22 пе июньхье ватандис читинвелар хьу ягъ. Хьин фикир акьуна пушман вере ягъ, те вегIдуни хьуна ккеттархьуттарис, миллионар солдатарин шиниккварис, хуттуларис, хьин бадалди, дегIвибур дахьуб бадалди чиппин Iуьммурар йина, агьал хин фиштти айчи. 22 пе июньди, 72 ис кьабахъ багамин сеIетикь уйиъ башламиш акьуне ке Iайи хъусар аркьаф, ке Iегвалвер хъудаф, ке ппара иэр адатуф джалла хьудегьен дегIвибуригIас дегIви, кьацIра хьуттаригIас хье дуйил — Великая Отечественная война: фашист Германия алукуне Совеский Союздил.
Са сеIетин арайиъ хъусуне миллионар хизанарин хиялар, умудар, чIир акьуне Iуьмурар кIилин тухумарин, шиниккварин . Те вегIдайин хиялар кьацIра кIидиркIва Iуьр суман ягъди илгванасе хье йиркIвариъ. Амма фидегьен читинвелар, гIезабар алчархьучира хье дадарил, хIададарил, бабарил хIуькумат гъузуне. Хье хьукуматихъас гъайшине кIилди джемеIет. Ге кардихъас хьевас пас хьасе 22 пе июнь хье халкьдин садвелдин ягъа пуна. ДегIвиъ кIидегьенттарихъас ме дегIви кIиркIурай пуна 1945 исан майдиъ. Вей хьуне дегIви 1418 ягъарира Iуьшари. СССРдиъ кIине ме дегIвиъ 27 миллион инсан. ЯгIайин ягъа хIуькуматиъ ая гьер хизанди фикир аркьа ге ягъарихъас, чухъсагъул пуна гъалибвелдин ягъ багу хьас кумак акьуттарис, дегIви хъучучIуна сифтта дегIви кIабул акьуттарис. Гъалибвелдин ягъ агвас Iуьммур гьудуркIуттарис, амма ге ягъахъ хъугъуттарис фашисттарихъай дегIви кьабул акьуттарис. Агьал джалла хIуькуматти агъа : «Никто не забыт, ничто не забыто!» («Фушра кIвалас ушуна адава, фера, кIвалас ушуна адава!»). ДегIви фи амии атунчи хьевас хьасттава чIукь акьасра, гIудул акьасра. Ме ягъа хьин агьукIая кIилар хье кIиттарихъасме ппара Iайи агукъубаъ, советский инсанарихъас, хьес гъалибвел файдиттарихъас, багайин ягъ йиттарихъас. Хьес ме курар кьацIра хум весстава, сайисра хум вес атасттава!
Российский Федерациъ ме пушмал ягъ аркьай ая 1996 исалас мич — 8 июндиъ 1996 иса адихьуне указ РФйин садпе президентин Борис Ельцинан, 22 пе июнь аркьагъилди пушмал ягъ суман. Ме ягъа Российиъ гьакIан ягъ дава: кедива джалла хIуькуматин пайдагъар, телевиденис, радиойис, культурайин идарабурис буйурмиш аркьа ппарагIди эл ккерта программабурна маджлисар даркьагъилди.
