Iу хъатрикI

Хьуне агъа — хьундава агъа са гьунарлу хъатрикI идеми. Хъуйи михъ са кIиркIра. БицIигуналас хаб ягIар аркьайи дада мис кIилди учис ягIадегьен Iемалар учихъай гъай.
Мебур ягъди вейи хъадикIенас паччагьдин девлетар. Сагъилдира паччагьдивас е фацанас, е фуш ичин ягIар акьас вей адавуйи. Даркьа Iемал адавуйи паччагьди къачагъар фацанас.

Са ягъа паччагьдин лукIари пуная мис, Iемал акьуна фарцангъилди хъатрикIер. Джалла пулар, къизилар аттивуна джин акьуная сасра усаъ. Мисаъ мебури агьатуная яIаниккди рукьуна уьтт.
Iуьшуй адиная дад кIиркIра хъай хъадикIенас.
— Зун учIасе, вун гъузуна экьве, — пуная дада кIиркIас.
УчIуфна сад, яIариккес ахтт укъуная дад уьттуъ. Учивас айчIвас давереф ягIай, ми пуная кIиркIас учин кIил алдатIуна ругуъ икI пуна. Фушар ичин ягIардахьас. Уларилас негъвара алавей, акьуная кIиркIа дадан пеф.
Паччагьдин лукIари ме фуш ичугвас ягIар акьас файшуна хъитIуная гимил са цIагъунихъ. Багунттарис чиппинф идеф ягIархьуна Iешасе пуная. Гьемиштти ягIар хьасе фуш ичин къачагъ.
Бабас агугуна Iешаф ягIай, кIиркIа пуная.
– Вун, баб, гимилди верегуна гъушан ифан гвар. Дад хъитIуная цIагъунигьди рукьугуна фадихьуна гвар аргIас акье. Хуппай ве фун ацIасттегьен Iеш. Инсанарин хиял хьасе вун гваран гъам хьуна Iешаф э пуна.
Учин кIиркIа пегъилди акьуная баба. Гвар фаттархьуна аргIуф башламиш акьуная ме Iешас. Паччагьдин лукIар алчахъуна фацуная ме.
— Зун зе гвар аргIуф Iешафе, — пуная ми. — Захъай зе шуй алухIанасе, зун фи джуваб йисе, — агъай Iешуная ме.
Гимил алдея инсанара хъагъишиная михъас. Гиштти пеф, лукIари фатуная ме хьир.
Iуьш хьуф ушуна паччагьдин ке йиркIв але деве хъадикIина, руккуна, якк учис атуна кьудакь раккахъ ахъихьуная ми.
Багамис раккахъ девейин кьудакь агуф, мертти гиран хьуная паччагьдис. Аркьаф-даркьаф дагIай адаркай ахьуная ме. Мин кIилил хIевалат хьуная хъатрикIихъас унихьуф багулиф фая паччагь, гьикуная ги мисс кIедж: «Вафас ве вилаятин эвел акьас даверехаб, айчIуна экьве ве хулаъ». Ме чIалар сара агуф, мертти гиран хьуная паччагьдис.
Завал акьуна джемеIет, паччагьдин лукIари пуная: «Гьана хъадикIичин багулив фая паччагьдин къалайиас фичинара, гьетис паччагьди йисе девлетин пайра, хьирди учин рушра». Ме чIалар унихьуф, джемеIетигIас гIайчIуная хъачагъ кIиркI.
— Зуне хъатрикI, — пуная ме кIиркIа адина паччагьдин удигьди.
Мин джигьилвелдил муьхIтал хьуная паччагь.
— Хьасев вафас, — пуная паччагьди, — мис къунши-паччагьдин къалайиас фичинара хъадикIенас?
— Вас кканчин уч паччагь хъадикIина гъасе ве удигьди, — пуная кIиркIа.
Iуьш хьуф аликIуна хIуппалан кьудакьра, фай сундукьра учIуная ме паччагь гъархьуная хулаъди. Гьава джилара акьуна пуная ми: «Гъайш, зун ве руьхI аттивас адиная ГIезраиле, дахи учI ме сундукьиъ». Ахуникес, гучI хьубаас гъавурдиъ адархьуна, чара кканди учIуная паччагь сундукьиъ.
Файдина паччагьдин удигь сундукь дахъуна, аттивуная кIиркIа паччагь.
— Магьа вун пеф акьуне зун, — пуная ми. — Гьал ве нубат э ве чIалухъас джуваб йис.
Фера илгуна адава паччагьдис. Йиная ми учин девлетин са пайра, хьирди учин рушра.
Луиза Гусукаева