Сагелай пасе хьин фи ичин риба. Риба э процентарикес хьуна ая девлет, ле вун сасра инсандилди ирцIанде къайда пул, хаб гилас процент хъай рукьагъилди вун йина ая пул, ле вас ицIанде пул, пасе хьин верш манат хуппай са вазалалас вун ицIанде гин пул вершна гIуьфцIур манат хьуна.
Сур инсанари риба гунагьин кар хIисаб аркьадава, амма гебур гъалатI вея. ХIадисиъ пуна ая: «Рибайихъ хъая ярцIур (хьибукъана юцIу) къапу жазайин, гебурикес ке рехIетинф бабахъай зина акьунаттис суман жазаве». Пайгъамбарди (С. ГI.в.с.) пуна ая «Ашкар хьасттава хIалкь риба Iелди аяф, журегъилди миштти давай, ге мукьуйиъ ппара хьасе кумевел…» Пайгъамбарди (С.ГI.в.с.) пуна ая » хIекьди риба Iелеттис жаза аркьа некьвариъ ахир кьияматтин ягъ хьасттегьен, адивас аркьай иин ранг але нецIугI, алгьартай (Iелди) ахьасе гъванара». (ирхе хIедисин мегIна). Анаса (рази хьурай учил Аллагь) ахъакьуная: » Пайгъамбарди хутба аркьагуна кIвал акьуна ая ги рибайихъас, ппара Iайи пуна ая ге кардихъас: Исламдиъ рибайилди къазамиш акьуна са арсуран манатин гунагь ппара э хьибукъан хьибу зина дала». Пайгъамбарди (С.ГI.в.с.) гIая пуна ая къикъе гунагьаригI: Чун вархал ухь инсандин ахир пуч аркьа яри гунагьигьас: Аллагьдихъ къучмабур хъая пуб (ширк), сухур, инсан кIиб, Аллагьди ахтигьр дайинаф, риба, ятумарин девлет IуьтIуб, гъазаваттиас гьишиб, мертте хумбарихъас авазар гIихьуб».
Пайгъамбарди (С.ГI.в.с.) пуна ая: » ая якьу журе инсанарин, Аллагьди ачатасттава пуна аяттар жаннатиди, жаннатиъ ая IуьтIубара йисттава пуна аяттар: ягъди гIерекьи ухаттар, риба аркьаттар, етумарин девлет Iелеттар, чиппин дадар бабар пушмал аркьаттар».
Ату гьурайрайикес (Р.А.ГI.) унихьун ая. ХIадж; «МигIраждин Iуьшуй зас агуне инсанар азман хIа хулар суман фунар ккей, гебурин фунариъ уйи иланар. Зун хабар гъуюне «жибриль, фушар э ме инсанар? Ги жуваб йине — мебур э рубайикес хьуна пулукес IуьтIан инсанар э. аллагьутехIелайи кьурандиъ пуна ая: мегIна: «Аллагьди ахттигьар йина ая ариш-вариш акьас, ахттигьар йина адава риба акьас».
мегIна: «Нагагь чун адатухаб риба, Аллагьдира гин пайгъамбарди дегIви акьае гебирихъай».
МегIна:»Аллагьди гIадихьасе муфеIет рибайигIас, ппай девлет гIадихьунаф рибайихъас, бедгьавайи гъикасе».
МегIна: «Инсанар рибайикес дуламиш веяттар, рибайихъас кар аркьаттар, ахир кьияматтин ягъа жан керхьуна ахьасе куметтар суман, шайтIан учIунаттар суман».
МегIна: » Е хъугъуна ая инсанар меIела риба»…
ЯгIархьухаб риба акьуна вере гунагьарихъас, хьегIас инсандин гIежизди ая инсанари дала акьасттава ге кар, хуппай ахиркьияматтихъас фикир аркьая инсан багура кехIей хьасттава ге кардихъди. Фидегьен инсанар ая дагIай гъуюна хIа пулар рибайихъди хуппай угуна аяттар. Сара чара адаваф суман гъуюн пулар хаб дайис вей илгванде, хуппай хулар, малар ицIанди архьа ружар хъадихьас, ахир кIил фера хъумилгвандава. ЮркIуран гIежиз инсанари Iежалар аркьа, хизанар далгъванде. Дуз э. ге инсанарифас фаттархьу девлет гьинас чира ве, сайис Iайвел хьуна сасрайис иджвел ве.
Риба давай гьакьанди пун буржуни гъуюбра жил хIисаб аркьайдава, фас пучин? Iуьрусарин мисала ая: » гъуянде сасрайин пул (буржуни) ппара гагьди, ицIанде ве пул (вун йин кканди ая бурж) кьацIраминдай. Хьес Аллагьдира гин пайгъамбарди пуная чIалар рибайиъас чIевене. Аллагьди хьин варха аркьаттарикес хьурай жалла гунагьин кураригьас: Амин.
