Пустталаяр

Ахиран вахттуни ппара масса ирцIандея пустталаяр. Авала са цIегIуьфу-къа исан кьабахъ, IуьтIанас ишламиш аркьафи сувариъ кегъучIа пустталаяр, амма агьал, хIа пай инсанди ахъаджихIуна хIа акьуттар.

Фас пучин? Сувариъ, тIабиIэти кегъучIу палампусар (пустталаяр) башттан аркьа хъара чиркинди ами арта, дехIела. Идегуна ишламиш акьас вейдава сувариъ агъучIу пустталаяр. Амма яш хьуная инсанари масса фачиянди аве гъуланттарис, ме палампусар мерттеттар э, батIарттар э, гъуян, агъай.

Суваъ кегъучIа пустталаяригI гIаве агъуйин пустталаяр, агубарис ухшар ата Iеле пустталаярис — шампиньонар агъаттарис, амма джуревел гебурин аяф джагвар рангунин пластинкабур, хуппай шампиньонарин Iекве-буре пластинкабур, амма хатIар кеяттар наебур ичин, джуревел акьас вейдава гебурин пустталаяр завал аркьа инсанарифасра кехIей.

Бледная поганка агъа палампус — ке Iа хатIа кея палампус э.  Бледная поганкайигI ппара Iа гудж хъая агъу гъая — флоидин агъаф, верш градусигъ руьхьуьчинара кехIей агъу амилгванде пустталиъ, ге гIая хьеттигI гIачавейдава. Отравит хьуф ягIар ве са йицIу–цIеIу сеIетилас, хъара хьибцIур сеIетилас ямаг IуьтIухаба. КIилиъ Iуьр аркьа, кIил аларуцанде, уларин Iэкв чIукь ве, ифулар хьас хъучучIа.

Джандис хабар ве са Iайи хьед кканди аяф, Iуьр аркьа къарфуниъ, температура ахтт ве хьибцIурна гIуьфу градусилди рукьуна. Хуппай приступар Iу сеIетинди яваш ве, хуппай хаб хъучучIа.

Нагагь вахттуни кумак дакьухаба, вершакес яржцIур инсан луькIе. Ге агъуйис са кумакра акьас вейдава.

Мухамор агъа пустталай гIачархъайдава Iеле пустталарихъай, фас пучин гин рангунихъас. Мухаморар хьер джуреттар ая, амма джалла агъу кеяттар э. Отравит хьухьаба са Iайи пиянди аяф суман аве. Са-Iу сеIетилас алагъвес хъучучIа. КIил аларуцанде, къарфуниъ Iуьр аркьа, хъара ругъу эмкI ича. Нагагь Iайи отравит дахьунахаба, са Iу–хьибу ягъалас сагъ ве.

Ке хIа багьана фас отравит вейчин, дузди завал акьас ягIар дахьеб пустталаяр, хъара ямаг акьас ягIар дахьеб. Мункине Iеле пустталаярира кехIей отравит хьуб. Нагагь Iусе хьу пустталаяр гIалихухаба, дузди ухIуттар давахаба.

Пустталаяр тегIди чIир вереттар э, идегуна Iудпе ягъас ишламиш акьуна кканве.  Са ягъа сара илгванде батIарди цIуппи алакьуная къабуъ икIуна ругъу мукьуйи ами атухаб.

КьацIра эхттигьар адава мариновать акьас, хъара кьел кехъас пустталаярик алюминиевый, цинковый къабуъ – гишттира отравит хьуб мункин кар э.

Фиштти отравит хьучинара кехIей духттиралди файшуна кканде вахттуни. Духттир адестти мертт акьуна кканде къарфун, ахъухьас акьуна кроватил, лекарилна фунил алийина кканде грелкабур. Йина кканде бицIи хупIар аркьай хьед кьел гIаяф.

Суваъ палампусар завал акьас верегуна, вас дузди ягIар хьуна кканде наебур ичин Iелеттар идеф.

Завал маркьа рекъерин багварихъ хъая пустталаяр.

Ишламиш маркьа ппара гагьди илгунаяттар, багвар фадаваттар хъара милехъв ая пустталаяр.

Ккеттушу иса мариноват акьу пустталаяр меIела.

Джалла Iеле пустталаяр ишламиш аркьагуна руьхь са цIегIуьфу-къа минути хьедра духIуба аркьай.

Таркусалатвел маркьа пустталаярикес, амма ягIар хьуна кканде иджвелна Iайвел IуьтIанас кканехаб.

Чвак хатIа кемихьа! КIвалди ами ате, хатIайин кьимат ве Iуьмур идеф!

Жавгарат Хамазаева