Iа чура дахьурай (хIикат)

ВагIари ахьунаа Iа чу чIириъ утIас, ухас чивис вахадну ягъ якьас. Дараъ утIуна чивис гунира, хъухунаа чIириъ, гIачушунаа ахунигI. КетIугуни агунаа мурис чав ахунаае мукьуйиъ ахьунаа гъван; идже хурас дагIари хьунаа муривас гисак ликIинааеф:
«Гьанас джикIишин гьеме гъван яхай дузди дарагIас тич рагъ учIастти. ДарагIас вгIария рух: гIаттушурай ге рухагIас те багук. Тисаъ ариа багIагниш чаркквара хъари: фатив гьегивас чаркьвар агъаях суван кIилил алдия хал, гьеге халаъ джикIесе вас шадвгIал». Хурунаа чувари, гисак ликIинааеф, бицIитти пунаа:
— Шав вагIас Iадар хъари. Белики хьес джикIесе багIагниш чаркквар хъае, кевчIасе рухакес хьин хьасе Iадар ме дюйил ке шадвал хъаеттар.
Хъани ахIа чуву пунаа:
— Зун вагIайдава дараъ багIагнишихъас, вура магIа. Сад пеф : белики Iэмалар э гъвандик ликIинааеф,- белики Iэхъер хьас чивис ликIифе.Iад пуна: хьурай див хIекI ликIинааеф вагIасе хьин дараъ,хьасе Iуьш, рукьастава рухахъ гIачагуласе. ДжикIифра хьурай див хьес рух, белики ге рух айила вгIарефе, фиштти кеттагIасе?
Хьибуд пеф: кейчIуф хьурай див рух, рехIет эва багIагнишивас фаттивас чаркквар: хьин барбатI акьасе, хъани хьасе хьес шадвалар. Якьудпе кар: хьасева хьевас гьишас эл ккедатари суван кIукIу агъагIас. Ке хIекьунин кар пуна адава мисаъ: фи шадвгIал э гиса хьес джикIес. Белики ге шадвал хьес кьацIра герек дава.
БицIитти пунаа:
— Зе хилди, фяра давари гъвандик ликIесттава. Сад пеф: хьес IайвгIал вагIари адава. Iад пеф: хьид душушин, фиш хьунара джуре вагIасе. Хьибуд пеф: зис ккандава захъас чIерхIила фикирар акьуна, зун гучIафе пуна.
АхIа чуву пунаа:
— Масала аефе: руцас ахIа шадвгIал — бицIиф гуласе: Iакьур заварик дала, джакьв хилив идже э.
БицIитти пунаа:
— Эхин-хIачарихьас гучIаф, дараъ вагIрефттава. Гьегишттира пуна ушунаа бицIи чу. АхIа чу аринаа халаъ. Ачаргьунаа бицIи чу дараъ гьачархьуная рух, кевчIуная рухакес агунаа даран багулив чIирил багIагниш. Ахуна ахьунаа ге. ЯрхIуна чанг гъушуна чаркквара хьишинаа ге хавахъ хъаддурфари суван кIилил. Сувал агъаркьугуни, хьачайинаа мичь халкь махлукьат.Хъадава пунаа чивихъ хан ,вун зурба инсан э багIагнишин чаркквар файиф. Хьунаа гикес хан. Кефичум дуламиш вагIари хьунаа ме. Са хубдже исар ушуф.Мурин шагьурдил алчайинаа деIви фари бегларар.Фацунаа мурин шагьур, алатикунаа ме хан вагIалдилас. Аттикуна ме шагьурдиас. Акьунаа ми фикирар, найич э пуна вагIреф. Фас аваран вагIарай зун пунаа ми: вагIасе зун зе даран, баван халаъ. Рукьунаа ме халаъ, шад хьунаа джалла дар, бав, гин чу хизанар,шиникквар,къуншивур. Хъакьунаа ми учин алчархьу ягъар,Iуьшар. АхIа чуву пунаа: те вун идже вахттуни иркIурал хьундива ве чин дюйил алеф? Ламус хьунаа чувус. АхIа чуву пуна, гьалдис Iадар ушунишин дар, бав гьана ухIасири агунайва зе чу. Руг рюхьерира, хьер ухарира Ватан идже э.