра, учIуне рекъуьъ, хулаъди вес.
Салихат Малагусейнова
