Ттур ая мегIелим

Дуьйин​ варттал​ савабин​ пешабур​ ппара​ ая. Сад мебурикес​ мегIелим э. Ппара хIа саваб э шиниккварис​ дагIаф​ ягIар акьуб, гIилму​ кихьуб. МегIелимарихъас​ хъиртIанде​ шаирар, мегIнибур.​ Кьимат, хIуьлмат​ ая​ мегIелимдис.
ЯгIа​ ахттилат​ акьасе​ Типпигъарин хIурин хIа мегIелимдихъас Магомедова Майрам​ Алиевнайихъас. Хуная​ ме​ са​ агъзурна​ ерчIу вершна​ ягъцIурна муядпе​ иса​ Iелинра Перин хизандиъ. Ме​ кебицIи шиниккв хьуне​ мебурин​ хизандиъ. КехIаф-чу Кьулбан, хаб​ ХIуьри агъа чи,хуппай Герек. Мин​ дадар-бабарин​ пеша и колхозариъ​ курар акьуб, те вахттари​ джаллабурин​ вазифа и лихуб хIуькуматихъас. Колхозарин​ кураригьас​ инсанарис​ мугьлат​ авейдавуйи​ хулан​ курарис, шиниккварихъди. Хулаъ​ ая​ шиникквари​ кегъархьу хIатти​ бицIиттин​ эвел​ аркьайи, чарабур​ аркьайи. Аттрукьугъилди​ аркьайи​ хулан​ курара​ дадар-бабар​ байирдиас​ верегунас.
ХIа ччуччу хьир​ акьугуна​ хунаф э​ Майрам​ Алиевна. ХIа пай ухIуф, экьуб, гъайшиб, дуькьанас, ликIенас, хурас​ ягIар акьуная ччуччуна​ мин суса​ Шамсията. Ппара хIуьлмат​ нуьхIуьбат​ уйи​ михъди​ ке бицIиф э агъай. ГIуьфу​ -​ ерхьи​ исан​ руш дала давайчира,​ Майрам​ Алиевнайин​ йиркIурак​ кеме​ уч​ бабахъай​ колхозарин​ курар​ акьас вей, калтуфарин​ чIалар​ аркьай. Исалас​ иса, хIа вередегьен​ аркьа​ курара​ ппара​ вейи. Хуппурар​ уцас​ гъарефи, хабди​ уцуттар​ алайхIас, IуькIер дивас. Гьер​ вегIдайи фи кар айчин,​ аркьайи.
Те вахттари​ хъуйи​ мебурин​ дадахъ​ нис​ аркьа завод. Джалла​ хулаъ​ аядегьенттари кар аркьайи​ мисаъ. Майрам​ Алиевнайира​ учин​ яшунихъ​ хъуттурфуна​ аттрукьа кар аркьайи: Iуьрччанди​ неккар​ агьату​ бакар, ташар, нисар​ ихьу​ джуннабур, неккар​ йирхIу​ машинар. Iуьшан​ кьанайисттегьен​ илгванди​ ме​ заводин​ кураригI.​
Са​ агъзурна​ ерчIу​ вершна​ гIифцIурна​ ерхьидпе​ иса​ джалла​ учин​ къаттиъ​ ая​ шиниккварихъай​ ушуная​ Майрам​ Алиевна​ мактабиккди. Дарсариъ​ ппара гIешкъ​ уйи мин, амма​ хулан​ кураригьас​ дарсарихъди​ ме​ рукьайиф​ джалла​ сакин​ хьухаб и. Те вахттари​ хурубарис​ алтухъ​ фикир​ ирцIандавуйи, дехIела мис​ хурунев​ агъаф​ адавай,​ учин гIешкъунин​ гудж​ ппара​ хьуна и хураф. 1967 иса ккиркIуне​ ми мактаб. Ппара гIешкъ​ уйи мин хурас вес духттурарин​ курсариъди. ХIа ччуччу​ сайилра​ алчадатуна​ гьатуна​ адава​ ме. Те вахттари​ алтухъ​ инсанари,​ хурубарикес​ кеяф​ адава​ агъай,​ гьартай​ давуйи хурубар акьас, хъара​ четинди и фартайиф​ шибер.
Мактаб ккиркIу иса, сентябрьдин​ вазала​ ушуная​ ме​ шувас. Шувас​ агъа Магомедов Иса Исаевич, ме​ хунаф​ са​ агъзурна​ ерчIу вершна​ ягъцIурна Iудпе​ иса. Мебурин​ хизандиъ​ хуне​ хьибу кIиркIна са​ руш. Учин​ хурубариъ гIешкъ​ уйихIел, мин гьемиша​ фикирдиъ​ авейи, фидегьен​ учис​ четин​ хьучира​ шиникквари​ хурас​ акьасе пуна. Хьибудара хIа шиникквари​ хуруне хIа кусар. Бабан​ йиркIуран мурад,​ хиял руша кIилиъ файшуне. ЯгIа мин руша кар аркьая​ духттурвелди​ Махачкалайиъ.
Шувас​ ушучира, Майрам​ Алиевнайин​ йиркIурак​ кеми​ хурас вес агъай. Шувас мин, йиркIуран мурадикес​ хабарди ай, ми ях​ пуна ая​ хурас​ духттурарин​ курсариъди. Те вахттунис​ хъуйи​ са кIиркI. Шиниккв​ атуна вес, йиркIура кьабул​ акьуна​ адава мин.​ Сифтта учIуная​ ме​ Дербентиъ Агрономический техникумдиъ-заочно. Мич учIагунас​ михъ​ хъуйи​ хьибу​ шиниккв. Агрономический техникум кIиркIухаб, 1976 иса​ учIуная​ хаб Дагъусттандин мегIелимарин институтиъ,​ хим-биологический факультетиъ. 1980 исас ккиркIуне​ мисаъра​ хурубар. Заочно мисаъ​ хурай ая​ гагьди​ Майрам​ Алиевнайи кар аркьай​ уий​ семеной​ лабораториъ хIа лаборанткавелди. ХIуькуматин​ кардихъай​ барамбарди​ авейи​ хулан кар, мал-къара, шиникквар, иса​ аркьайи сад-Iуд кьвадилкьванар. Хабди​ лабораториас​ айчIуна​ ушуная кар акьас​ мактабиъди. 1979 исалас 2010 исасттегьен​ илгуне​ мактабиъ кар аркьай​ биологин​ мегIелимвелди. Сара айчIуна​ экьуная​ хулаъ, хъуланди​ хуттуларихъра, кумак​ аркьай​ шиниккварисра. Ппара​ ахттилатар, фикирар​ аме​ мин мактабиъ кар аркьая​ вахттунин.
ЯгIара​ дарсар​ йи​ шиниккварин​ йиркIурак​ кеме ми кийи гIилмибур. Найч​ аттархьучира, гьер​ усариас​ ягIара рукьай​ аме​ михъди​ чугъсагъулдин чIалар. Учин​ шиниккварихъас​ хIа хьучира​ ппара​ фикир​ аве мин.

Луиза Гусукаева