ТIабиIетихъ ппара Iеламатар хъая. Мин ке хIа савкьатарикес сад э, дуяйил алдеядегьен инсандис муфеIэт кея IуькIна – кьал. ЯгIай лихучин, ацIуна хайир кеттива инсанди гьер IуькIуькес.
Сад гьемишттин тамашин IуькI э кьалар (полынь). Уч агубарис ме далгъу цIабар але Iекве-гъазе рангунин суман, чуьлле нев ккея къайдайин ирхе тIирIарин IуькI э. Ке кьулкьун тIем хъая набатат хIисаб аркьа кьалар. Халкьдин джерехIвелдиъ лап дагь-заманайинхаб э дарманвелдис ишламиш аркьай. КегъучIа ме IуькI нандиъ кканчинра, дагъдин мукь, арандин мукь дапуна. Фадихьуная хуппурарил, нецIварин, рухарин багварихъ, рекъерин къирагъарихъ, хандагарихъ, хуларин цаларив хъара ацIуна мукьариъ.
Ппара дарман кея мин цIабарикна мерIерик.
МигI гIая шейъери кумак аркьа воспаленибур алатас, йирхIунар сагъ акьас, микробар, бактерибур, грибокар кIес, инсандин сагъламвел цIуппе акьас, гуни хIел акьас. Мертт аркьа джанди ая токсинар, кьелар. Кьулкьунвелди идже аркьа иштагь, кумак ве къарфунис, рударис, лекIуьс, мавун-чарккварис, гъадива иммунитет, дуз аркьа нервная система. Iайи кумак аркьа атравит хьуная джан арайил акьас, радиацин зарар чIукь хьас, джандил алдея Iуьр алттивас, мухур хъаяттин мухур гIудул акьас, иъ дихье хьас.
БицIиди иттали эхIттималвел ирцIанхаб кумак аркьа ме гепатитис, мавун-чаркквариъ, себуъ гъванар аягуна, простудный итталарис, угу усарис, обморожение хьугуна, фурункуларис, экземайис, диатезис, аллергийис.
Удигьттин вахттари алтухъ хуру духттурар, гьалдин дарманар адавагуна, кьаларин хьед ке хIа даман и шарар кеяттис, фун кевереттис. Агьалра кегьей хулан хIейван ичаяхаб гис ке удигьай кьаларин хьед йис алучIа эесси.
ГIая мигI витаминар (А, С, РР, В), кальций, натрий, магний, фосфор, калий, железо, цинк, медь, марганец, селен.
Амма иджвелар суман Iайвелара ппара кея кьаларик. Фас э пучин дарманвелдихъай зегьерлувелра кея мик. Нагагь дагIай ишламиш акьучин хъучучIасе кIилиъ Iуьрар аркьай, кIил аларуцай, алагъвей, хьасе судорогар.
Миштти идегуна гьер инсандихъ мугъатвел хъай кканде кьаларин гереквел аркьагуна.
Салихат Малагусейнова
