Iеларин Баджихъас

Махмудов Баджай Махмудович хуф э 1907 иса Типпигъарин хIуриъ Агъуларин райондиъ. Ге и са гIеджиз хизанарин, Iеларин МехIмуданра Байранкъизан шиниккв. БицIи Iуьмур гин ушуне фун ацIасттегьен гунира кехIей адавай, е аликIа кан-лекра хъадавай.

Са хIила-чарайилди са Iу классара махьтабиъ хуруна, колхоздин леджбервелди кар аркьай хьуне ми. Учин дадар-бабарис кумак аркьай дуламиш хьас. Ме хьуне ке хIа шиниккв хулаъ. Хъара мебурихъ хъахьуне хьибу рушна са кIиркIра: Пери, ХIуьри, Iешай, МехIемад. Джала хизанар батIарди гуджлу лихан леджберар хьуне мебур колхоздин.

1939-пе иса файшуне Баджай армиди. Хьибу иса учин бурджлувел акьуна, адине ме хIуриди. Адегъилди, са вахттра гIаттудушуна, Хивский РВКйи 17 марти 1942-пе иса файшуне ме дегIвиди. Гисаъ Баджай хьуне 118-пе стрелковый батальондиъ. Гьеге иса димари майдин вазала гулуне ме нандиъ айчира дагIай.

Баджай хьуне ацIуна мукьариъ, укъай СССРдин душманарихъай: Зютумдиъ, Сталинграддиъ, Украинайиъ.

Украинайин багулив, немцарихъай укъагуна, алдикуне мебурин вартталас немцари танкар. Бахттунис ме гIаттархьуне дакIина. Ме дакIина агуф, немцари сагелай йирхIуне мис зулумдалди, хабди файшуне чиппин плендиди. Михъай хъара хубджи солдатар, дакIина илгуттар, архьуне немцарин плендиъ.

Тисаъ ппара зулумар хьуне Баджис. Кьаб атIасттегьен хъучикай хьуне мебур кар акьас, Iелеф ирцIанди хьуне чарккварис дегьен. Ме уч хlа джанарин идеми, ге Iелеттикес фера вей хьуна адава мис. Забунхьуна хIелна ягъ адина ахьуная мил. Ми кьастт акьуне фикьунара, фишттихьунара гьишас гидас.

Сагелай хьед гъас гьикуна вахттуни ме немцари чиппис, тебур элдетмиш хьуна арайи, гьишине ме плендиас.

Ппара рекъер, манзилар ушуне ме, гашар, мекIера ппара гъадивуне ми са бицIи хIуриди ачархьасттегьен. Iуьш хьугуна ушуне ме те хуригIди, агуне мис са бицIи Iекв ая хал. Гисаъ ая хулагIанди иджи хъуьсу акьуне мис. Гунира, хьедра йине, кан-лекра рукъас акьуне, багамисттегьен шавлавелра ккетас атуне ме учин хулаъ.

Багамин вахтт хьуф, хаб ушуне Баджай руцас хье солдатарихъас. Руцуна джикIехаб, илгуне ме гебурихъай дегIви ккиркIвасттегьен. АцIуна орденарна медалара йине Баджис дегIвиъ хьехIела.

Гин джевизар:»За победу над Германией в Великой Отечественной войне 1941-1945 гг.», «Двадцать лет Победы в Великой Отечественной войне 1941-1945 гг.», «60 лет Вооруженных Сил СССР», хъара ацIуна джурейин грамотабура.

ДегIви ккиркIухаб, адине ме хаб хlуриди. Акьуне ми учис хизанра, ФатIимат агъаф. ХIуриъ ми аркьай хьуне гьер джурейин курар. Хьуне микес ацIуна гагьди колхоздин бригадир. Хабди хьуне микес райондин гостиницайин заведующий. Ахирахъди, алайчIуна ге кардиласра, джандин сагъвел андавай, экьуне ме учин пенсира гъуршанди хулаъ.

БаджIира ФатIимата хуна хIа акьуне гIуьфу шиниккв: Байранкъиз, МехIмуд, Рамазан, Муса, Сельминат. Джалабурин чиппис кканегъилди батIарди дуламиш вея.

Махмудов Баджай Махмудович кIине мартин вазала 1989-пе иса. Гин хизан ФатIиматра кIиная. ЯгIа Баджин ттур алийина ая Мехудан кIиркIал, хIуриъ учин хизанрахъай дуламиш веяттил.

Нафият Шамсудинова