Ппара тушкинвелар агуная дегIвин вахттари ХIуьри хIабабас

Джаллайисра ягIа ме Iу агъзурна къадпе иса Гъалибвелдин ерцIурна гIифудпе исан хIаягъ акьуф. Гьер иса ме Гъалибвелдин ягъ хъучавередегьен кIвал аркьа дегIвиъди ушуна хаб дайдиттара, адеттара. Гьалдин джигьиларис, бицIи шиниккварис ахъакьу ахттилатар дала ягIайдава те дегIвин вахттарихъас. Агьал дегIви агу инсанар чабра ппара андава дуьйил. 

Ппара тушкинвелар алчархьуная дегIвин вахттунин шиниккварилра. Ге кар бадалди агьал кегъархьа шиниккварис дегIвин кьимат ягIархьас са-Iу суалар алихьуне къизун ХIуьрис.

— ХIуьри хIабаб, фиркьая, фиштти ая вун? Зе тIалаб ая вахъди зун алихьу суаларис джувабар йис. Ке цIайи ахъакь ве дадар-бабарихъас чияр-чуппарихъас.

— Салам мегIелайкум чвас. Зун хеф хьибцIурна садпе иса. Захъ хъуйи МазIэмай агъа чура Тамам агъа чи. Зе дадра баб яш хьуная инсанари, иджи джандихъ сагъвелра хъудавуйи. Е алдавай курар акьасра агърукьай давуйи гебуривас, гиштти идегуна зал лап дахи алчархьуфе курар акьас. Зе дад и садикдиъ къаравул, амма тивас учин сагъвелдихъ хъуттурфуна дала вес вереф давуйи Iуьш акьас. Хулан касибвелдихъ хъуттурфуна ге кар атасра вей адавуйи дадавас. ИдехIела гихъас Iуьш акьас вейи зунра зе чи Тамам. Зе хьуна уйи йицIу ис Тамамас цIеIуд.

— ХIуьри хIабаб, хуппай гучI, гаш вейдавуйив чвас садтти бицIи шибер ушуна Iуьш аркьагуна?

— Фиштти агъа зун вас? ГучI хьичинра, гаш хьичинра чара адавуйи, са ягъ гIадартай вейи. Са нубати садтти хьуне зун Iуьш аркьай. Гаш хьугуна, Iурдин мучIе Iуьшуй гуни бадалди ушуне хьед гъас садикдиъ кар аркьа Iуьрусарис. Са ягъа къаравулдиъ ай аттине заалди са Iуьрус хьир са бадрара фай. ГьадикIуна бадрара: «Гуни дам, гуни дам» — агъа ми зас. Зе хиял хьуне учис ккандея агъаф э гьан пуна, уч верегунас, хьед файдичин, учи зас йисе агъаф. Гьал фи аркьаф, чара адавуйи давес. Нандиъра багу хьед ая уссра адавуйи, гьеме хIа мугIуйихъ дала. Ичинара ушуне зун, гьал агъацун хьедра кедаргъайи зун, гъас вей давуйи, гъилил алгъакIайи къикъе вейи, гьегебур аркьай сапай закесра кертай файдине зун кIенахъ ахъату хьед. Алайчи хьетти Iашас акьуна уйи зун, аяз аявелди къукъуна дагъуна уйи зе кунар. Хьед файдебан йине зас са бахттара, амма духIуба аркьа кунар фудавай илгуне зун гьегиштти багамин гагь хьасттегьен.

КIвал ве зас хъара са кар сара. Са ягъа Iудара хъай Iуьш аркьай экьуна уйи чин, са арайилас куман ниъ ве зас. «Е, Тамам, куман ниъ ве зас», — агъа зун мис, ми фачартай дава, улагь нандиъ васра куман ниар агъай. Ахира йиркIура кьабул дакьуна, аттушуна хъулангунас ай сара, садикдин яIаниас цIа агъдагъун. Гьал фи аркьаф? Iудари алгъихьуна гьарай унахъуне чин багулив фая къуншибурис, джалла джемеIет адахъуна адине, адичира кумак хьундава, фас пичин хьед вархайи и уйиф. Чин, бицIи шиникквари, ибхь алчархъайи нагагь кумак хьасегьан пуна. Дахи-дахи тагарар гIархъай шейъэр адахъуне инсанари амма уч хал кIилди угун ккиркIуне.

Хабди гьеге угас адату шейъэр файшуна ачахъуне больницайиъ. Хуппай хьуне чин тисаъ къаравулвел аркьай. Хьуне чин са чардахикк, мекIила, къукъуна, е фера аккихьафра адавай. Гьарай вейи зе ччиччин лекар ругъуная агъай. Гьете ягъ зас кIвал вереф. Аттине са хьира шибер. «МекI хьунав, шаб, шаб, кухнайиъди гъа зун чун ибгIа акьас», — пуна ачафайшуне чин. Гьеге хьуне кIарин Залахайин чи Зейнаб, ге и иттаттарин павур. Са-са кьуш иттаттарис акьуная сулен ашра ихьуне ми час, ибгIара акьуна гьикуне чин. Аллагь рази хьурай учил, гьалра дуьгIебур аркьа зун гис.

Лагьлишттинттар аркьай хьуне къаравулдиъ садикдин.

Хъара гисаъ кедавай мактабарин къаравулвел аркьайра хьефе че дад. Гисаъра аркьайи чин Iуьшар. Сара, дад кIехаб, чин аттархьуне къаравулариас. ЯгъцIурна гIуьфудпе иса зе хьуне цIе якьу ис.

Ге вахттара алттушуне…

Давамлу хъагелайин номердиъ

Батитай Габибулаева