РагIухъандин хIикат

Хьуне агъа хьундава агъа са хIуриъ яшамиш вей рагIухъан. Ппара дугъри инсан и ме. Iуьмурди сасрайин шейъ гъушу инсан давуйи, гьемишан хIезурди авейи учихъ хъаяттикес сасрайис йис, пай акьас. Учихъ хъая ахиран мехь гIурин ирцIанди касибарис.

Са ягъарикес са ягъа мертт аркьай ахьуная ми рагIун кIантI. ДжикIиная мис хьеттихъай адиная са батIар гьеч. Кканхьуная мис сагелай IуьтIанас ме гьеч, хабди фикир акьуная ми: «Зун хIа акьу ус адава ме гьеч, зас ме IуьтIанасра ахттигьар адава». Амма ме гьечун ухьттанвелдин багь атIуна гъузуная, кканхьуная мис ягIар акьас, нандиас адиф ичугас ме гьеч.

Ушуная рагIухъан кIантIуас нецIухъди, хабди ушуная ме нецIв ихьуна вартт. Са вахттунилас гьучархьуная мис са джагвар муджур ккея идеми.

-Салам алейкум, кьуджа! Ве багъдиъ эв мидегьен ухьтан гьечар агъучIаф?

-Дава, дугъри инсан, ле гьечар аяф зе хIа ччуччун багъдиъ э.

Ушуная рагIухъан хъара нецIун къирагъихъас. Са арайилас гьучархьуная мис са алгъархье идеми, муджуригъ ппара джагвар чIарар гIаяф.

— Салам алейкум, къуджа. Вунев ге адихъ ая идемин чу? Ве багъдин кIурарик эв мидегьен батIар гьечар кегъвереф? — пуна агвар акьуная учис джикIи гьеч.

— Ге вас гьучархье идеми зе бицIи чу э, амма ле вас джикIиная гьеч зе багъдиъ дава аяф, зе хIа ччуччун багъдиъ э кегъучIаф. Зе хIа чу хъара варттихъ э яшамиш веяф.

Са вахттунилас гьучархьуная рагIухъандис са джигьил идеми, са джагвар чIара гIудавай кIилигI.

— Салам алейкум, идже инсан. Ве багъдин гьеч эв зас джикIинаф? Вун эв зас удигьай гьучархье идемарин хIа чу?

— Ваалейкум ассалам! Зун ке хIа чу э, ле вас джикIиная гьечра зе багъдиас э. Ачашаб, юлчи, гIалашуйвелди хулади.

Ачушуная рагIухъан хулади.

Хьира агьийиная мебурис Iелеф. IуьтIуна ккиркIухаб, хулан эесси фаша пуная учин хьирас гIаттивуна ке ширин къалпусак. Хьира файдиная. Хулан эесис адарцухаб кьабул хьуна адава. Фаша пуная ми джуреф. ГIуьфугелай гьикуная ми учин хьир къалпусак гъас, учис кьабулф гIачархьасттегьен.

Баркаллагь пуная рагIухъана ме идемис уч кьабул акьубас, хабди пуная:

-Ахттигьар тин сара зун вас са суал алихьас. Зас агуне чун хьибудара чуппар. Фиштти э, вун джаллабурилас хаф ичира, ке джигьилди амеф?

— Вас агунев зун зе хьир хьибугелай къалпусак гъас гьикуна. Е зунра, е зе хьирара са нубатира гиранвел агвар акьундава, че хизанарин арайиъ хьемишан аве нуьхIуьбат-хIуьлмат, фиттира че Iуьмурдис зарар йис атуф дава. Амма мишттин нуьхIуьбат зе чуппаривас ухIас хьундава.

Миштти ягIархьуне рагIухъандис, фиштти ухIас вейчин джигьилвел. Те вахттарилас башламиш акьуне ми учин хизанарихъай хIуьлмат — нуьхIуьбат ухIай яшамиш хьас. Верш ис хьучира, мин кIилигI са джагвар чIара гlудавуйи агъа.